Verdere daling onbevoegdheidscijfers in het vo, maar opvolgingsprobleem techniekvakken vmbo

16 januari 2019

Het percentage onbevoegd gegeven lessen is in peiljaar 2017 met 0,5 procentpunt gedaald naar 4,3 procent. Dat blijkt uit het IPTO-rapport ' Bevoegdheden en vakken in het vo' dat minister Slob op 16 januari 2019 naar de Tweede Kamer stuurde. Uit het jaarlijkse onderzoek naar bevoegd gegeven lessen in het voortgezet onderwijs blijkt dat de sector goed op weg is om het percentage onbevoegde lessen terug te dringen.

De ambitie van 100 procent bevoegd gegeven lessen – zoals met het kabinet is afgesproken in het Sectorakkoord 2014-2017 – komt daarmee steeds dichterbij. De stijging van bevoegd gegeven lessen lijkt echter wel geleidelijk af te vlakken.

Uit een gelijktijdig gepubliceerd onderzoek naar beroepsgerichte vakken vmbo blijkt dat er bij de techniekvakken in het vmbo forse opvolgingsproblemen te verwachten zijn door vergrijzing. De beide onderzoeken onderstrepen de noodzaak om werk te blijven maken van het verder terugdringen van onbevoegd gegeven lessen en om de tekorten in de vmbo techniekvakken aan te pakken.

Vier jaar daling op rij

Uit het IPTO-onderzoek blijkt dat in totaal 2.810 personen uitsluitend onbevoegd lesgeven. Het is daarmee de vierde daling op rij sinds het hanteren van een verbeterde onderzoeksmethode in 2014. Een opvallende bevinding uit het onderzoek is dat bij de helft van de onbevoegd gegeven lesuren de docent wel over een onderwijsbevoegdheid beschikte voor een ander vak. In de leeftijdscategorie tot 35 jaar blijkt vaker dan gemiddeld onbevoegd les gegeven te worden (6,7%) en in de hoogste leeftijdsgroep (55 jaar en ouder) het minste (2,2%).

Vakken met hoogste percentage onbevoegde gegeven lesuren

De top vier vakken met het hoogste percentage onbevoegd gegeven lesuren wordt gevormd door Maatschappijleer (8,5%), het combinatievak Natuurkunde/ Scheikunde (8,3%), Techniek (7,7%) en Wiskunde (7,0%).

Groot probleem door pensionering op korte termijn van techniekdocenten in vmbo

In de beroepsgerichte vakken in het vmbo zijn met name bij de techniekvakken een groot opvolgingsprobleem te verwachten. Op korte termijn gaat namelijk een aanzienlijk deel van deze leraren met pensioen en er zijn te weinig mensen in opleiding om het aantal pensioengerechtigden te vervangen. Dit probleem zal met name in het westen van het land voelbaar worden. De urgentie wordt vergroot doordat er nu al problemen zijn om de beroepsgerichte vakken in te laten vullen door leraren met een specifieke (vak)bevoegdheid.