‘Ervaren schooldruk voor jongeren toegenomen’
22 juni 2020
Uit het onderzoek blijkt dat de ervaren schooldruk voor jongeren de afgelopen jaren sterk is toegenomen. Naast de druk om te voldoen aan verwachtingen, is dit momenteel voor hen een van de grootste stressfactoren. Problemen zoals onvoldoende vrije tijd (10%) en stress door social media (2%) spelen veel minder onder deze groep.
De druk die wordt ervaren door school en verwachtingen (van zichzelf en anderen), kan zorgen voor emotionele problemen en minder levenstevredenheid onder jongeren. Dit speelt met name bij specifieke groepen. Zo hebben meisjes eerder een negatievere uitkomst op levenstevredenheid, emotionele problemen en druk door schoolwerk dan jongens. Ook zijn jongeren met een hoger opleidingsniveau kwetsbaarder voor druk door school en verwachtingen van anderen dan jongeren met een lager opleidingsniveau.
Verlaging van de schooldruk en goed schoolklimaat belangrijk
In het onderzoeksrapport wordt ook ingegaan op hoe deze problematiek kan worden aangepakt en het mentaal welzijn van jongeren verder kan worden versterkt. Zo adviseert UNICEF om in te zetten op de ontwikkeling van sociaal-emotionele vaardigheden van jongeren, zowel thuis als op school. Daarnaast pleit de organisatie voor een verlaging van de schooldruk en een schoolklimaat waar leerlingen gezien worden en zichzelf kunnen zijn, en er ruimte is voor dialoog en het vragen van hulp. Aandacht en steun – vanuit de eigen familie maar ook vanuit bijvoorbeeld leraren – worden gezien als heel belangrijk om jongeren te helpen beter met stress en hieruit voortkomende emotionele problemen om te gaan. Hierbij is een aandachtspunt dat meisjes, jongeren met een migratieachtergrond en jongeren uit een gebroken gezin nu minder sociale steun ervaren.
Tenslotte geven jongeren in het onderzoek aan dat het hebben van voldoende vrije tijd, aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en veel sporten en bewegen belangrijk zijn om met moeilijke situaties om te kunnen gaan. De jongeren in dit onderzoek hebben ook een advies voor elkaar: zoek niet steeds méér in het leven, heb respect voor elkaar, accepteer minder fijne dingen, blijf positief en vraag hulp.
Corona
Bovenstaande zaken zijn extra belangrijk gedurende deze coronacrisis, aldus UNICEF. 'Jongeren hebben mentaal last van de crisis, daarom moeten we extra alert zijn op hoe het met hen gaat. Het onderwijs speelt daarin een grote rol.'
Het onderzoek ‘Geluk onder druk’ is in opdracht van UNICEF uitgevoerd door het Trimbos-Instituut samen met Universiteit Utrecht en Stichting Alexander tussen december 2018 en mei 2020. Een stuurgroep van jongeren hield de onderzoekers scherp en dacht mee over onderzoeksvragen, onderzoeksmethodes en de uiteindelijke aanbevelingen. Aanleiding voor het onderzoek waren de signalen die UNICEF krijgt dat jongeren mentaal onder druk staan.
De VO-raad was betrokken bij het onderzoek en heeft deelgenomen aan een klankbordgroep.
Meer informatie
Zie voor meer informatie:
- het uitgebreide 'Geluk onder Druk?' dossier van UNICEF
- de website van het programma 'Welbevinden op school' (onderdeel van de Gezonde School)
- het dossier 'Welzijn jeugd' van het Trimbos-instituut
Op 3 september 2020 publiceerde UNICEF het rapport ‘Report Card 16’. Hierin staan de resultaten van een onderzoek naar de mentale en fysieke gezondheid van kinderen tussen de 0 en 18 jaar in de 41 meest welvarende landen. Nederland scoort op deze punten het beste van alle landen. Maar in dit rapport wordt ook opnieuw gewezen op de stress door schooldruk die onder Nederlandse jongeren groot is, en de gevolgen van de coronacrisis voor jongeren.