Rodenborch College: "Wie biologie op vwo-niveau wil volgen, mag meedoen, ongeacht zijn cijfers"
Biologieleraar Joost Klaver van het Rodenborch College in Rosmalen nam het initiatief om havo 4-leerlingen de mogelijkheid te geven om zijn vak op vwo-niveau te volgen en af te sluiten. “Veel docenten denken dat dit heel ingewikkeld en tijdrovend is, maar dit project laat zien dat dat helemaal niet het geval is. Met een praktische instelling is het heel goed te realiseren.”

Leerlingen lopen in ieder geval wél direct warm voor het initiatief van Klaver: maar liefst 21 van de 80 havo 4-leerlingen die voor biologie hebben gekozen, willen meedoen. Het project wordt dit schooljaar voor het eerst uitgevoerd in het kader van de afsluiting van Klavers studie (master). “Omdat het draait om ambitie en motivatie, hebben we de leerlingen niet geselecteerd. Wie wil, kan meedoen, ongeacht zijn cijfers voor biologie. En dat is een goede keuze gebleken. Er is zelfs een leerling bij die aan het eind van de onderbouw een negatief advies had gekregen voor biologie. Nu is degene een van de beste leerlingen in het project.”
Hoger en sneller
De leerlingen volgen gewoon de biologielessen en de instructie van havo 4, maar hebben daarnaast het boek van het vwo en een aangepaste studiewijzer. Ze verwerken de leerstof niet alleen op een hoger niveau, maar moeten deze ook comprimeren. Omdat de vwo-bovenbouw een jaar langer duurt, moeten deze leerlingen zich de leerstof van drie jaar immers in twee jaar tijd eigen maken.
Twaalf van de zestien leerlingen (er zijn er inmiddels vijf afgevallen) willen ook graag examen doen op vwo-niveau. “Nu volgen deze leerlingen twee PTA’s, maar vanaf volgend jaar verandert de regelgeving en hoeft dat gelukkig niet meer”, vertelt Klaver. “Omdat de biologieleerstof in havo en vwo inhoudelijk 100 procent overlapt, kunnen ze volgend jaar alleen het PTA van het vwo volgen. Blijkt bij het eerste tijdvak van het centraal schriftelijk examen (CSE) dat het toch te hoog is gegrepen, dan kunnen ze in het tweede tijdvak gewoon CSE op havoniveau doen.”
Ze voelen zich eigenaar van hun leerproces en dan gaat het vuurtje branden.
Ondersteuningsvormen
Klaver biedt de leerlingen drie ondersteuningsmogelijkheden aan: ze kunnen kiezen voor zelfstandig werken, voor individuele ondersteuning of voor groepsondersteuning in een extra les. Klaver: “Die extra les is facultatief en staat ook open voor de leerlingen die kiezen voor zelfstandig werken of individuele ondersteuning. Het is aan de leerlingen of ze die les wel of niet bijwonen. Inmiddels is duidelijk dat de variant van individuele ondersteuning niet zo goed werkt, omdat leerlingen het vaak te druk hebben. Die vorm laten we volgend jaar dan ook vallen.”
Intrinsieke motivatie
Dat de leerlingen boven verwachting presteren, is volgens Klaver vooral te danken aan hun motivatie. “Ik heb dat in het kader van mijn studie onderzocht. Er zijn drie aspecten die de intrinsieke motivatie van leerlingen voeden: ze zien het nut en de noodzaak ervan in, ze voelen zich eigenaar van hun leerproces omdat ze keuzes kunnen maken, en ze ervaren verbondenheid met elkaar en met het vak. Als leerlingen één of meer van die drie dingen ervaren, dan gaat het vuurtje branden en worden ze enthousiast. Met name eigenaarschap is heel essentieel: geef leerlingen de keuze, leg het niet op en biedt hen verschillende ondersteuningsmogelijkheden waar zij zelf uit kiezen.”
Meer informatie
Joost Klaver
j.klaver@rodenborch.nl