Staatssecretaris gaat tijdens debat examinering niet in op bezuinigingen

15 mei 2025

De staatssecretaris van OCW Mariëlle Paul wilde niet ingaan op de abrupte bezuinigingen op de Onderwijskansenregeling tijdens het commissiedebat over toetsing en examinering op 15 mei 2025. Verschillende fracties uitten hun ongenoegen over deze bezuiniging tijdens hun inbreng en het feit dat deze bezuinigingen juist de leerlingen in het vmbo en praktijkonderwijs hard raken, maar de vragen hierover aan de staatssecretaris bleven veelal onbeantwoord.

Op 18 april kwam de onaangename verrassing dat het kabinet de Onderwijskansenregeling wil schrappen. Het geld van deze regeling is bedoeld om leerlingen met een achterstandspositie te helpen. Dit zou een bedrag moeten opleveren van 90 miljoen euro in 2027 en vanaf 2028 structureel 177 miljoen euro. De VO-raad (en vele andere organisaties en partijen) zijn hier ontstemd over. Eerder zei Henk Hagoort, voorzitter VO-raad: “Het is onverteerbaar dat deze jongeren de dupe worden van nog meer bezuinigingen op het onderwijs. Voor het kabinet zijn andere kortetermijnzaken kennelijk belangrijker dan het vooruithelpen van de toekomstige generaties.”

Doorstroomtoets

In het debat werd uitgebreid stilgestaan bij de rol en het gewicht van de doorstroomtoets, ook in relatie tot de beperkte omvang en smalle focus (taal en rekenen). Wordt er niet te veel waarde gehecht aan een op zich beperkte toets in de advisering voor leerlingen en bij de beoordeling van scholen, vroegen meerder fracties zich af. Veel fracties ook vanuit de coalitie hebben hierover vragen gesteld. In de beantwoording verdedigde ze de keuzes die hierover in het verleden gemaakt. Zij ziet de doorstroomtoets als een belangrijk instrument om onderadvisering tegen te gaan en gelijke kansen te bevorderen. Ze benoemt dat de toets nog in ontwikkeling is, maar wil eerst de evaluatie afwachten voor ze wijzigingen overweegt.

Staatsexamens  

De staatssecretaris ging daarnaast uitvoerig in op het beleid dat ze voor de staatsexamens voorstaat: een examenlandschap dat werkt voor elke leerling. Zo streeft ze ernaar dat meer leerlingen op de plek waar ze onderwijs volgen ook examen kunnen doen. Daartoe wil ze enerzijds de examenlicenties voor vso-scholen uitbreiden en anderzijds de samenwerking tussen vo en vso stimuleren. Hierover komt ze einde dit jaar op terug.  

Vervolg

Er is een tweeminutendebat aangevraagd, waarin moties kunnen worden ingediend. Voor de zomer wordt meer duidelijkheid verwacht over de bezuinigingen, de status van het herstelplan en de uitkomsten van de evaluatie van de doorstroomtoets.