Graag een integrale aanpak voor veiligheid, ook wat betreft seksueel geweld

28 juni 2017

Er moet nog veel verbeteren om met seksuele en relationele vorming in het onderwijs seksueel geweld tegen kinderen te voorkomen. Dat zegt Corinne Dettmeijer, nationaal rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, in het rapport 'Effectief preventief'.

Dettmeijer heeft op verzoek van het ministerie van Veiligheid en Justitie onderzoek gedaan naar de wijze waarop onderwijs invulling geeft aan het voorkomen van nieuwe slachtoffers en daders van seksueel geweld, of dit effectief is en waar ruimte ligt voor verbetering. 

Lees het rapport 'Effectief preventief'.

In de inleiding wordt de focus op onderwijs verklaard door te stellen dat scholen een belangrijke aanvulling zijn op de opvoeding thuis. Er wordt een directe verbinding gemaakt met de in 2012 ingevoerde kerndoelen over seksuele vorming waardoor scholen verplicht zijn aandacht te besteden aan seksualiteit en seksuele diversiteit, om de leerlingen te leren respectvol om te gaan met seksualiteit en hun seksuele weerbaarheid te versterken.

Het themaonderzoek van de Inspectie van het Onderwijs uit 2016 wordt gebruikt als peiling van de stand van zaken. Hierin concludeerde de inspectie dat 95% van de scholen voldoet aan de wettelijke verplichting aandacht te besteden aan seksualiteit en seksuele diversiteit. Dettmeijer constateert dat ondanks alle inzet er nog belangrijke stappen gezet moeten worden om seksueel geweld effectief te voorkomen:

  1. Investeer in effectieve interventies die seksueel geweld voorkomen.
  2. Kies voor effectieve interventies die seksueel geweld tegen kinderen voorkomen en als die er nog niet zijn, kies dan voor een theoretisch goed onderbouwde interventie.
  3. Zorg dat informatie over de kwaliteit en effectiviteit van interventies uniform is.
  4. Tref maatregelen om ook zestien- en zeventienjarigen te beschermen tegen (het plegen van) seksueel geweld.

Geen taak voor scholen om seksueel geweld te voorkomen, wel bijdrage

De VO-raad ziet ook de link naar de kerndoelen over seksualiteit en seksuele diversiteit en hoewel deze de intentie hebben om seksuele weerbaarheid bij leerlingen te versterken gaat het te ver om aan te geven dat het een taak van school is om seksueel geweld te voorkomen. Dit wil niet zeggen dat scholen hier, naast de ouders als primaire opvoeders, geen bijdrage aan willen leveren door het versterken van de seksuele weerbaarheid.

Interventie niet de enige manier

De nationaal rapporteur geeft aan dat er nog geen bewezen effectieve interventie op dit terrein is en dat dit wenselijk is. Deze mening deelt de VO-raad zeker maar de zware nadruk op het gebruik van interventies baart zorg. Alhoewel de aanbevelingen hout snijden, wordt het versterken van (seksuele) weerbaarheid niet geplaatst in een breder kader van werken aan een (sociaal) veilige school en wordt er slechts een korte link naar persoonsvorming gemaakt.

De sterke nadruk op interventies lijkt te suggereren dat dit de enige manier is om aan het probleem te werken. De VO-raad stimuleert scholen om vanuit een integrale aanpak te werken aan een veilige school. Hierbij wordt onder meer gewerkt vanuit een gedeelde (pedagogische) visie, worden de juiste voorwaarden geschapen voor een veilige omgevingen en worden ook preventieve activiteiten ondernomen. Vanuit dit concept sluit de VO-raad zich aan bij de oproep van de nationaal rapporteur om effectieve, theoretisch goed onderbouwde interventies te ontwikkelen Dit alles opdat alle jongeren een veilige en fijne tijd op school hebben.