Algemene rekenkamer kraakt huisvestingsbeleid

03 februari 2016

Het huidige tempo waarin nieuwbouw wordt gerealiseerd in het onderwijs is laag. Dat zegt de Algemene Rekenkamer in een rapport aan de Tweede Kamer waarvoor de huisvesting in het primair en voortgezet onderwijs is onderzocht. De Rekenkamer is kritisch over het huisvestingbeleid van OCW en van de gemeenten. Voor de VO-raad onderstreept dit dat gemeenten gemiddeld te weinig investeren in onderwijsgebouwen.

Een belangrijk nadeel vindt de Rekenkamer dat in het onderwijshuisvestingsstelsel de kosten over de hele levensduur van schoolgebouwen niet worden betrokken in de afweging om een gebouw met bepaalde specificaties neer te zetten. Het is wenselijk om aan het begin van een huisvestingstraject zowel met nieuwbouw- als onderhoudskosten rekening te houden. De VO-raad is het hier roerend mee eens en vindt dit een belangrijk argument om te streven naar doordecentralisatie van de huisvestingsverantwoordelijkheid naar de schoolbesturen. Voor de door de Rekenkamer genoemde nadelen zoals de financiële risico's, zijn volgens de VO-raad oplossingen te bedenken, bijvoorbeeld door een fonds in te stellen dat huisvestingsleningen borgt.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

De VNG beschouwt renovatie als onderdeel van onderhoud en daarmee de verantwoordelijkheid van schoolbesturen. Voor scholen is een grote renovatie een alternatief voor nieuwbouw. De Rekenkamer beschouwt renovatie daarom als een goede tussenoplossing in de lange levensduur van een schoolgebouw. De VO-raad vindt dat renovatie een gezamenlijke verantwoordelijkheid is van gemeente en schoolbestuur gezien het gezamenlijke belang.

In het rapport concludeert de Rekenkamer dat de normbedragen in de 'modelverordening voorzieningen huisvesting onderwijs' van de VNG niet passen bij de ambities van de bewindslieden van OCW en zelfs niet passen bij de eisen in het Bouwbesluit 2012.

Kabinet moet onderwijshuisvesting betrekken bij regionale gebiedsplannen tegen krimp

Leerlingendaling leidt tot lege lokalen en daarmee tot financiële tekorten. De Rekenkamer beveelt de staatssecretaris van OCW aan het onderwerp onderwijshuisvesting nadrukkelijk te betrekken bij zijn ambities om meerjarige regionale gebiedsplannen van de grond te krijgen. Het rapport adviseert het kabinet in de ogen van de VO-raad terecht om in nijpende situaties te bezien of de rijksoverheid de lokale partijen eenmalig financieel tegemoet zou moeten komen.

Lees het volledige rapport van de Algemene Rekenkamer 'Schoolgebouwen in primair en voortgezet onderwijs: de praktijk gecheckt'

Lees de uitgebreide reactie van de VO-raad aan de Algemene Rekenkamer