VO-raad in reactie op PISA: Kritisch kijken naar ruimte voor verbetering

05 december 2016

We moeten kritisch kijken naar waar winst te behalen is in ons onderwijs en hoe we aantrekkelijker onderwijs kunnen bieden dat leerlingen meer motiveert en uitdaagt. Wel is het belangrijk om te realiseren dat PISA een beperkt beeld geeft van de kwaliteit van ons onderwijs. Dat stelt de VO-raad in reactie op het internationaal vergelijkend onderzoek PISA, waaruit blijkt dat de prestaties van Nederlandse 15-jarige leerlingen licht achteruit zijn gegaan.

Paul Rosenmöller, voorzitter VO-raad: “Nederlandse jongeren presteren op lezen, wiskunde en natuurwetenschappen nog steeds ruim boven het gemiddelde van de OESO-landen en EU-landen. In de EU behoort Nederland – na Estland en Finland – zelfs tot een kopgroep. Toch is dit aanleiding om nog eens kritisch te kijken naar waar winst is te behalen in ons stelsel. Teveel leerlingen zitten ongemotiveerd in de klas. Het is onze ambitie om tot de top te blijven behoren. Dan moeten we als Nederland investeren in meer onderwijs op maat, aantrekkelijke werkvormen, en meer flexibiliteit om je op je eigen tempo en niveau te ontwikkelen.”
 
Zo wijst de VO-raad erop dat de vroege selectie in Nederland er bijvoorbeeld voor zorgt dat leerlingen anders dan in veel andere landen al op heel jonge leeftijd op een bepaald niveau geplaatst worden. Zij krijgen daardoor minder lang de tijd om zich optimaal te ontwikkelen, ook op de bij PISA gemeten vaardigheden.

Niet blind staren

De VO-raad wijst erop dat PISA een beperkt beeld geeft van het onderwijs, met een eenzijdig accent op de waardering van meetbare cognitieve doelen. Rosenmöller: “We moeten ons op deze lijst niet blind staren. Dat doen we als we er goed uitkomen niet, en moeten we als er sprake lijkt van een lichte verslechtering ook niet doen. Het is niet voor niets dat Aziatische landen die zwaar inzetten op toetsen en cognitieve prestaties bij alle onderzochte domeinen in de top staan. Op onze scholen is er daarnaast gelukkig veel aandacht voor de persoonlijke en sociale ontwikkeling van jongeren.”

Onderzoek

De VO-raad steunt staatssecretaris Dekker in het voornemen om goed te kijken naar de oorzaken van deze daling. PISA signaleert de data/feiten, maar doet geen onderzoek naar onderliggende oorzaken van de trends. Bovendien dringt PISA zelf aan op voorzichtigheid bij het interpreteren van de resultaten om onderzoeksmethodische redenen.