Herijking Canon van Nederland

21 juni 2020

Op 22 juni 2020 presenteerde de Commissie Herijking Canon van Nederland het rapport 'Open vensters voor onze tijd' aan minister van Engelshoven. De Canon van Nederland, die in 2006 werd samengesteld in opdracht van de Nederlandse staat, blijft bestaan uit vijftig vensters. Omdat vanaf 2006 er veertien jaar geschiedenis, maatschappelijke ontwikkelingen en kennis is bijgekomen heeft OCW medio juli 2019 een commissie ingesteld, onder leiding van prof. dr. James Kennedy met als taak de bestaande Canon uit 2006 te herijken. In de vernieuwde Canon zijn tien vensters vervangen, vensters hebben nieuwe namen gekregen en alle teksten zijn herzien.

Er is meer balans op het gebied van gender, representatie, meerstemmigheid, internationaal perspectief en regionale spreiding. Nieuwe venster zijn o.a. Trijntje, Maria van Bourgondië, Anton de Kom, de gastarbeiders. Daarnaast zijn er zeven thematische hoofdlijnen beschreven en alle vensterteksten zijn herschreven.

De vernieuwde vensters zijn te vinden via www.canonvannederland.nl. Hier is meer te lezen over de Canon, de achtergronden, de thematische hoofdlijnen en didactisch concept. Ook is er per venster lesmateriaal te vinden. De commissie onder leiding van prof. dr. James Kennedy, decaan van het University College Utrecht, werkte vanaf juli 2019 jaar aan de samenstelling van de vernieuwde Canon.

De Canonherijking en het voortgezet onderwijs

De Canon van Nederland doet in het voortgezet onderwijs vooral dienst als inspiratiebron. De canonherijking en de curriculumvernieuwing zijn twee parallelle, maar afzonderlijke processen. De commissie geeft aan dat de geformuleerde hoofdlijnen een rol kunnen spelen in de verdere uitwerking van het leergebied Mens & Maatschappij en Burgerschap in het kader van Curriculum.nu. Ook kunnen de uitgangspunten voor de herijkte Canon meegenomen worden bij het onderzoek dat gedaan zal worden naar het historisch referentiekader binnen het leergebied Mens & Maatschappij.

De commissie heeft mogelijkheden gecreëerd om de Canon verder te integreren in het onderwijs, en verwacht dat een goede aansluiting van de herijkte Canon op het curriculum-in-ontwikkeling haalbaar is (blz 36). De commissie heeft een aantal aanbevelingen gedaan voor de positie van de Canon met betrekking tot het curriculum. In het vervolgtraject van curriculum.nu worden deze verder opgepakt. De belangrijkste zijn:

  • Gebruik hoofdlijnen en vensters van de herijkte Canon in primair en voortgezet onderwijs (vo) als hulpmiddel bij het vormgeven van meer samenhang of samenwerking tussen vakken; de herijkte Canon sluit aan bij zowel een chronologische als een thematische opbouw van een curriculum.
  • Benut de herijkte Canon in de onderbouw van het vo om de vensters verder open te zetten. Het internationale perspectief dat in vrijwel elk venster wordt aangestipt, biedt hiervoor ruime mogelijkheden.
  • Zet de hoofdlijnen in bij de verdere uitwerking van de leergebieden Mens & Maatschappij en Burgerschap in het kader van Curriculum.nu en neem de uitgangspunten voor de herijkte Canon mee bij het onderzoek naar een vernieuwd historisch referentiekader binnen het leergebied Mens &Maatschappij.
  • Herijk de Canon van Nederland voortaan elke tien jaar, en neem daar telkens een jaar de tijd voor.