Burgerschap in het vo

Wat speelt er?

Nieuwe burgerschapswet - augustus 2021

Op 1 augustus 2021 is de nieuwe wet voor burgerschapsonderwijs in het funderend onderwijs in werking getreden. De wet zorgt ervoor dat de regels voor het burgerschapsonderwijs in zowel po als vo verplichtender zijn geworden.

De overheid acht het bevorderen van verbinding met en participatie in de samenleving van groot maatschappelijk belang. In Nederland is dat met respect voor elkaar, voor de democratie en de rechtstaat en voor de vrijheden die iedereen heeft.

Niet ieder kind krijgt die waarden van huis uit mee. School is dan ook een belangrijke plek om erover te leren en ermee te oefenen. Daarom geldt sinds 2006 voor scholen al de wettelijke opdracht om aandacht te besteden aan burgerschap. Scholen zijn verplicht om:

een visie te ontwikkelen en uit te werken rond burgerschapsonderwijs;
de opbrengsten te evalueren;
verantwoording daarover af te leggen in schoolplan en schoolgids.

Vanaf 2018 is gewerkt aan een wet die scholen meer richting geeft en de burgerschapsopdracht minder vrijblijvend maakt. Dit geeft de inspectie ook meer de mogelijkheid om met scholen hierover in gesprek te gaan.

Kern wet 'Verduidelijking burgerschap': Artikel 17.
Actief burgerschap en cohesie

1. Het onderwijs bevordert actief burgerschap en sociale cohesie op doelgerichte en samenhangende wijze, waarbij het onderwijs zich in ieder geval herkenbaar richt op:

het bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, zoals verankerd in de Grondwet, en de universeel geldende fundamentele rechten en vrijheden van de mens, en het handelen naar deze basiswaarden op school;
het ontwikkelen van de sociale en maatschappelijke competenties die de leerling in staat stellen deel uit te maken van en bij te dragen aan de pluriforme, democratische Nederlandse samenleving en;
het bijbrengen van kennis over en respect voor verschillen in godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, afkomst, geslacht, handicapof seksuele gerichtheid alsmede de waarde dat gelijke gevallen gelijk behandeld worden.

2. Het bevoegd gezag draagt zorg voor een schoolcultuur die in overeenstemming is met de waarden, bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, en creëert een omgeving waarin leerlingen worden gestimuleerd actief te oefenen met de omgang met en het handelen naar deze waarden en draagt voorts zorg voor een omgeving waarin leerlingen en personeel zich veilig en geaccepteerd weten, ongeacht de in het derde lid, onder c, genoemde verschillen.

Wettekst 17 november 2020 : De wet is 1 augustus 2021 in werking getreden.

Leerlijn

Naast de nieuwe wet heeft een ontwikkelgroep (Curriculum.nu), zich gebogen over een invulling van de leerlijn ‘Burgerschap voor po en vo’. Het betreft een eerste voorstel van wat leerlingen moeten kennen en kunnen. Meer informatie.