Communicatie ouderbijdrage onvoldoende, dilemma voor veel scholen

24 april 2023

Scholen in het voortgezet onderwijs communiceren niet duidelijk genoeg, of niet volledig, over de vrijwillige ouderbijdrage. Ruim driekwart van de schoolgidsen voldoet daarbij niet aan de wet. Dat concludeert de Inspectie van het Onderwijs in hun onderzoek naar 160 schoolgidsen. Ook de VO-raad benadrukt dat communicatie vaak beter moet. Tegelijkertijd zien we ook dat de kansenongelijkheid tussen scholen toeneemt doordat scholen met leerlingen uit minder welgestelde gezinnen moeten wedijveren met scholen met veel ouders die makkelijker financieel bij kunnen dragen. Dat stelt scholen met een minder welgestelde populatie voor dilemma's.

Schoolgids

De aanscherping van de wet over de vrijwillige ouderbijdrage – die geldt per 1 augustus 2021 – regelt dat leerlingen altijd mee mogen doen met activiteiten, ook als er niet betaald is. Volgens deze wet moeten scholen ook duidelijk in de schoolgids vermelden dat het niet betalen van de vrijwillige ouderbijdrage niet leidt tot het uitsluiten van leerlingen van deelname aan activiteiten.

De inspectie onderzocht de afgelopen maanden in hoeverre scholen voldoen aan deze verplichte communicatie. De inspectie bekeek hiervoor 160 schoolgidsen van schooljaar 2021/2022. Zo wordt in een groot deel van de gidsen onvoldoende duidelijk dat leerlingen niet kunnen worden uitgesloten van deelname als (een deel van) de ouderbijdrage niet betaald wordt of is het onvoldoende duidelijk voor welke zaken een bijdrage wordt gevraagd. 

Kansengelijkheid vergroot

De VO-raad waarschuwt al langer dat de kansengelijkheid ín de school weliswaar toeneemt door de nieuwe wet (leerlingen worden niet meer uitgesloten van activiteiten), maar dat de kansengelijkheid tússen scholen afneemt: Scholen met een populatie met meer armere ouders hebben minder inkomsten uit de ouderbijdrage en kunnen hierdoor minder organiseren. Ook de inspectie deelt deze conclusie. De inspectie hoopt dat het ministerie van Onderwijs dit meeweegt bij de evaluatie van de wet.

Aanbevelingen

De inspectie doet ook aanbevelingen, onder andere richting bestuurders en schoolleiders, MR’en en het ministerie van OCW. Zo adviseert de inspectie besturen en schoolleiders om alle communicatie naar ouders over schoolkosten en ouderbijdrage tijdig, in samenhang, op juistheid en in relatie tot bestaande wetgeving te bekijken, te checken of alle posten die worden betaald uit de ouderbijdrage legitiem zijn en te onderzoeken of er ruimte is om sommige zaken uit de reguliere bekostiging te financieren.