OCW publiceert stappenplan voor terugdringen reserves samenwerkingsverbanden

02 november 2020

Het ministerie van OCW heeft een stappenplan en tijdpad gepubliceerd voor samenwerkingsverbanden om de financiële reserves uiterlijk in 2024 zichtbaar terug te dringen. Al in het bestuursverslag over 2020 moeten samenwerkingsverbanden ingaan op de hoogte van de reserves vergeleken met de signaleringswaarde.

De afgelopen twee weken is (politiek) veel gesproken over de te hoge reserves bij de samenwerkingsverbanden. De Kamer concludeert dat samenwerkingsverbanden niet in staat zijn gebleken de beschikbare gelden doelmatig in te zetten. Minister Slob is het daar mee eens, “het moet afgelopen zijn met die te hoge reserves, maar de wijze waarop we ingrijpen vergt nog wat juridisch uitzoekwerk’’. Met het stappenplan en tijdpad geeft de minister nu de juridische kaders aan.

De PO-Raad en de VO-raad onderschrijven dat de reserves ingezet moeten worden voor onderwijs. Uit onderzoek van de onderwijsinspectie blijkt dat 136 van de 150 samenwerkingsverbanden een mogelijk te hoge reserve hebben omdat deze uitkomt boven de onlangs gepubliceerde nieuwe signaleringswaarde. Alle samenwerkingsverbanden zijn eind juni door de Raden via een brief geïnformeerd over de nieuwe signaleringswaarde. Op deze wijze heeft men bij de begroting over 2021 ook al kunnen anticiperen op de hoogte van de reserves.

Nuance

Deze signaleringswaarde dient echter niet te worden gezien als vaste norm maar de start voor het gesprek tussen inspectie en het samenwerkingsverband. Het kan immers goede redenen hebben om een hogere reserve aan te houden dan de signaleringswaarde. Het is van belang dat het samenwerkingsverband een goede risico-analyse heeft uitgevoerd ter onderbouwing van vermogenspositie.

Een mogelijke reden voor de te hoge reserves is de slechte informatiepositie: er is geen tijdige bekostigingsinformatie, er zitten fouten in de ‘kijkglazen’ die bovendien laat beschikbaar zijn. Onlangs bleek opnieuw dat er fouten zitten in de sturingselementen. Dat samenwerkingsverbanden dan voorzichtig zijn met begroten is een logisch gevolg.

Beschikbare tools

Tot nu toe hebben de Raden via het Steunpunt Passend Onderwijs al diverse acties ondernomen richting de samenwerkingsverbanden om te werken aan verlaging van de reserves. Te denken valt dan aan netwerkbijeenkomsten en het beschikbaar stellen van tools voor begroting, de versterking van de beleidscyclus en risicoanalyse. We zien dat velen hier mee aan de slag zijn gegaan maar we roepen alle samenwerkingsverbanden op om hier werk van te maken gezien de bevindingen van de onderwijsinspectie.

Op de website van samenwerkingsverbandenopdekaart.nl staat per eind november de signaleringswaarde per samenwerkingsverband gepresenteerd. Ze krijgen daarbij de mogelijkheid een toelichting te geven.