Docenten: meer aandacht nodig voor seksuele vorming in het onderwijs

De peilingen zijn eind 2021 uitgevoerd door DUO Onderwijsonderzoek & Advies, nog voor de recente berichten over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Uit de eerste peiling, onder 400 vo-docenten, blijkt dat meer dan de helft van de docenten (55%) vindt dat seksuele vorming meer tijd verdient. Ook vindt driekwart (72%) dat seksuele vorming niet alleen verplicht hoort te zijn in de onderbouw, maar óók in de bovenbouw. Uit de tweede peiling, onder 550 docenten en 213 schoolleiders, komt naar voren dat te weinig scholen aandacht besteden aan onderwerpen als seksueel plezier (22%), consent (36%), seksuele grensoverschrijding (46%) en veiligheid online (57%). 

Ook de VO-raad vindt relationele en seksuele vorming een belangrijk onderwerp, dat meer aandacht behoeft in de onder- en bovenbouw en alle niveaus van het voortgezet onderwijs. Het is een opdracht van het onderwijs om jongeren, juist op de leeftijd dat ze seksueel actief worden, kennis bij te brengen over het eigen lichaam en seksualiteit, en hierbij naast zaken als soa’s en ongewenste zwangerschap ook aandacht te besteden aan de fijne kanten van seks. Én om jongeren te leren hoe je je wensen op dit vlak kenbaar kunt maken en die van anderen kunt respecteren, en wat je kunt doen als je te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag of sexting en waar je dan terecht kunt. Tenslotte is het bijbrengen van respect voor andermans geaardheid een belangrijk thema, dat ook bijdraagt aan een veilig schoolklimaat. 

De diverse incidenten op het gebied van seksueel grensoverschrijdend gedrag die nu aan het licht komen, alsook de groei van het aantal meldingen van seksuele intimidatie door medewerkers op scholen, onderstrepen opnieuw de noodzaak van bovenstaande.

Verder aan de slag met thema seksuele vorming  

Naar aanleiding van hun onderzoek pleiten Rutgers en Soa Aids Nederland ervoor om seksuele vorming een structurele plek te geven in het curriculum en op te nemen in de kerndoelen in onder- en bovenbouw. De VO-raad vindt het vooral belangrijk dat scholen (verder) met het thema seksuele vorming aan de slag gaan. Sinds 2012 zijn scholen hier ook al wettelijk toe verplicht en in de kerndoelen (ook voor de bovenbouw vo) komt dit ook op meerdere manieren aan bod, bijvoorbeeld vanuit de kerndoelen sociaal-emotionele ontwikkeling, maar ook (intieme) relaties en seksualiteit en gezonde leefstijl. Hoe scholen dit in de lessen verwerken, is aan henzelf.

Ondersteuning

Ondersteuning rond het thema relationele en seksuele vorming is beschikbaar vanuit Gezonde School. Recent verscheen een podcast rond de vraag hoe scholen het beste aandacht kunnen besteden aan relaties en seksualiteit. Dit is het eerste deel van een tweeluik, op 22 februari verschijnt deel twee. 

Op de website van de Week van de Liefde vinden scholen daarnaast tips om dit thema te behandelen in de les en lesmaterialen, en een overzicht van trainingen die docenten kunnen volgen in lesgeven over relaties en seksualiteit. 

Stichting School & Veiligheid biedt ondersteuning in het omgaan met en bespreekbaar maken van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zie hiervoor de pagina 'Over de grens in het vo' en het overzicht van gesprekshandvatten). Daarnaast heeft Amnesty Internationaal in de Week van de Liefde een gratis online lespakket gepresenteerd rond specifiek dit thema, in het kader van hun campagne 'Let's talk about YES'. Op de website van Amnesty is ook een aantal tips beschikbaar voor docenten over het voorbereiden van lessen.