Stand van zaken lestaakreductie en ontwikkeltijd

15 juli 2019

Ongeveer 40% van de bevraagde scholen in het voortgezet onderwijs had begin april 2019 een plan voor lestaakreductie en ontwikkeltijd gereed. Bij ongeveer de helft is het plan nog in voorbereiding en bij 7% van de scholen lukt het (vooralsnog) niet om tot een plan te komen. Dat blijkt uit onderzoek dat Voion in opdracht van de cao-partijen heeft uitgevoerd naar de planvorming in de sector voor lestaakreductie en ontwikkeltijd.

Van de scholen die hebben aangegeven dat het plan nog in voorbereiding is, verwachten zo’n zeven op de tien dat het plan alsnog binnen drie maanden gereed is.

Cao-afspraak

Om de werkdruk te verminderen en meer tijd voor onderwijsontwikkeling te creëren, hebben sociale partners in de CAO VO 2018-2019 afgesproken dat in het takenpakket van leraren 50 uur op jaarbasis wordt vrijgespeeld om in te zetten als ontwikkeltijd. Op uiterlijk 1 maart 2019 diende het overleg tussen de werkgever, de MR en het onderwijzend personeel over de aanpassing van de lessentabel te zijn afgerond, gevolgd door overeenstemming met de MR. Begin april heeft Voion, in opdracht van de cao-tafel, een monitoring uitgevoerd naar de voortgang van de planvorming in de sector.

Hoe zijn de plannen tot stand gekomen?

Uit het onderzoek blijkt dat bij het opstellen van de plannen voornamelijk schooldirectie, MR, teamleiders en docenten (in wisselende samenstelling) betrokken zijn geweest. Soms waren ook het schoolbestuur, leerlingen en onderwijsondersteunend personeel betrokken. Ruim de helft (52%) van de plannen is (mede) tot stand gekomen vanuit een onderwijskundige visie, waarbij gekeken is hoe het onderwijs anders vormgegeven kan worden. Ruim 43% heeft het plan (mede) vanuit een rekenkundige benadering ingestoken, waarbij over de gehele formatie per fte wordt gekeken wat er in het takenpakket veranderd moet worden.

Verwachtingen

Ongeveer twee derde van de bevraagde scholen heeft positieve verwachtingen ten aanzien van de cao-afspraak. Men verwacht dat de uitvoering van de plannen leidt tot beter inhoudelijk onderwijs, beter georganiseerd onderwijs, werkdrukvermindering en rust. Ongeveer een derde van de bevraagde scholen heeft lage verwachtingen van de opbrengsten en denkt dat het voor onrust, toename van de werkdruk, hogere kosten en ‘gedoe’ zorgt.

Kritiek

Qua ervaringen is het voor ruim de helft van de bevraagde scholen in eerste instantie zoeken naar de juiste invulling van de plannen. De geluiden zijn dat de cao-afspraak op papier helder lijkt, maar in de praktijk soms toch lastig uitvoerbaar is. Men ervaart te weinig tijd om tot een gedegen plan te komen en heeft moeite om de aanpassingen budgetneutraal door te voeren.

Ter inspiratie: vier schoolportretten

Het onderzoeksrapport bevat ter inspiratie ook vier portretten van scholen die hun plan voor lestaakreductie en ontwikkeltijd gereed hebben. 

Zie voor meer informatie en ondersteuning voor scholen op dit vlak de website van Voion