Onderwijsorganisaties en ministers slaan handen ineen in strijd tegen lerarentekort

13 december 2022

Het oplopende lerarentekort vraagt om landelijke regie en de bereidheid van alle betrokken partijen om samen te werken en over hun schaduw heen te stappen. Dit is het uitgangspunt van de landelijke lerarenstrategie die minister Wiersma 13 december naar de Tweede Kamer stuurde. Deze strategie bestaat uit een mix van structurele en tijdelijke (nood)maatregelen en experimenten rond vier thema’s: regionale samenwerking, onderwijstijd, bevoegdheden en opleiden van leraren.

De VO-raad onderschrijft de lerarenstrategie in het bijbehorende werkplan. Dit sluit goed aan bij de eigen ambities. Henk Hagoort, voorzitter VO-raad: “Het lerarentekort kan geen enkele organisatie of sector alleen oplossen. Dat vraagt om samenwerking. Het werkplan dat we gezamenlijk met andere partijen hebben opgesteld, sluit aan bij een aantal ambities die we ook als vo-sector hebben: onderwijstijd, bevoegdheden en regionale samenwerking. Uiteraard zijn er in de uitwerking nog allerlei vragen te beantwoorden. Hierover gaan we de komende tijd met onze achterban in gesprek.”

Regionale samenwerking

Leraren, schoolbesturen uit het primair en voortgezet onderwijs, mbo-instellingen, lerarenopleidingen en gemeenten gaan regionaal bindende afspraken maken, zodat ze niet met elkaar concurreren om nieuwe leraren maar juist samen optrekken. In een versterkte regionale structuur gaan zij intensiever samen nieuwe leraren opleiden en begeleiden, ook om te voorkomen dat startende leraren uitvallen. Leraren kunnen ook gevraagd worden om, als ze dat zelf willen, een rol te spelen op een school van een ander bestuur als dat nodig is.

Onderwijstijd

Nederlandse leraren geven in vergelijking met andere OESO-landen veel uren les. Er komt ruimte voor experimenten om het aantal uren dat leraren voor de klas staan te verlagen. Uitgangspunt hierbij is behoud van de onderwijskwaliteit. De ruimte die voor leraren ontstaat, moet bijdragen aan werkdrukvermindering en extra mogelijkheden voor professionalisering en het ontwikkelen en voorbereiden van lessen.

Bevoegdheden

In de lerarenstrategie is ook opgenomen dat het huidige bevoegdhedenstelsel geoptimaliseerd wordt, zodat er sneller meer bevoegde leraren voor de klas kunnen staan. Dit kan onder andere door de kennis en kunde van zij-instromers goed op waarde te schatten en door het behalen van een extra bevoegdheid minder tijdrovend te maken.
Ook gaat er met spoed gewerkt worden aan het creëren van ruimte om op een verantwoorde manier professionals uit de praktijk in te zetten voor onderwijs in het speciaal en praktijkonderwijs en de praktijkgerichte vakken van het vmbo.

Opleiden

Een goede opleiding – in aansluiting op het werkveld – voorkomt voortijdige uitstroom en vormt de basis voor een voortdurende professionalisering van leraren. De ambitie om 100 procent van de leraren op te leiden via de systematiek van het Samen Opleiden wordt verder uitgewerkt in regionaal verband; in de regio’s vindt nauwe afstemming plaats tussen opleidingen en scholen over de inhouden van elke fase van beroepsontwikkeling.

Verdere uitwerking

De komende periode gaan de organisaties van en voor leraren, schoolbesturen en lerarenopleidingen met hun achterban in gesprek over de landelijke strategie lerarentekort. Met de inbreng vanuit het veld wordt de lerarenstrategie verder ingevuld en uitgewerkt, om in het voorjaar van 2023 definitief te worden vastgesteld.

De landelijke strategie lerarentekort is een nadere uitwerking van het Onderwijsakkoord dat op 22 april van dit jaar werd gesloten. Hierin werden afspraken gemaakt over onder andere het dichten van de loonkloof tussen po en vo, het verminderen van de werkdruk en extra investeringen in de verdere professionalisering van leraren en schoolleiders. Voor de uitvoering van deze afspraken is structureel 1,5 miljard euro beschikbaar. Bij het Onderwijsakkoord is ook een werkagenda vastgesteld. De landelijke lerarenstrategie is een uitwerking van een van de punten uit deze werkagenda die om een versnelde aanpak vragen.

Op 15 december spreekt de Tweede Kamer over het lerarenbeleid.