Ingrado wil aanpassing Leerplichtwet
Het Openbaar Ministerie (OM) heeft aangekondigd zaken rond vrijstelling van de leerplicht op grond van artikel 5 onder b (bedenking tegen richting) niet meer te behandelen. In reactie heeft Ingrado, de branchevereniging van leerplichtambtenaren, een position paper gepubliceerd waarin de ontstane situatie als een kans wordt gezien om samen met stakeholders en ketenpartners het recht op onderwijs van alle jongeren wettelijk beter te borgen. Onderdeel van het voorstel van Ingrado is om de vrijstelling 5 onder b af te schaffen en in plaats daarvan het recht op thuisonderwijs wettelijk te regelen.
Ouders kunnen momenteel een beroep doen op artikel 5 onder b van de Leerplichtwet om voor hun kind(eren) vrijstelling van de leerplicht te krijgen. Zij moeten dan wel kunnen aantonen dat er binnen redelijke afstand van hun woning geen school is die past bij hun geloofs- of levensovertuiging. Als de leerplichtambtenaar de bezwaren onvoldoende zwaarwegend of niet concreet genoeg vindt, kan een zaak voor de rechter komen. Nu het OM heeft laten weten geen zaken meer te behandelen rond vrijstelling van de leerplicht op grond van artikel 5 onder b, lijkt deze mogelijkheid te zijn vervallen. Het OM onderzoekt of een strafrechtelijke aanpak van schoolverzuim nog wel past bij het kinderrechtenperspectief en de kerntaken van het OM, en meerwaarde heeft ten opzichte van andere (meer preventieve) aanpakken.
Aanpassen Leerplichtwet
Rondom deze ontwikkelingen heeft Ingrado een position paper geschreven. Hierin pleit de branchevereniging – net als het OM - voor aanpassing van de Leerplichtwet, waarbij de focus moet worden verbreed van het al dan niet in het (jeugd)strafrecht opnemen van verzuim naar de ondersteuning van het recht op onderwijs. Ingrado pleit ervoor om de vrijstelling 5 onder b af te schaffen en in plaats daarvan het recht op thuisonderwijs wettelijk te regelen. Het toezicht op de kwaliteit van dat thuisonderwijs moet daarin meegenomen worden.
Hierbij speelt het onderstaande mee:
- Bij behoud van de huidige wet, waarbij tegelijkertijd het OM geen zaken meer behandelt rond vrijstelling van de leerplicht op grond van artikel 5 onder b, vreest Ingrado een (nog verdere) toename van aanvragen voor deze vrijstelling. Daarbij bestaat het risico dat leerlingen geheel uit beeld van het onderwijs(toezicht) verdwijnen.
- Leden van Ingrado zien dat ouders steeds vaker een beroep op een vrijstelling 5 onder b doen omdat zij thuisonderwijs willen geven. Het beroep op een vrijstelling is nu de enige mogelijkheid voor ouders om dat te realiseren (in plaats van dat thuisonderwijs geven wettelijk een recht is).
- Ingrado constateert dat de focus in de werkwijze van leerplichtambtenaren steeds meer ligt bij preventie van verzuim, onder meer via ondersteuning van leerlingen die dreigen uit te vallen en hun omgeving. Dit terwijl de huidige Leerplichtwet nog geen preventieve taken voor leerplichtambtenaren kent, maar vooral uitgaat van handhaven.
- Ingrado wil dat de focus meer komt te liggen op het stimuleren van de aanwezigheid op school van leerlingen. Hierbij wordt het verschil dat in de huidige Leerplichtwet gemaakt wordt tussen geoorloofd en ongeoorloofd verzuim niet relevant geacht.
De VO-raad deelt dit standpunt van Ingrado, waarbij het recht van jongeren op onderwijs centraal staat. Thuisonderwijs moet hierbij mogelijk zijn, maar bij voorkeur is dit voor de VO-raad wel tijdelijk en ligt de focus op het terugleiden naar school.
