Veel jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt

09 oktober 2019

Alhoewel Nederland het internationaal gezien goed doet, hadden in 2016 zo’n 300.000 jongeren in de leeftijd 16 – 27 jaar een afstand tot de arbeidsmarkt. Deze jongeren staan niet ingeschreven bij een onderwijsinstelling, zijn economisch niet-zelfstandig en wel beschikbaar voor de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit een Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) van de overheid.


Het IBO analyseerde het rijksbeleid op dit thema en onderzocht hoe de effectiviteit van het beleid vergroot kan worden. De groep jongeren die het betreft is heterogeen en niet statisch. Ze hebben volgens het onderzoek vaker een migratie-achtergrond en hebben vaker een ouder die afhankelijk is of was van de bijstand. Ze hebben minder vaak een startkwalifcatie, hebben vaker psychische problemen, schulden en zijn vaker verdacht van een delict.

Oplossingen voor de knelpunten in het beleid worden gezien in;

  • een betere ketenaanpak door integrale wettelijke verantwoordelijkheid 16-27-jarigen bij de gemeenten;
  • jongeren in beeld hebben en houden door verbetering van de monitoring en signalering;
  • integrale begeleiding en life coaching;
  • vanwege de beperkte zelfredzaamheid (die vaak overschat wordt) maatwerk mogelijk maken in wet- en regelgeving en life coaching.
     

Schotten slechten en regie bij de gemeente

In de kabinetsreactie op het IBO wordt het belang van een integrale aanpak in het sociale domein onderschreven. Schotten tussen de verschillende domeinen moeten weg en er is regie nodig. Het kabinet voelt de urgentie om nog in deze kabinetsperiode actie te ondernemen op deze oplossingen. De regierol bij de gemeenten moet volgens het kabinet explicieter geformuleerd worden.

Kwetsbare jongeren vinden werk, maar velen haken ook af

De gezamenlijke Rijksinspecties wijzen erop dat kwetsbare jongeren steeds meer aan het werk komen, dat er vaker sprake is van een integrale aanpak en samenwerking tussen gemeenten en scholen (in het bijzonder voor vso en pro). Jongeren met afstand tot de arbeidsmarkt hebben echter moeite om duurzaam aan de slag te blijven. Cijfers van het CBS laten zien dat van de jongeren die op 1 oktober 2015 werk hadden, twee jaar later nog 54% werkzaam is.

In de beleidsreactie van het kabinet wordt verder gerefereerd aan de maatschappelijke diensttijd voor jongeren tussen 14 – 27 jaar, pilots met een verlengde kwalificatieplicht tot 21 jaar en een subsidieregeling voor scholing en reïntegratie van personen met arbeidsbeperkingen en ernstige schoolbelemmeringen (ESB-regeling). Het kabinet benadrukt het belang om als overheid, onderwijs, sociale partners, zorg, justitie en veiligheid) samen te werken om jongeren effectiever te begeleiden naar een zo zelfstandig mogelijk bestaan.

De VO-raad zal samen met andere betrokken partners in onderwijs en het sociale domein met een reactie komen op het onderzoek.