Dalende aardrijkskunde- en geschiedeniskennis in het basisonderwijs

Het vergelijkingsjaar is van wat langer geleden, maar de ontwikkeling laat wel een zorgwekkende trend zien. Het leergebied mens en maatschappij is cruciaal voor de brede ontwikkeling van leerlingen. Kennis en vaardigheden op dit leergebied helpt leerlingen om inzicht te krijgen in hoe de samenleving functioneert, wat de eigen positie daarin is een kan zijn en leert leerlingen ontwikkelingen in context te zien, stimuleert burgerschapsvorming en draagt bij aan hun leesvaardigheid. In die zin is het leergebied een essentieel onderdeel van het curriculum, voor leerlingen in het basisonderwijs én het voorgezet onderwijs. 

Adviezen

In het onderzoek wordt ingegaan op de vraag hoe de kennis en vaardigheden zich hebben ontwikkeld. Er zijn geen prestatiestandaarden voor aardrijkskunde en geschiedenis waarmee prestaties in het peilingsonderzoek kunnen worden vergeleken. Daarom is het niet mogelijk een directe inhoudelijke duiding te geven aan de gemeten prestaties.

Het rapport bevat ook de reflectie van een focusgroep op de resultaten. Daarbij komen zaken aan de orde als: zorg voor relevantie van het leergebied, erken en herken dat het leergebied even waardevol is als de basisvaardigheden en creëer samenhang met de basivaardigheden.

Integreren in vakken

In het voorwoord van het rapport is te lezen dat scholen veel tijd besteden aan het verbeteren van de basisvaardigheden taal en rekenen. Basiskennis over aardrijkskunde en geschiedenis is minstens zo belangrijk. Door taal- en rekenonderwijs meer te integreren met deze vakken en daarmee gebruik te maken van rijke teksten ontstaat een wederkerig effect. In dit peilingsonderzoek en in het instellingstoezicht is te zien dat in veel scholen het methoden-gebruik dominant is in combinatie met (geïntegreerde) thema’s rondom de leergebieden aardrijkskunde en geschiedenis.

Curriculumbewustzijn

Het rapport geeft als advies dat leerkrachten zich meer bewust zouden kunnen zijn van de inhoud van het curriculum en van de ontwikkeling van hun leerlingen daarin. De aanstaande invoering van geactualiseerde kerndoelen wordt gezien als kans om het onderwijs in mens en maatschappij fundamenteel te versterken.