Wet ‘uitbreiding bestuurlijk instrumentarium onderwijs’ aangenomen door Eerste Kamer

Volgens de huidige wet kan de minister een aanwijzing geven wanneer sprake is van wanbeheer. De gronden voor het geven van een aanwijzing worden nu uitgebreid. Tot nu toe mocht de minister besturen pas een aanwijzing geven indien de kwaliteit van het hele stelsel van primair of voortgezet onderwijs in gevaar komt. Deze stelseleis is komen te vervallen. Ook kan met ingang van 1 augustus 2023 bij ernstig of langdurig tekortschieten in de naleving van de burgerschapsopdracht dan wel de zorgplicht voor sociale veiligheid een aanwijzing gegeven worden. Dit moet wel vooraf worden vastgesteld door de inspectie.

Daarnaast wordt het mogelijk om een bestuur een spoedaanwijzing te geven. Ingrijpen op een school mag alleen als de Inspectie van het Onderwijs heeft geconstateerd dat er sprake is van een wezenlijk vermoeden van wanbeheer. Ook moet de minister motiveren waarom het doel van de spoedaanwijzing niet met een minder zwaar middel kan worden bereikt.

Verschillende fracties hebben gepleit voor terughoudendheid bij (spoed)aanwijzingen en toepassing van het toezicht aangaande de invulling van de burgerschapsopdracht. Ook is duidelijkheid over de interpretatie van enkele ongebruikelijke begrippen zoals ‘flagrant handelen’ en ‘wezenlijk vermoeden’ gevraagd.  Dit was mede gebaseerd op extra voorlichting van de Raad van State waar de Eerste Kamercommissie voor OCW om heeft gevraagd. Benadrukt werd dat deze wet de minister instrumentarium in handen geeft voor uitzonderlijke gevallen waarin de borging van onderwijskwaliteit en veiligheid van leerlingen in gevaar komt. Toezeggingen van de minister gaven uiteindelijk de doorslag voor fracties om deze wet te steunen.

Overige wijzigingen onderwijswetten

Onderdeel van deze wet betreft ook een aanpassing van de Wet medezeggenschap op scholen. Bevoegde gezagen worden verplicht de medezeggenschapsraad te wijzen op zijn instemmings- of adviesbevoegdheid en ongevraagd informatie te delen met de medezeggenschapsraad die nodig is voor de invulling van zijn taak.
Tot slot wijzigt de Wet op het onderwijstoezicht. De inspectie maakt een inspectierapport in de derde week na vaststelling openbaar; nu betreft dat nog de vijfde week na vaststelling. In het geval van een spoedaanwijzing wordt het inspectierapport de dag na bekendmaking van een spoedaanwijzing gepubliceerd.