Vrijwillige ouderbijdrage

Tijdens de Algemene Ledenvergadering in november 2018 legden de leden van de VO-raad de volgende afspraken vast over de vrijwillige ouderbijdrage.

• Scholen moeten duidelijk communiceren dat de ouderbijdrage vrijwillig is, conform de wettelijke bepalingen hierover.
• Het niet betalen van de vrijwillige ouderbijdrage mag geen reden zijn voor uitsluiting van activiteiten die onder verantwoordelijkheid van de school worden georganiseerd.

Dit ligt in lijn met de nieuwe wet over de vrijwillige ouderbijdrage, waarin wordt vastgelegd dat ook leerlingen wiens ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet betalen, mee moeten kunnen doen aan alle activiteiten die georganiseerd worden door de school. Het gaat vaak om belangrijke activiteiten waarbij leerlingen veel kennis en ervaringen opdoen, die bijdragen aan de brede vorming die scholen hun leerlingen willen meegeven. De VO-raad ondersteunt dan ook de intentie van deze wet.

Kansengelijkheid 

De VO-raad waarschuwt echter ook al langer dat de kansengelijkheid op scholen enerzijds toeneemt door de nieuwe wet (leerlingen worden niet meer uitgesloten van activiteiten), maar dat deze wet anderzijds zorgt voor meer verschillen tussen scholen in de extracurriculaire activiteiten die ze hun leerlingen kunnen bieden. We zien dat scholen met een populatie met minder kapitaalkrachtige ouders nu minder inkomsten hebben uit de ouderbijdrage en hierdoor minder kunnen organiseren. Hierdoor neemt de kansengelijkheid juist weer af. Ook de inspectie deelt deze conclusie en adviseert het ministerie van Onderwijs dit mee te laten wegen bij de evaluatie van de wet.

Communicatie 

In het voorjaar van 2023 publiceerde de Inspectie van het Onderwijs een onderzoek naar 160 schoolgidsen, waaruit bleek dat ruim driekwart van de scholen niet duidelijk genoeg, of niet volledig, communiceren over de vrijwillige ouderbijdrage. Ook de VO-raad benadrukt dat communicatie vaak beter moet.  

Een ander aandachtspunt als het gaat om de ouderbijdrage is de aanschaf van devices zoals laptops en tablets. Omdat deze wettelijk niet als leermiddelen worden gezien en scholen vanuit de overheid daarom ook geen budget krijgen om ze aan te schaffen, vragen veel scholen aan ouders om de tablet of laptop zelf te betalen via de vrijwillige ouderbijdrage. Sommige ouders voelen zich hierbij onder druk gezet, of kunnen dit simpelweg niet betalen. Het is aan de school om dan met een oplossing te komen, maar vaak is dan toch sprake van digitale kansenongelijkheid. Oplossingen als een leenlaptop die op school te gebruiken is, kunnen stigmatiserend zijn voor leerlingen en zij kunnen dan niet op dezelfde manier beschikken over het device als andere leerlingen.

De oplossing in deze is volgens de VO-raad om devices als laptops en tablets te erkennen als leermiddelen die noodzakelijk zijn voor het leerproces, en daarmee door de overheid bekostigd dienen te worden. De raad pleit hier al geruime tijd voor.