Programma VO-congres

Ronde 1

1. Lezing: Curriculumontwikkeling in internationaal perspectief

Sprekers: Beatriz Pont en Erik en Luuk Ex

 

In het licht van Curriculum.nu buigen leraren, schoolleiders en scholen zich over de vraag wat leerlingen moeten kennen en kunnen om goed toegerust te zijn voor de samenleving van morgen. Nederland staat niet alleen, wereldwijd krijgen scholen te maken met het grondig actualiseren van hun onderwijsprogramma. Welke waardevolle lessen vallen er te trekken uit curriculumherzieningen in andere landen?

 

Na Beatriz Pont delen de broers Ex hun internationale bevindingen. In het schooljaar van 2017 en 2018 rijden Erik Ex, leraar, en zijn broer Luuk Ex, journalist, met een bus van Finland naar Singapore. Twee van de best gewaardeerde OESO-landen op het gebied van onderwijs. Maar zo ver als de landen uit elkaar liggen, zo verschillend is het onderwijs. Dat bracht hen er toe om meer landen te bezoeken waar het onderwijssysteem ingrijpende veranderingen doormaakt, met de vraag: wat kunnen we ervan leren?

Ronde 1

2. Lezing: De school als gemeenschap. Ontwikkelingsgericht onderwijs in een blijvende dialoog

Sprekers: Dolf van den Berg, emeritus hoogleraar Radboud Universiteit Nijmegen, en Marjo van IJzendoorn, rector van het Rodenborch-College en het Jeroen Bosch College

 

Prof. dr. Dolf van den Berg geeft een lezing over de noodzaak van een onderwijstransitie. Hierbij gaat hij uit van een nieuw pedagogisch concept, voornamelijk rustend op evolutie. Niet gebaseerd op gelijkheid, maar juist op verschillen. Evolutie wordt een kernbegrip in het onderwijs. ‘Het onderwijs zit vol met vanzelfsprekendheden, zoals de leerstofjaarklas. Daar omheen is ons onderwijs opgebouwd,’ zegt Van den Berg. ‘In dit systeem zijn leerlingen kwetsbaar want kinderen zijn niet gelijk, ze leren niet gelijk en leven niet gelijk. Erkenning van die verscheidenheid is de basis voor de ontwikkeling van elk kind.’

 

Om daaraan te ontkomen, schreef Dolf van den Berg het manifest ‘Naar onderwijs in blauw’, bedoeld om uit te dagen en te confronteren, maar ook om hoop en verlangen uit te drukken. Onderwijs dat stoelt op ontwikkelingsgericht onderwijs in een blijvende dialoog. Kortom, Van den Berg heeft een boodschap voor iedereen die geen genoegen neemt met het huidige onderwijs!

 

Na zijn presentatie zal Marjo van IJzendoorn, rector van het Rodenborch-College en het Jeroen Bosch College, aangeven hoe haar scholen fundamenteel op weg zijn van een klassikale benadering naar ontwikkelingsgericht onderwijs in een nieuwe school.

Ronde 2

3. Lezing: Maak ruimte! Over maakonderwijs

Sprekers: Arjan van der Meij, docent natuurkunde op de Populier in Den Haag, en Astrid Poot, oprichter en directeur van Stichting Lekkersamenklooien

 

Als leerlingen uitgedaagd worden iets te maken dan gebeuren er prachtige dingen. Zo blijkt een verlegen leerling plotseling een begenadigd 3D-ontwerper en treedt hij op als expert, maakt de luie leerling een product waar plotseling zoveel belangstelling voor is dat hij een bedrijf start en maakt een andere leerling elke maand een prachtig lichtkunstwerk. Maakonderwijs maakt ontwerpers, ingenieurs en kunstenaars. Maakonderwijs maakt leerlingen die de wereld niet nemen zoal die is, maar die beter, mooier, grappiger, leefbaarder willen maken. Sterke mensen, die we hard nodig hebben!

 

In deze sessie wordt u meegenomen op zoek naar de noodzakelijkheid van maakonderwijs, naar wat een leerling nodig heeft om maker te worden en waar het onderwijs (u dus) in moet voorzien. Het vraagt op alle fronten iets van de organisatie. U gaat zeker ook kort zelf aan de slag om te zien wat maken met u doet. En dan is het vermoedelijk onontkoombaar: elk kind een maker!

Arjan van der Meij is al bijna 25 jaar docent natuurkunde op De Populier in Den Haag. 4 HAVO is zijn lievelingsklas. Verder is hij sinds een jaar of vijf voorzitter van de adviesraad van Stichting LeerKracht, is hij lid van de adviesraad Lekkersamenklooien en ook onvermoeibaar kwartiermaker maakonderwijs. En hij is een maker.
Twitter: @arjanvandermeij

 

Astrid Poot is oprichter en directeur van Stichting Lekkersamenklooien. Poot is sterk overtuigd van het belang van maken als democratisch tegenwicht tegen onze huidige, niet duurzame consumptiemaatschappij. Lekkersamenklooien doet onderzoek, publiceert en ontwikkelt (onderwijs) producten. Naast haar werk voor de stichting is Poot onafhankelijk denker en schrijver en prijswinnend ontwerper en creatief directeur. En zij is een maker.

Twitter: @astridpoot

Ronde 2

4: Lezing: Nieuw perspectief op organisatieverandering: de ‘binnenkant’ van verandering

Spreker: Thijs Homan is hoogleraar Change and Implementation bij de Open Universiteit Nederland

 

Er zijn weinig scholen in het voortgezet onderwijs waar op dit moment geen verandertrajecten aan de gang zijn. Sterker nog: soms zijn er wel drie, vier of vijf tegelijkertijd gaande! Denk maar eens aan de digitalisering, andere samenwerkingsverbanden tussen scholen, opbrengstgericht werken, procesverandering, versterken van het kennisniveau leraren en curriculumvernieuwing. Maar wat is er toch aan de hand bij al die onderwijsinstellingen waar de ene verandering over de andere heen rolt?

 

Homan presenteert een nieuw perspectief op organisatieverandering: de ‘binnenkant’ van verandering. Niet normatief hoe verandering zou móeten. Maar over de vraag hoe verandering wèrkelijk gaat. Wat gebeurt er eigenlijk als organisaties veranderen? Hoe beleven de betrokkenen dat? En onder welke condities komen zij in beweging? Een grondige analyse van de dynamieken in en van dat organisatielandschap leidt tot nieuwe inzichten over wat organisatieverandering nou echt is.

Ronde 1

5. Burgerschapsonderwijs: de school aan zet! (VOL)

Sprekers: Bram Eidhof (Schoolstrijd) en Irene de Kort, projectleider versterking burgerschapsonderwijs 

 

Burgerschap leeft. Ook in het onderwijs is er steeds meer aandacht voor burgerschap. Een uitdaging, die niet altijd makkelijk is. Vijf scholen die bijzondere resultaten boeken met hun burgerschapsonderwijs zijn zelf aan de slag gegaan. Van visie tot het ontwerpen van onderwijs, ze nemen het heft in eigen handen. Daar schreef Bram Eidhof (Schoolstrijd) een handboek over, gevuld met wetenschappelijke inzichten over wat werkt, good practices, concrete tips en werkvormen. In deze workshop hoort u de belangrijkste inzichten en tips, en wordt u uitgedaagd om zelf de volgende stap te zetten in de ontwikkeling van burgerschapsonderwijs op uw school/binnen uw stichting.

Ronde 1

6. De transitie naar leerdoeldenken (VOL)

Sprekers: Cors Westerdijk, directeur Savornin Lohman Hilversum en bestuurslid Stichting LOOT, en Ron Zuilen, directeur-bestuurder van Stichting VO-content

 

Cors Westerdijk, een bevlogen schoolleider die voor onderwijs staat dat iedere leerling tot ontplooiing brengt, deelt zijn ervaringen over hoe de transitie naar leren en werken vanuit leerdoelen bij hem op school is geïmplementeerd. Vanaf schooljaar 2017-2018 is deze ontwikkeling op het Savornin Lohman ingezet. Concreet betekende dit dat het leerproces meer leerling gestuurd (en minder docent gestuurd) ingericht moest worden. Welke successen en uitdagingen kwamen op het pad van de schoolleider? Hoe heeft de school de visie, positie én richting bepaald om het veranderingsproces naar meer onderwijs op maat te realiseren?

 

De school moest keuzes maken over het gebruik van leermateriaal en een digitaal leerplatform. Maar ook moesten er stappen gemaakt worden om de kennis en competenties van de docenten op het gebied van differentiëren, werken vanuit leerdoelen, coachend lesgeven en formatief evalueren te vergroten.

 

In deze workshop is er veel ruimte voor het delen van ervaringen en ontwikkelingen binnen de eigen school met collega-schoolleiders. Concrete bouwstenen worden aangereikt.

 

Ron Zuijlen vertelt hoe VO-content samenwerkt met scholen bij leren en onderwijzen op maat door het gebruik van digitaal leermateriaal en het bieden van (management)ondersteuning. Kortom, welke leermiddelen, ervaringen en expertise zijn er voor de docent en schoolleider beschikbaar om de transitie naar onderwijs op maat te realiseren?

 

Deze workshop kent een maximum van 75 deelnemers.

Ronde 2

7. Leidinggeven aan leren & ICT in een veranderend onderwijsklimaat (VOL)

Spreker: Patricia van Slobbe, Kultiv8

 

Hoe zorg je er samen voor dat onderwijsvernieuwing - zowel inhoudelijk als organisatorisch - wordt ingezet vanuit de gehele organisatie? Van samen nadenken over (vak)visie naar zelfevaluatie naar voortgangsgesprekken naar het samenstellen van een professionaliseringsagenda die echt bijdraagt aan de ontwikkeling en professionalisering van onderwijsondersteuner, docent, schoolleider en bestuurder. Schrijf u in voor deze workshop en doe concrete ideeën op voor het curriculumherzieningsproces op uw school. 

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.

Ronde 1

8. De toolbox van de schoolleider anno 2019 (VOL)

Sprekers: Leezan van Wijk, directeur SRVO, en Arend Smit, bestuurder/rector Keizer Karel College

 

Schoolleiders hebben anno 2019 een veelomvattende opdracht te vervullen. Dat vraagt om een aangepaste bagagelijst en bijgestelde routeplanning. Wat is het mandaat wat u op uw school heeft? Zijn de resultaatafspraken helder? En op welke manier beïnvloeden ontwikkelingen zoals curriculumvernieuwing, passend onderwijs, krimp, lerarentekort, etc. uw leiderschap?

 

We verkennen deze vraagstukken aan de hand van een aantal (digitale) tools. Daarnaast krijgt u handvatten mee om uw eigen leiderschap in kaart te brengen EN, niet onbelangrijk, te koppelen aan de uitdagingen op uw school.

 

Let op: bring your own device! Deze sessie is gericht op middenmanagement functies.

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.

Ronde 1 en 2

9. Duurzaam ontwikkelen in de organisatie; hoe dan? (VOL)

Sprekers: Dr. Knippenbergcollege en Scala College

 

Ontwikkelen en verbeteren willen we allemaal. Maar hoe doe je dat op een duurzame manier? Hoe kan je onderwijsontwikkeling aan je personeelsontwikkeling koppelen?

 

Dr. Knippenbergcollege en Scala College vertellen hoe zij hun onderwijsambities realiseren via vakoverstijgend onderwijs en dit inbedden in hun schoolorganisatie. Hoe ga je vanuit je visie en ambities op onderwijs, met oog voor de mensen in de organisatie, aan de slag? In deze workshop gaat u, middels een interview, met hen in gesprek over de uitdagingen en kansen die zij ervaren in dit proces.

Ronde 2

10. Gewoon doen! Thematisch, vakoverstijgend, onderzoekend en ontwerpend leren binnen de theoretische leerweg (VOL)

Sprekers: Géa van den Elsen (afdelingsleider Techniek en mbo niveau 2) en Virginie van Driel (afdelingsleider TL+). Werkzaam op CSV Het Perron (vmbo/mbo en pro) in Veenendaal

 

Binnen CSV Het Perron is de vraag gesteld: hoe kunnen we leerlingen die de theoretische leerweg volgen binnen het vmbo zowel theoretisch als praktisch breed opleiden? Het heeft geleid tot de TL+. Binnen de TL+ worden leerlingen opgeleid voor een volwaardig TL-diploma met een beroepsgericht vak. De plus (+) staat voor de beroepsgerichte vaardigheden die de leerlingen krijgen aangeleerd en het beroepsgerichte vak waar ze examen in doen. Vanaf leerjaar 1 worden leerlingen breed opgeleid binnen de wereld van mens, techniek en ondernemen. Het lesprogramma wordt aangeboden in thema’s waarin alle vakken zijn geïntegreerd. Leerlingen gaan onderzoekend aan het werk met levensechte opdrachten vanuit het bedrijfsleven.

 

In deze workshop wordt u meegenomen in de organisatie van de TL+ en de keuzes die daarin gemaakt zijn. Hoe is dit proces doorlopen, welke uitdagingen zijn de diverse teams aangegaan en wat heeft dit de organisatie, docenten en leerlingen opgeleverd? Ook wordt u meegenomen in de nog bestaande uitdagingen. U verlaat de workshop met een dosis lef en nieuwe ideeën over hoe u een praktische component kunt integreren in de TL. Gewoon doen! 

 

Deze workshop kent een maximum van 20 deelnemers.

Ronde 1 en 2

11. Leerdoeldenken in de school (VOL)

Spreker: Joost van Oort, bekend van het YouTube-kanaal JORTgeschiedenis en oud-docent geschiedenis op het Sint-Joriscollege in Eindhoven. Momenteel is hij programmamanager bij Driessen HRM, waar hij een bijdrage levert aan de ontwikkeling van jonge en talentvolle leraren.

 

Hoe breng je als schoolleider leerdoeldenken in de school op gang? Joost van Oort neemt u mee in wat docenten nodig hebben om met leerdoeldenken aan de slag te gaan. Hoe verweef je leerdoeldenken in je onderwijsvisie? Hoe krijg je de docenten mee? Welke kennis en vaardigheden hebben zij nodig? Ook bespreekt van Oort welke middelen er nodig zijn en hoe je een planning maakt. Deze workshop biedt inzicht in wat nodig is om leerdoeldenken te organiseren en te faciliteren.

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.

Ronde 1 en 2

12. Creëer ruimte om te innoveren (VOL)

DEZE WORKSHOP IS HELAAS VOL. WELLICHT IS WORKSHOP 33 OOK INTERESSANT.

 

Sprekers: Docenten en leerlingen van de Nieuwste School, Tilburg en het netwerk 'Schoolleiders van de toekomst'
Workshopleider: Caecile van Gorp, De Nieuwste School, Tilburg

 

Wilt u innoveren? Maar ontbreekt de ruimte in het hoofd om te durven innoveren, ruimte in tijd om te kunnen innoveren en ruimte in de organisatie om de innovatie te delen? In deze sessie laten de schoolleiding, experts (docenten) en leerlingen van De Nieuwste School zien welke vliegwieleffect er ontstaat wanneer je ruimte creëert. Daarnaast bespreken we aan de hand van stellingen hoe we bewegen van het organiseren van doceren naar het faciliteren van leren (een van de pijlers van Schoolleiders voor de toekomst).

 

De sessie gaat in op de rol van de schoolleider in het creëren van ruimte.

• Het vertrouwen dat je hebt in de expertise van experts (docenten). Door dit vertrouwen ontstaat durf om te innoveren.
• De zoektocht die je met elkaar hebt in het vinden van tijd: AOS Onderzoek, LOF, tijd op school, inzet professionalisering.
• De ruimte die je structureel claimt in de organisatie om met elkaar samen te werken en met elkaar te delen: onderwijsateliers, onderzoeksproeverij.

 

Experts humanics delen tijdens de workshop samen met een leerling van zowel onder- als bovenbouw praktijkvoorbeelden. Zij gaan kort in op de vakoverstijgende projecten en de humanics vaardigheden die centraal staan in het denken over de inrichting van het onderwijs. De insteek is dat het een vliegwieleffect heeft wanneer je sleutelt aan het één binnen de organisatie, dit zorgt voor veranderingen elders in de organisatie. Als je innoveert in een leerjaar, heeft dat implicaties voor het andere leerjaar.

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.

Ronde 1

13. Goed onderwijs maak je samen (VOL)

Sprekers: Stichting LeerKracht en leerlingen

 

Niemand in de school heeft zo’n scherp beeld van het gegeven onderwijs als de leerlingen. Het ligt dan ook voor de hand dat zij actief meedenken over hoe het onderwijs op hun school nog beter kan. Toch? Hoe pakken ze dat aan, en wat vinden de leerlingen belangrijk? Tijdens deze workshop nemen de leerlingen de centrale rol en betrekken zij u bij hoe leerlingen, schoolleiding en docenten zich samen kunnen inzetten voor goed onderwijs. Ze zullen u actief laten nadenken over het onderwijs. Een ding staat vast: u moet van uw stoel af.

 

Ronde 1

14. Vakoverstijgend onderwijs: voordelen, valkuilen en voorwaarden (VOL)

Spreker: prof. dr. Harrie Eijkelhof, emeritus hoogleraar natuurkundedidactiek (UU) en een van de ontwerpers van het vak NLT (Natuur, Leven en Technologie)

 

In de discussie over de waarde van vakoverstijgend onderwijs dreigt een polarisatie tussen voor- en tegenstanders. In deze workshop wordt een meer genuanceerd beeld geschetst door verwijzing naar ervaringen met dit soort onderwijs in binnen- en buitenland. Ervaringen van deelnemers worden gedeeld en tot slot worden voorwaarden voor succesvol vakoverstijgend onderwijs besproken, op landelijk en schoolniveau.

 

Deze sessie wordt georganiseerd door SLO.

Ronde 1 en 2

15. Geen toetsrevolutie zonder onderwijskundig leiderschap (VOL)

Spreker: Dominique Sluijsmans, universitair hoofddocent Universiteit Maastricht en lector professioneel beoordelen Zuyd Hogeschool

 

Eind 2016 verscheen het boek 'Toetsrevolutie', als een alternatief voor de sterke focus op cijfers en de summatieve functie op toetsing. De vele reacties geven aan dat scholen er aan toe zijn om leren, onderwijs en toetsing in een gezonde verhouding te krijgen. De noodzaak tot deze balans wordt bevestigd in het recente advies 'Toets-wijzer' van de Onderwijsraad. In deze workshop geeft Dominique Sluismans inzicht in hoe we dit kunnen doen. Daarbij benadrukt zij in het bijzonder het belang van onderwijskundig leiderschap als succesfactor voor een duurzaam resultaat op school. Aan de hand van enkele prikkelende stellingen wordt u uitgenodigd tot interactie.

 

Deze sessie wordt georganiseerd door SLO.

Ronde 1 en 2

16. Naar een volwaardig schoolexamen (VOL)

Sprekers: Hans Buijze, ex-rector, en Wiebe Brouwer, bestuurder van de Stichting voor Voortgezet Vrijeschool Onderwijs Noord-Holland

 

De praktijk van toetsen en examens staat volop in de schijnwerpers. De Commissie Kwaliteit Schoolexaminering doet stevige aanbevelingen aan de sector op grond van haar onderzoek naar de praktijk van het schoolexamen. Vrijwel gelijktijdig publiceerde de Onderwijsraad een diepgravende analyse van toetsing in het Nederlandse onderwijs, onder de naam Toets-wijzer. 

 

Uit het advies p.24 van de Toets-wijzer: De raad heeft tijdens veldraadplegingen diverse interessante mogelijkheden gehoord voor het vergroten van de zelfstandige rol van het schoolexamen. Het kan gaan om het omdraaien van het schoolexamen en het centraal schriftelijk eindexamen, om een portfoliomodel waarbij het schoolexamen een soort meesterproef of een serie meesterproeven wordt, of om het beperken van het centraal schriftelijk examen tot de kernvakken. De raad is er voorstander van deze alternatieven te onderzoeken en te evalueren.

 

Wellicht kan het loskoppelen van het schoolexamen van het centraal examen helpen om het schoolexamen te revitaliseren?

 

In deze workshop wordt aan de hand van drie thema's met u verkend hoe we nu verder willen gaan met toetsen in het algemeen en het schoolexamen in het bijzonder:

1. Wat is er met toetsing aan de hand? In prikkelende stellingen wordt het gedachtegoed van de Onderwijsraad met u tot leven gewekt.
2. De wettelijke positie van het schoolexamen ten opzichte van het centraal examen. Is het wenselijk die te wijzigen, of juist niet? Hoe dan?
3. De kwalitatieve verbetering van het schoolexamen, in lijn met de identiteit en visie van de school, waarbij de kwalitatieve toetsing goed in balans is met de kwantitatieve etc.. De voorstellen die de Commissie Kwaliteit Schoolexaminering in dezen doet, sluiten goed aan bij het advies van de Onderwijsraad. Maar hoe gaan we dit doen?

Ronde 1 en 2

17. Een nieuw Curriculum NU (VOL)

Spreker: Spring High College

 

Op Spring High, een po- en vo-initiatief voor leerlingen vanaf 10 jaar, ontwikkelt een team van docenten vo en leerkrachten po een nieuw curriculum. Dit curriculum doet recht aan de onderwijsvisie van Spring High én aan de eisen vanuit het ministerie van OCW. Doorlopende leerlijnen en een holistische kijk op de leerling, het leren en de maatschappij zijn daarbij het uitgangspunt. Einddoelen, kerndoelen, eindtermen en door leerlingen zelf gekozen studie/leerdoelen vormen de basis van hun onderwijs. Hiervoor ontwerpt Spring High zelf een curriculum-, leerling-, portfoliovolgsysteem: MAIUS. Dit wordt gedaan op basis van een bestaand curriculumvolgsysteem in het HBO, waarbij het werken vanuit studiedoelen centraal staat.

 

Benieuwd naar hoe het Spring High dit aanpakt? Graag nemen Camyre de Adelhart Toorop (projectleider/locatieleider bij Spring High) en Bernard Kors (docent) u in deze workshop mee in hun proces naar goed, motiverend onderwijs.

 

Spring High in Amsterdam Nieuw-West is een po- en vo-onderwijsinitiatief van Esprit Scholen en Stichting Westelijke Tuinsteden (STWT). Spring High is ook als ontwikkelschool betrokken bij curriculum.nu.

Ronde 1 en 2

18. Leiding geven aan leren (VOL)

Sprekers: Loes van Wessum (Associate Lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding, Windesheim Flevoland) en Ingrid Verheggen (zelfstandig adviseur, voormalig voorzitter CvB ASG en voormalig directeur voortgezet onderwijs APS)

 

Toekomstbestendig onderwijs gaat verder dan alleen nadenken over wat leerlingen in de toekomst moeten kennen en kunnen. Leren is ook inspireren, interesse ontwikkelen, kritisch denken, observeren, creatief denken, maken, doen en leerlingen begeleiden bij de groei die nodig is om ze voor te bereiden op hun toekomst. Daarvoor is het nodig dat leraren professioneel groeien. Wat is er bekend over het begeleiden en stimuleren van professionele groei van leraren om toekomstbestendig onderwijs te realiseren?  Op welke wijze kan de schoolleider het leren van de leraar onderzoeken, begeleiden en stimuleren?  Hoe leert een schoolleider dat? Wat is er bekend over de professionalisering van schoolleiders? Wat weten we over de rol van de bestuurder? Hoe kan de bestuurder bijdragen aan onderwijsinnovatie en de ontwikkeling van een lerende cultuur?

 

In een interactieve presentatie geven Loes van Wessum en Ingrid Verheggen antwoord op deze vragen en gaan zij het gesprek met u aan. Zij maken daarbij gebruik van theoretische en empirische kennis en benutten eigen praktijkervaringen.

Ronde 1 en 2

19. Vakoverstijgend naar een betekenisvol onderwijsprogramma (VOL)

Sprekers: Nadia Klijn, Stedelijk Gymnasium Breda, en Iris Eshel, Maimonides Amsterdam

 

Hoe werk je aan de vernieuwing van het curriculum? Twee ontwikkelscholen van Curriculum.nu bespreken hun ervaringen. De Joodse Scholengemeenschap Maimonides in Amsterdam besloot de vaardigheden van brugklassers aan te vullen zodat ze meer grip kregen op de vraag waarom ze iets leren. Rector Eshel vertelt hoe ze de school in staat stelt hier aan te werken en hoe ruimte voor nieuwe programmaonderdelen is gecreëerd.

 

Nadia Klijn, docent, bespreekt hoe op het Stedelijk Gymnasium Breda een leerlijn academische vaardigheden wordt ontwikkeld, in klas 1 maar ook in klas 4 en 5, vanuit een vakoverstijgend perspectief.

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers

Ronde 1

20. Curriculumontwikkeling in de school: wat is je rol als bestuurder daarin? (VOL)

Spreker: Theo Douma, voorzitter College van Bestuur van O2G2 in Groningen en voorzitter van platform Curriculum.nu

 

Momenteel wordt onder de noemer Curriculum.nu nagedacht over een nieuw curriculum. Wat betekent dit voor het onderwijs? En welke rol kun je daar als bestuurders in spelen? Theo Douma neemt u mee in de ontwikkelingen van het leergebied ‘digitale geletterdheid’ binnen zijn scholengroep.

 

Na de inleiding is er volop ruimte om met hem en de andere deelnemers in gesprek te gaan over het stimuleren van curriculumontwikkeling. Gezamenlijk gaat u op zoek naar antwoorden op vragen als ‘Waar begint en eindigt de invloed van een bestuurder op dergelijke onderwijsinhoudelijke ontwikkelingen?’ En ‘Wat kun je als bestuurder doen om curriculumontwikkeling in de school te stimuleren?’

 

Deze workshop kent een maximum van 20 deelnemers.

Ronde 1 en 2

21. Pak uw kans: ontdek hoe u het eigentijdse onderwijs op uw school een impuls kunt geven door middel van curriculumontwikkeling (VOL)

Spreker: Vathorst College Amersfoort

Het Vathorst College streeft eigenaarschap en zelfverantwoordelijk leren na, bij zowel de leerlingen als het docententeam. Onze lespraktijk ziet er anders uit dan op veel andere scholen, zowel fysiek (leerhuizen met ca. 150 leerlingen per ruimte) als inhoudelijk (weinig gebruik van methodes, vakoverstijgende opdrachten). Daarin benutten we de ruimte die de overheid aan scholen geeft om gebaande paden te verlaten, en raken we soms de grenzen van deze ruimte. Op dit moment is het Vathorst College haar thematische onderwijs aan het herijken, en beginnen we de transitie naar wat wij contextrijk leren noemen: onderwijsinhoud die naast vakinhoud en zelfgestuurd leren ook burgerschap, internationalisering, maatschappelijk bewustzijn en buitenschools leren combineert en integreert.

 

Ronde 1

22. Krimp als kans voor onderwijsvernieuwing (VOL)

Sprekers: Paddy Harbers en Louise Beernink, rectoren

 

Het aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs loopt de komende jaren sterk terug. Scholen zoeken gezamenlijk naar oplossingen om een breed onderwijsaanbod in de regio in stand te houden. Zo ook in Doetinchem, waar het op termijn niet mogelijk is om de drie huidige scholengemeenschappen in stand te houden. De regio heeft de krimp aangegrepen om te vernieuwen. Het Ludger College, Rietveld Lyceum en het Ulenhofcollege houden daarom binnenkort op te bestaan. Daarvoor in de plaats komen er in 2020 twee geheel nieuwe scholen, een christelijke en een openbare. De één richt zich op maatwerk en ondernemerschap, de ander op tweetalig onderwijs en internationalisering.

 

De rectoren van de twee nieuwe scholen, Paddy Harbers en Louise Beernink, nemen u in deze workshop mee in het traject van onderzoek en veel gesprekken met ouders en leerlingen en vertellen u alles over de kansen en knelpunten die zij ervaren hebben. Er is ook gelegenheid om met elkaar in gesprek te gaan over mogelijke oplossingen en knelpunten die u ervaart bij de daling van het aantal leerlingen en de samenwerking met andere scholen.

Ronde 1 en 2

23. Hoe houd je je resultaten op peil tijdens curriculum-herziening binnen de school? (VOL)

Spreker: Brigitte van Hilst, innovatie- en organisatieadviseur bij de CED-groep

 

Aanpassingen aan de inrichting van je onderwijs mogen niet ten koste gaan van de resultaten, maar hoe doe je dat?

 

Onder leiding van Brigitte van Hilst (CED-groep) wordt ingegaan op de effecten van curriculumverandering op beleid en resultaten. Vervolgens komt aan bod hoe data-analyse u hierbij kan ondersteunen en welke kansen hier liggen. Deze workshop richt zich vooral op kwaliteitszorgmedewerkers en schoolleiders. Als enthousiaste en ervaren trainer, adviseur en projectleider werkt Brigitte van Hilst met scholen aan datagebruik in de school en opbrengstgericht sturen. Door het begeleiden van werkgroepen, secties en directies behaalt zij met de school beoogde resultaten.

Ronde 1 en 2

24. Aansluiting havo-hbo: feiten, uitdagingen en ontwikkelingen, oplossingsrichtingen (VOL)

Sprekers: Henk van Ommen, rector van het Baarnsch Lyceum, en Marc Janssen, directeur van Northgo College, namens het havoplatform

 

De aansluiting voor havisten naar het hbo laat te wensen over: 44% van de havisten heeft na 5 jaar een bachelor, 70% na 8 jaar. Het vo, hbo en ministerie van OCW onderkennen de problematiek en slaan de handen ineen. Een overzicht van de landelijke ontwikkelingen en oplossingsrichtingen, waarvan in het bijzonder de ontwikkelingen rondom de vakhavo worden uitgelicht.

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.

Ronde 1 en 2

25. Harde eisen, zachte doelen - Over socialisatie en persoonsvorming in de praktijk (VOL)

Spreker: Alderik Visser, historisch pedagoog, onderwijskundige en publicist, leerplanontwikkelaar SLO

 

Recent is er weer meer ruimte gekomen om na te denken over ándere doelen van onderwijs dan alleen kennis en kwalificatie. Daarbij doet zich het probleem voor dat docenten in het vo weinig taal lijken te hebben om over 'zachte' doelen van hun onderwijs te spreken. De woorden die er over rondzingen (persoonsvorming, bildung, subjectificatie, welbevinden, enz.) leiden vooral tot veel spraakverwarring, en niet per se tot heldere praktijken.

 

In een actieve workshop neemt Alderik Visser u mee door een aantal concepten en modellen, waarmee u als school of als team meer helderheid kunt krijgen over wat u wilt met socialisatie en persoonsvorming op uw school, en hoe je daar vorm aan kunt geven. Daarbij test u onder andere ook een praktische tool waarmee je 'gewone', -  dat wil zeggen, kwalificerende - leerdoelen in het plannen van lessen, leereenheden en curricula, vrij eenvoudig kunt koppelen aan de 'zachte' doelen die je als organisatie ook stelt.

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.

Ronde 1 en 2

26. Leren in co-creatie: Professionalisering van schoolleiders in een nieuw perspectief (VOL)

Spreker: Frank Hulsbos, onderzoeker en adviseur gespreid leiderschap

 

In samenwerking met de VO-academie doet Hulsbos onderzoek naar schoolleiders die samen met leraren leren om tot schoolbrede verbetering en vernieuwing te komen. Over de rol van de schoolleider in dit soort processen van co-creatie is eigenlijk nog maar heel weinig bekend. Het onderzoek gaat leiden tot acht portretten van schoolleiders die met anderen in de school leren. De onderzoekers hebben specifiek gekeken naar dilemma’s en lastige situaties die schoolleiders tegenkomen gedurende deze collectieve leerprocessen, en geven handreikingen om hiermee om te gaan. Lees meer over het onderzoek. 

Ronde 1

27. Vmbo-mbo: Sterker samenwerken in de regio (VOL)

Hoe houden we het regionale beroepsonderwijs sterk en toekomstbestendig in tijden van krimp, tekortvakken en snel veranderende omstandigheden op de arbeidsmarkt? Intensieve samenwerking op regionaal niveau is daarvoor een belangrijke voorwaarde. Het landelijke programma Sterk Beroepsonderwijs, waarin de VO-raad partner is, ondersteunt scholen hierbij. Dit programma heeft o.a. tot doel dat elke regio in 2020 een functionerend netwerk vmbo-mbo heeft en vanaf 2021 doorlopende routes vmbo-mbo aanbiedt.

 

In deze workshop wordt u bijgepraat over Sterk Beroepsonderwijs. Wat zijn belangrijke thema’s in de regionale driehoek v(mb)o-mbo-bedrijfsleven? Hoe geeft u de samenwerking vorm? Welke ruimte is hiervoor in de wet- en regelgeving? Daarnaast krijgt u een toelichting op het 'wetsvoorstel Doorlopende leerroutes vmbo-mbo' en wordt ingezoomd - aan de hand van een praktijkvoorbeeld -  op de uitdaging om samen met het mbo doorlopende leerroutes vorm te geven. Uiteraard is er volop ruimte om met elkaar in gesprek te gaan over aanpak, kansen en dilemma’s in de regionale samenwerking vmbo-mbo.

Ronde 1 en 2

28. Participatie van ouders en leerlingen in de ontwikkeling van de school (VOL)

Sprekers: Dr. Berit Lindemann en Noortje Schadenberg, afdelingsleider tweetalig onderwijs, Maaslandcollege Oss

 

Participatie van leerlingen en ouders. We vinden het allemaal belangrijk. We hebben vaak ook allerhande activiteiten georganiseerd. Maar vaak is het te gefragmenteerd, te vrijblijvend of staat het teveel los van de dagelijkse praktijk. Hoe zorg ik nu voor structurele participatie van ouders en leerlingen? Zodat zij mee kunnen praten over het onderwijs in de school, over het aanbod dat we bieden? Hoe kunnen zij een rol spelen in onze planvorming en legitimering daarvan? Ofwel, hoe kunnen we hen structureel laten participeren in de vorming en realisatie van de maatschappelijk opgave van de school?

 

Tijdens deze workshop staan we stil bij deze vragen en krijgt u inzicht in hoe u de participatie gedegen kunt opbouwen, welke route u daarvoor kunt volgen en welke handvatten u daarbij kunnen ondersteunen. Dit doen we aan de hand van een praktijkvoorbeeld van een collega schoolleider.

 

Na het volgen van deze workshop heeft u een eerste inzicht in waarom eerdere pogingen tot participatie mogelijk minder succesvol waren, heeft u kennis van de route die u kunt gebruiken om participatie structureel en succesvol in te bedden in uw school en weet u hoe u de verschillende handvatten daarvoor kunt inzetten.

 

Dr. Berit Lindemann en Noortje Schadenberg, afdelingsleider tweetalig onderwijs, Maaslandcollege Oss, verzorgen deze workshop. Berit deelt ervaringen en praktische handvatten vanuit jarenlang actie-onderzoek en begeleiding op het gebied van participatie. Noortje deelt haar ervaringen vanuit haar deelname aan het actie-onderzoek naar participatie. Zij heeft in haar eigen schoolomgeving de participatie van leerlingen structureel vormgegeven en deelt nuttige ervaringen en tips.

 

Max. 15 deelnemers

Ronde 1 en 2

29. Invoering gepersonaliseerd onderwijs: Zo.Werkt.Het! (VOL)

Sprekers: Wim Kokx en leerlingen van de Zo.leer.ik scholen

 

De Zo.Leer.Ik!-scholen voeren gepersonaliseerd onderwijs uit geïnspireerd door het Zweedse Kunskapskolan-model. Leerlingen raken gemotiveerd door hen het eigenaarschap te geven over het behalen van hun leerdoelen. Tegelijkertijd stimuleert het docenten om ontwikkelingen in het curriculum vorm te geven. In deze workshop worden ervaringen en praktische werkwijzen gedeeld. Ook gaat u met elkaar in gesprek over op welke manieren gepersonaliseerd leren kan worden ingevoerd, welke hobbels je daarbij tegen komt en ook welke te verwachten problemen afwezig blijken.

Ronde 2

30. De rol van ICT bij curriculumontwikkeling: nu en straks (VOL)

Sprekers: Huig Ouwehand en Bastiaan de Jong van Cloudwise

Is ICT volgend of leidend? Bespaart ICT tijd of kost het juist tijd? Welk effect heeft de manier van onderwijs geven op de rol van een ICT-afdeling? Steeds meer ICT komt de klas in en scholen starten met ‘werken in de cloud’. Allerlei vragen komen dan naar boven: wat komt daarbij kijken, wat zijn de struikelblokken, hoe creëer je draagkracht onder docenten, hoe borg je grote veranderingen?

 

In deze sessie praat Cloudwise u bij over wat de trends en ontwikkelingen op ICT-gebied zijn voor het onderwijs. Laat u ook inspireren door het verhaal van een bestuurder van een vo-school. Hoe pakken zij het aan?

Ronde 2

31. Sociale cohesie in klas en school (VOL)

Sprekers: Dr. Gert-Jan Veerman, Radboud Universiteit Nijmegen en Dr. Rick Wolff, Risbo/Erasmus Universiteit Rotterdam

 

‘Ik hoor erbij’, ‘hier heb ik vrienden’, ‘we zijn verschillend, maar horen toch bij elkaar,’ dat zijn uitspraken van leerlingen uit een klas die ‘sociaal cohesief’ is. Leraren spelen een belangrijke rol bij het bevorderen van die sociale cohesie. Maar hoe doe je dat ? Onder leiding van de workshopleiders, die momenteel onderzoek doen naar sociale cohesie in klas en school, krijgen de workshopdeelnemers de gelegenheid om hun ervaringen te delen en ideeën op te doen om hun klas en school meer sociaal cohesief te maken.

Ronde 2

32. Anders roosteren: plannen van onderwijsactiviteiten in gepersonaliseerd leren (VOL)

Sprekers: prof. dr. I.F.A. (Iris F.A.) Vis, hoogleraar, Dean of Industry Relations - Rijksuniversiteit Groningen en twee schoolleiders

 

De invoering van gepersonaliseerd onderwijs vraagt veel van de schoolorganisatie. Twee schoolleiders van scholen die gepersonaliseerd onderwijs invoeren vertellen over de uitdagingen waar zij mee te maken hebben en over vragen die leven, onder andere op het gebied van de roostering. Daarna zal hoogleraar Iris Vis meer vertellen over het onderzoeksproject waarin wordt gekeken welke inspiratie en kennis uit de logistiek kan worden gebruikt in het onderwijs. Uiteraard is er ruimte voor vragen en discussie.

Ronde 2

33. Forum over ruimte in het curriculum

 

In deze sessie onderzoeken we de ruimte in het curriculum. We verkennen de ruimte die er is en bevragen elkaar over hoe je dit in de school kunt creëren. Ook vragen we ons af of de landelijke herziening van het curriculum bijdraagt aan de invulling die scholen zelf kunnen geven aan het curriculum. Of is dit juist een belemmering? 

 

Deelnemers aan het forum zijn:

• Lucelle Deneer (leraar van het jaar 2019),
• Annemarie Wering (leraar ontwikkelteam M&M)
• Kimber van Valkenburg (leraar ontwikkelschool M&M)
• Astrid Buys  (schoolleider namen 20-80learning)
• Sven Baijens (schoolleider ontwikkelschool M&M)
• Sander Galjaard (procesbegeleider ontwikkelteam M&M)
• Luc Sluijsmans (schoolleider Esprit scholen)
   

Enkele stellingen die zeker aan bod komen zijn:

 

Ruimte voor de docent
Schoolleiders weten onvoldoende wat leraren doen.
Hoe weet je van elkaar welke keuzes secties maken en hoe borg je de samenhang? Wat hebben leraren nodig en hoe zorgt de school ervoor dat zij ruimte krijgen in het curriculum?

 

Keuzes voor de leerling
Scholen gaan niet ver genoeg in het bieden van ruimte aan leerlingen.
Met welk idee hierover ontwikkelen leraren hun onderwijs? Staat de leerling dan echt centraal of is dat niet waar het om draait?

 

Ruimte voor balans
Persoonsvormende aspecten van het onderwijs raken ondergesneeuwd door de focus op de examens.
Het rendementsdenken is leidend voor de ontwikkeling van het kind. Hoe komen we hieruit? Wat is er nodig voor de school en voelen de scholen de ruimte om dit anders te doen.

 

Grenzen aan de ruimte
De landelijke herziening van het curriculum draagt bij aan de eigen invulling die scholen kunnen geven aan het curriculum.
Of werkt het juist belemmerend?

 

Deze sessie wordt georganiseerd door SLO.

 

Ronde 2

34. Anders organiseren: de praktijk van 20-80 learning (VOL)

Sprekers: Leny van der Ham (20-80learning) en Imme Kloosterman, Stefan Bouman en Quincy Hansen, (leerlingen IBC)

 

In deze workshop vertellen drie leerlingen over de praktijk van 20-80learning en delen zij hun ervaringen met deze onderwijsvorm. In deze informatieve en interactieve workshop is ook gelegenheid voor uitwisseling en het stellen van vragen.

Ronde 2

35. Theoretisch leren met een praktische component! Op naar een nieuwe leerweg in het vmbo (VOL)

Een belangrijke en breed gedragen ontwikkeling in het vmbo is het samenbrengen van de gl en tl in een leerweg waarin iedere leerling onderwijs volgt met een praktische component. De afgelopen jaren hebben zo'n 30 scholen varianten hiervan uitgeprobeerd en ervaring opgedaan. Het onderwijs is blij met de verandering, maar er komt wel wat bij kijken. Aan de hand van een tweetal voorbeelden uit de praktijk voeren we het gesprek over vragen als: Hoe pak je dat aan binnen de school, wat heb je nodig en waar loop je tegenaan?

 

Het doel van de nieuwe leerweg is het verbeteren van de aansluiting op het vervolgonderwijs in mbo of hbo (via de havo). Op het eindpunt van deze programmalijn volgen alle leerlingen in de nieuwe leerweg praktijkgericht onderwijs, ongeacht hun doorstroomwensen. Het ministerie heeft de intentie de nieuwe leerweg vanaf 2020/2021 in te voeren en heeft de VO-raad gevraagd advies over de invulling uit te brengen in samenwerking met Stichting Platforms VMBO (SPV), Platform-TL en het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO).

 

De ontwikkeling van een nieuwe leerweg is een van de drie pijlers van het programma Sterk Beroepsonderwijs, waarin onderwijs, overheid en arbeidsmarktpartijen werken aan het versterken van de beroepskolom vmbo-mbo en krachtig beroepsonderwijs.

Ronde 2

36. ICT & onderwijs op maat in de school (VOL)

Sprekers: Harry Noppers, directeur van Nuborgh College Veluvine in Nunspeet, en Ron Zuijlen, directeur-bestuurder van Stichting VO-content

 

Harry Noppers neemt u mee in zijn visie op ICT binnen het onderwijs. Hoe en welke aanpak zet je in om de gewenste opbrengst te realiseren? En hoe geef je hier vorm aan met behoud van kwaliteit van het onderwijs: aandacht voor ICT als apart vak; meer gebruik van digitaal leermateriaal; inzet van ICT als ondersteuning van de les? Hoe sluit dit aan op de onderwijsaanpak op school en de draagkracht van het team?

 

In deze workshop is er veel ruimte voor het delen van ervaringen en ontwikkelingen binnen uw eigen school met collega-schoolleiders. Concrete bouwstenen worden aangereikt.

 

Ron Zuijlen vertelt hoe VO-content samenwerkt met scholen bij leren en onderwijzen op maat door het gebruik van digitaal leermateriaal en het bieden van (management) begeleiding op maat. Kortom, welke leermiddelen, ervaringen en expertise zijn er voor de docent en schoolleider beschikbaar om de transitie naar onderwijs op maat te realiseren?

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.

Ronde 1

37. Denken met je handen (VOL)

Spreker: Jeff de Ruyter, trainer | Project manager Saxion Hogeschool | Certified Designer & facilitator LEGO® SERIOUS PLAY® Method
 
Hoe LEGO jouw visie kan veranderen … Als je vraagstukken altijd op dezelfde manier benadert, zal je ook altijd op dezelfde antwoorden uitkomen. Waarom belemmeren we onszelf daar eigenlijk in en hoe zouden we die patronen kunnen doorbreken?

 

Dat geldt ook voor organisaties zelf en de wijze waarop werkgevers met hun medewerkers omgaan. Vaak zetten mensen zelf een rem op hun eigen ontwikkeling: ze zien hun talent en mogelijkheden onvoldoende en nemen niet de tijd of hebben angst om daarin te investeren (angst voor verandering). Terwijl de grootste kansen juist dichtbij liggen, ook wat onderwijs betreft. Want het klinkt allemaal mooi … 21st Century skills….. Life Long Learning…. Onderzoekend & Ontwerpend leren… Maar waar hebben we het dan eigenlijk precies over? En wat zou dat betekenen in de praktijk?

 

In deze workshop gaat het vooral om 'serious fun', ‘leren door het doen’ en ‘denken met je handen’. Deelnemers worden uitgedaagd om uit hun comfort-zone te stappen, creatief te zijn en bestaande denkpatronen te doorbreken.

 

Deze workshop kent een maximum van 25 deelnemers.