Tevredenheidsonderzoek Onderwijsinspectie: toezichtlast aandachtspunt

Anonimiteit kan respons verhogen

Opvallend is de geringe respons van vo-besturen en vo-scholen op de vragenlijsten van de inspectie. Mogelijk heeft dit te maken met het feit dat deze vragenlijsten niet anoniem worden afgenomen. De VO-raad beveelt de inspectie aan om dit in de toekomst wel te doen en te overwegen om de afname van de tevredenheidsonderzoeken ook extern te laten plaatsvinden. De vragen gaan immers ook over de wijze waarop de inspecteurs de onderzoeken uitvoeren en de ingevulde vragenlijsten worden teruggekoppeld naar de inspecteur die verantwoordelijk is voor het onderzoek.

Tegelijkertijd roept de raad besturen en scholen op om vooral feedback te geven aan de inspectie. Alleen op die manier ontstaat er een breed gedragen beeld van hoe de sector de aanpak en uitvoering van het toezicht ervaart en kan de Inspectie haar voordeel doen met deze feedback.

Ervaren toezichtlast

Het beeld dat besturen en scholen toezichtlast ervaren, herkent de VO-raad uit de vele signalen die ons daarover bereiken. Ook het nieuwe Jaarwerkplan 2024 van de inspectie bevat een ambitieus onderzoeksprogramma, waarvoor scholen ook persoonlijk worden bezocht. Door het uitvoeren van extra (steekproef) kwaliteitsonderzoeken en interventies als ‘onaangekondigde’ bezoeken en snellere sanctionering neemt de druk op besturen en scholen nog verder toe.

Besturen en scholen willen ook goed beslagen ten ijs komen bij een inspectieonderzoek en dat vergt een gedegen voorbereiding. In dat licht pleit de VO-raad dan ook voor een vroegtijdige aankondiging van de schoolbezoeken.

‘Zij aan zij-gesprekken’

In het rapport zijn ook - zowel positieve als meer kritische - opmerkingen opgenomen over de ervaringen met het inspectieonderzoek. Daaruit komt het beeld naar voren dat besturen en scholen vooral ‘zij aan zij’ in gesprek willen gaan met de inspecteurs, met oog voor de context van de school en de wijze waarop de kwaliteit verbeterd kan worden. In de praktijk ervaren ze echter soms onvoldoende oog voor de situatie van de school en wordt het gesprek ook niet altijd als stimulerend ervaren. Besturen en scholen geven ook aan behoefte te hebben aan meer concrete aanwijzingen voor het voldoen aan herstelopdrachten.