Kamer wil limiet stellen aan vrijwillige ouderbijdrage

14 februari 2017

De Tweede Kamer wil dat er – in overleg met het onderwijsveld – een limiet wordt gesteld aan de vrijwillige bijdrage die scholen in het primair en voortgezet onderwijs van ouders mogen vragen. Een motie met deze strekking van de Kamerleden Vermue (PvdA) en Van Dijk (SP) werd op 14 februari aangenomen. De VO-raad is geen voorstander van het wettelijk instellen van een maximale vrijwillige ouderbijdrage; de beleidsvrijheid van scholen wordt hiermee teveel aangetast en het leidt tot verschraling van het extra-curriculaire aanbod voor alle leerlingen.

Met de motie willen Vermue en Van Dijk voorkomen dat kinderen uit armere gezinnen worden uitgesloten van de extra activiteiten op school omdat hun ouders de vrijwillige eigen bijdrage niet kunnen betalen, of dat ouders afgeschrikt worden door deze bijdrage en hun kind niet meer naar de school van hun keuze sturen. De bijdrage is vrijwillig, zo schrijven de Kamerleden in hun motie, maar de oproep tot betalen gaat vaak vergezeld van een ‘moreel appèl’. De vrijwillige ouderbijdrage draagt zo bij aan de tweedeling in het onderwijs, aldus de Kamerleden. Om dit tegen te gaan, verzoeken ze de regering een limiet te stellen aan de vrijwillige ouderbijdrage. Daarnaast moet de regering ervoor zorgen dat ouders op voorhand van het jaar geïnformeerd zijn over het totaalbedrag voor het gehele jaar van de eigen bijdrage.

Aantasting beleidsvrijheid scholen en verschraling extra-curriculaire aanbod

De VO-raad is er geen voorstander van om een wettelijke bovengrens te stellen aan de vrijwillige ouderbijdrage. Dit leidt tot een verschraling van het extra-curriculaire aanbod voor alle leerlingen. Daarnaast tast deze maatregel de beleidsvrijheid van scholen teveel aan. Het is belangrijk dat scholen kritisch kijken naar de bedragen die ze vragen voor de vrijwillige ouderbijdrage en hier in goed overleg met de (G)MR - die instemmingsrecht heeft - duidelijke afspraken over maken, alsook over kortings- en kwijtscheldingsregelingen. Ook dienen ouders via de schoolwebsite goed en vroegtijdig te worden geïnformeerd over de hoogte van de vrijwillige eigen bijdrage. Het blijft echter een zaak van de scholen zelf samen met de (G)MR de hoogte van de ouderbijdrage te bepalen, en niet van de politiek. 
 
De VO-raad krijgt ook geen signalen dat dit proces niet goed verloopt. Er zijn op dit moment heldere - wettelijke - spelregels over de ouderbijdrage afgesproken en de Onderwijsinspectie ziet hier op toe. Uit de meest recente cijfers van de inspectie blijkt dat de ouderbijdrage in 2012 gemiddeld 100 euro bedroeg; scholen komen dus over het algemeen ook niet op extreme bedragen uit.

Ook staatssecretaris Dekker heeft meermaals aangegeven niets te voelen voor het begrenzen van de ouderbijdrage. Op vragen van Vermue en PvdA-collega Ypma antwoordde hij in oktober nog dat de ouderbijdrage altijd vrijwillig is en dat scholen ouders dus niet kunnen verplichten het bedrag te betalen. De staatssecretaris zal binnenkort aangeven hoe hij uitvoering wil geven aan de motie.