7 t/m 14 november: Week van de Mediawijsheid ‘Gezond met je scherm’
Van 7 t/m 14 november is het de Week van de Mediawijsheid, waarbij dit jaar opnieuw gezond schermgebruik van kinderen en jongeren centraal staat. In en rond deze week is er ondersteuningsaanbod beschikbaar voor scholen rond de vraag hoe ze een gezonde digitale balans onder leerlingen kunnen bevorderen.

Digitale (sociale) media kunnen jongeren inspireren, vermaken en verbinden, maar hebben ook nadelen. Vaak zorgen ze voor (te)veel prikkels en het gevoel constant ‘aan’ te moeten staan. Met de opkomst van digitale media hebben jongeren bovendien minder vaak offline contact met vrienden en klasgenoten en bewegen ze minder. Ook maakt te lang en/of vaak achter een scherm zitten moe en kan het leiden tot concentratie- en slaapproblemen.
De Week van de Mediawijsheid staat daarom in het teken van het vinden van een juiste digitale balans door jongeren. Naast ouders hebben ook scholen een belangrijke rol om leerlingen hierbij te helpen. De VO-raad zet hieronder relevante ondersteuning voor onderwijsprofessionals rond ‘gezond schermgebruik van leerlingen’ op een rij – deels voortkomend uit de Week van de Mediawijsheid. Centrale vragen hierbij zijn: Hoe maak je leerlingen bewust van hun schermgebruik en ga je met hen hierover in gesprek? En hoe kan je gezond schermgebruik onder leerlingen verder stimuleren en ondersteuning bieden hierbij?
Handreikingen en tools voor onderwijsprofessionals
- Richtlijn Gezond Schermgebruik – Aan de hand van deze richtlijn van de Rijksoverheid kunnen scholen in gesprek gaan met ouders en leerlingen over schermtijd.
- Onderzoek Gezond Schermgebruik - Dit onderzoek van het Netwerk Mediawijsheid geeft een overzicht van het gebruik van (digitale) media in Nederland, alsook van welke positieve en negatieve effecten dit gebruik heeft. Het onderzoek kan als aanleiding dienen voor een gesprek over dit thema binnen de school.
- Digitale balans model (inclusief zelftest) – Dit model van het Netwerk Mediawijsheid helpt bij het vinden van een digitale balans en om het gesprek hierover aan te knopen.
- Mediadiamant Toolkit - Deze tool van het Netwerk Mediawijsheid biedt opvoeders en professionals een wegwijzer om kinderen en jongeren mediawijs op te laten groeien.
Lesmateriaal
Op de website Mediawijsheid.nl is een overzicht met lesmateriaal te vinden rond het thema ‘digitale balans’.
Bijeenkomsten voor onderwijsprofessionals
Training vanuit Gezonde School
- Training ‘Op weg naar een uitgeslapen Generatie Zzz’ - In deze online training op 11 november aanstaande neemt slaapwetenschapper dr. Maartje van Stralen je mee in de wereld van slaap. Je ontdekt de superkracht van slapen, hoe de pubertijd het slapen beïnvloedt, de invloed van school op slaap en wat je als school kunt doen om leerlingen beter te laten slapen. Ook aandacht voor schermgebruik speelt daarin een belangrijke rol.
Bijeenkomsten vanuit het Netwerk Mediawijsheid
- In het kader van de Week van de Mediawijsheid wordt op 28 en 30 oktober voor (onderwijs)professionals een inspiratiewebinar 'Gezond schermgebruik' georganiseerd.
- Op 30 oktober is er daarnaast een Kennissessie Gezond schermgebruik begint thuis – hoe activeren we ouders’. Ouders en opvoeders spelen een sleutelrol in gezond schermgebruik bij jongeren. Wat staat hen in de weg om die rol te pakken? En hoe kun je hen als professional effectief bereiken én activeren?
- In de Week van de Mediawijsheid worden nog veel meer activiteiten georganiseerd, onder meer voor onderwijsprofessionals. Bekijk alle activiteiten.
Zie verder:
- De nieuwe conceptkerndoelen digitale geletterdheid. De invoering hiervan op scholen draagt eraan bij dat leerlingen leren hoe sociale media werken, wat de risico’s zijn van een smartphone en hoe ze online goede keuzes maken.
- De themapagina ‘Smartphonebeleid’ van de VO-raad. Op deze pagina vind je onder meer handreikingen en praktijkvoorbeelden over het doordacht reguleren van de aanwezigheid en het gebruik van smartphones, alsook andere devices, op school.
- Het project Toetsdruk van de VO-raad en LAKS. Binnen dit project is er ook aandacht voor digitale leerlingadministratiesystemen, die leerlingen een constante toegang bieden tot huiswerk, cijfers en lesroosters. Hoe kan je als school de negatieve effecten hiervan – zoals extra schermtijd en stress - terugdringen?
- Eerder gaven de onderwijsraden het advies zelf als school het goede voorbeeld te geven en terughoudend te zijn met het gebruik van sociale media. Belangrijk is daarnaast om als school een balans te vinden in het gebruik van digitale en fysieke leermiddelen door leerlingen.

