Krimp in het vo

Hiertoe heeft de VO-raad het project ‘Regionale samenwerking’ opgezet. Vanuit dit project kunnen scholen gebruikmaken van een divers ondersteuningsaanbod: 

• Recent zijn ledenadviseurs krimp & regionale samenwerking van start gegaan. Zij denken graag met u mee over mogelijke oplossingsrichtingen en de te nemen stappen.
• Besturen kunnen deelnemen aan een collegiale bestuurlijk visitatie, die specifiek is gericht op besturen in krimpregio's (initiatief VO-academie in samenwerking met het project Regionale samenwerking).
• Binnenkort komt informatie beschikbaar over onder meer mogelijke samenwerkingsvormen.
• Ook worden praktijkvoorbeelden ontsloten, die laten zien wat er al gebeurt om de gevolgen van leerlingendaling tegen te gaan: van samenwerkingen aangaan met het bedrijfsleven of het po tot het aanbieden van afstandsonderwijs.
• Er zal verder nadrukkelijk ondersteuning op maat per regio worden geboden, waarbij wordt gekeken naar de regiospecifieke knelpunten en kansen. 
   

Handreikingen en instrumenten

Daarnaast is een aantal handreikingen en instrumenten beschikbaar voor scholen: 

• De leerlingprognoses van DUO, het scenariomodel-VO van Voion en het rapport 'Prognose aantal leerlingen' in het ManagementVenster van Vensters tonen de voorspelde leerlingendaling voor specifieke regio’s en vo-instellingen. Schoolbesturen hebben zo beter inzicht in hoe groot de leerlingendaling is waar ze op moeten anticiperen. 
• Daarnaast is er een tabellenrapport met de basisgeneratiecijfers per 1 januari 2019 voor heel Nederland.
• Het 'dashboard regionale dekking onderwijsaanbod vo' van DUO toont de gemiddelde en maximale afstand in kilometers tot de dichtsbijzijnde school, het percentage 'kleine profielen' en het voorspelde percentage leerlingendaling.
• De website Rijksoverheid.nl biedt informatie over de wet- en regelgeving rond leerlingendaling in het vo en wat wettelijk al mogelijk is om de gevolgen ervan tegen te gaan. 
• In de informatiegids 'Leerlingendaling: over gevolgen en hoe te handelen' wordt onder meer uitgelegd waarom er leerlingendaling is, wat eventuele gevolgen hiervan zijn, en welke maatregelen mogelijk zijn. Ook het maatschappelijk belang krijgt aandacht.
• In de longread over leerlingendaling in het vo vinden schoolbesturen uitgebreide informatie over leerlingendaling (oorzaken en gevolgen) en mogelijke maatregelen en aanpakken, onder meer aan de hand van praktijkvoorbeelden. 
• In de publicatie 'Opties bij krimp: collega's vertellen' vindt u informatie over de verschillende opties bij krimp compact en overzichtelijk weergegeven, alsook praktijkvoorbeelden. 
• In het katern 'Regionale samenwerking voor bestuurders vo' vindt u handvatten, kennis en praktijkvoorbeelden rond het realiseren van goede regionale samenwerking. Hoe werk je samen? Hoe combineer je verschillende belangen? Welke rol heb je als bestuurder?
• Het 'Reflectie-instrument bij samenwerking organisaties' helpt schoolbesturen om samen met partners te reflecteren op de samenwerking en afspraken te maken over vervolgstappen. Ook scholen die aan het begin staan van een nieuwe samenwerking kunnen de tool gebruiken.
• Samen met LAKS heeft de VO-raad een handreiking voor leerlingen en bestuurders/schoolleiders opgesteld met informatie en tips. Wat zijn mogelijke maatregelen om de gevolgen van leerlingendaling tegen te gaan; welke vormen van samenwerking zijn er bijvoorbeeld? Én: hoe kunnen zij op een goede manier het gesprek en samenwerking aangaan op dit vlak?
• De handreiking 'Samen sterker bij leerlingendaling' geeft een overzicht van verschillende, vaak gebruikte (organisatorische) vormen van samenwerking tussen scholen en praktijkvoorbeelden.
• De handreiking 'Regionale samenwerking op personeelsgebied' van Voion biedt handvatten om de samenwerking op dit vlak te versterken.
• De handreiking 'Samenwerkingsschool' kan gebruikt worden bij de vorming van een samenwerkingsschool. De handreiking biedt handvatten voor het aanpassen van de statuten en de inrichting van de wettelijk voorgeschreven identiteitscommissie.
   

Artikelen en praktijkvoorbeelden

Ook is een aantal artikelen en praktijkvoorbeelden verzameld, ter inspiratie voor andere scholen bij het anticiperen op leerlingendaling. Scholen vinden hierin voorbeelden van wat ze kunnen doen om bij leerlingendaling een goed, bereikbaar onderwijsaanbod in stand te houden.

Accountmanagers OCW

Schoolbesturen die vragen hebben over het omgaan met leerlingendaling, kunnen deze vragen stellen aan de regionale accountmanagers van het ministerie van OCW via lld@minocw.nl. De accountmanagers hebben uitgebreide kennis van de wet- en regelgeving en van wat speelt in hun regio, en kunnen ook voorbeelden delen van hoe andere scholen en besturen omgaan met de dalende leerlingenaantallen.