*

Leesvaardigheid en leesmotivatie zijn al tijden onderwerp van zorg in het onderwijs en de maatschappij. Dat lezen alleen bij het vak Nederlands thuishoort, geldt steeds meer als achterhaald, zo laten de twee scholen zien die in dit artikel uit VO-magazine aan het woord komen. ‘Wij willen een ‘leesprofielschool’ zijn.’

Veel scholen proberen steeds beter aan te sluiten bij wat elke afzonderlijke leerling nodig heeft. De coronacrisis heeft deze ontwikkeling alleen maar versterkt. De verhalen van 11 scholen die hierin vooroplopen zijn nu samengebracht in deze publicatie. Zij hielpen elkaar in leernetwerken van het project Voortgezet Leren van de VO-raad om hun maatwerk naar een hoger plan te brengen. We vroegen de scholen naar hun ervaringen, lessen en resultaten. De gemene deler? Blije leerlingen.

(Voormalig) zeer zwakke scholen vertellen in de brochure 'Fietsen zonder zijwieltjes' over verbeteracties die zij hebben ingezet toen zij te maken kregen met het predicaat ‘zeer zwak’. Het gaat over succesvolle verbeteracties, én over acties die wat minder effectief waren. (Voormalig) zeer zwakke scholen vertellen over verbeteracties die zij hebben ingezet toen zij te maken kregen met het predicaat ‘zeer zwak’. Het gaat over succesvolle verbeteracties, én over acties die wat minder effectief waren. Aan bod komen de meest voorkomende aanleidingen voor het verkrijgen van het predicaat (zeer) zwak, de reacties op het inspectieoordeel, de uitgevoerde verbeteracties en de rol van docenten en schoolleiders tijdens het verbeterproces.

Hoogleraar/inspecteur Inge de Wolf luidt in dit VO-magazine de noodklok over de groeiende kansenongelijkheid in het onderwijs: 'Dit gaat de verkeerde kant op'. En verder in deze speciale editie van het magazine, dat in het teken staat van het VO-congres 2017: 3 schoolleiders over leidinggeven aan verandering, een column van Meester Bart (hoofdspreker congres) en 'Dream School op het Dockinga College'. Plus aandacht voor doorstroomdata, de naleving van de Code Goed Onderwijsbestuur en de doorlopende leerlijn digitale geletterdheid op het Kamerlingh Onnes.

In dit sectormodel ziet u welke functies en taken in de sector geschikt zijn voor mensen uit de doelgroep, met echte praktijkvoorbeelden en de financiële betekenis. Deze voorbeelden zijn zo concreet mogelijk beschreven, zodat iedere organisatie in het voortgezet onderwijs er mee aan de slag kan gaan.

Scholen horen tegenwoordig eerder van de onderwijsinspectie wanneer hun opbrengsten achterblijven. Met deze waaier (tweede druk in januari 2013) krijgen schoolleiders en bestuurders van risicoscholen snel zicht op knelpunten, oorzaken en oplossingen. De waaier biedt schoolleiders en bestuurders van risicoscholen hulp bij het analyseren en verbeteren van opbrengsten. Op de voorzijde vindt u per opbrengstindicator van de inspectie een analyse van de oorzaken van achterblijvende opbrengsten, plus mogelijke interventies. Op de achterzijde staan toelichtingen, voorbeelden, bronnen en tips.

In dit VO-magazine een interview met PvdA-raadslid en lid van de Onderwijsraad Sofyan Mbarki. "Docenten mogen wel wat zelfverzekerder zijn." En verder in het magazine: Breekt de tienerschool nu toch door?, persoonlijke reflecties op de Schoolleidersagenda en een special over ICT: de hete hangijzers van dit moment.

Deze handreiking van het programma Stap 2 van de VO-raad biedt u handvatten om te komen tot goed strategisch personeelsbeleid, dat wordt verbonden met de onderwijsdoelen die uw school wil bereiken. In de handreiking vindt u kennis, tips en praktijkvoorbeelden. In totaal heeft Stap 2 vijf handreikingen ontwikkeld. Deze handreiking gaat specifiek over het thema ‘ICT-vaardigheden en e-didactiek'.

Scholen kunnen het vernieuwde programma van eisen voor leermiddelen gebruiken bij het afstemmingsproces met hun leveranciers.

Het maatwerkdiploma als verzilvering van uitdagend onderwijs: hoe zou dat eruit kunnen zien? De VO-raad sprak hier uitvoerig over met zijn leden. Ook voerde de raad gesprekken met stakeholders zoals leraren en teamleiders in het vo, het LAKS, de MBO Raad, de Vereniging Hogescholen (VH), de vereniging van universiteiten (VSNU), de PO-Raad, vakbonden en Ouders en Onderwijs. Het maatwerkdiploma kreeg in de gesprekken steeds verder vorm.

Wat zijn effectieve interventies, succesfactoren en valkuilen bij het verbeteren van de onderwijskwaliteit? En welke rol spelen bestuur, schoolleiding, docenten, ouders en leerlingen bij het verbeterproces? De brochure 'Lessen uit de praktijk. Succesvol verbeteren in het vo' (september 2014) van het project Leren verbeteren geeft heldere tips, aandachtspunten en voorbeelden. Om inzicht te krijgen in wat er met en in de scholen gebeurt tijdens het verbeterproces, heeft het project uitgebreid gesproken met diverse betrokkenen op verschillende voormalig (zeer) zwakke scholen. Deze gesprekken hebben praktische inzichten opgeleverd over interventies die tot een duidelijke, duurzame omslag in het denken en handelen leiden. De brochure laat zien dat verandering niet vanzelf gaat en er veel geduld en inzet nodig is van alle betrokkenen in de school. Daarnaast bevat de brochure een schat aan informatie over de risico’s en kansen om succesvol te verbeteren. Voor bestuurders, schoolleiders, teamleiders en docenten die aan de slag willen met het verbeteren van hun onderwijs, is deze brochure dan ook een ‘must-have’.

Deze handreiking is bedoeld om leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders te ondersteunen bij de totstandkoming van het schooladvies van leerlingen in groep 8. Ook kan het onderwijsprofessionals helpen bij het maken of bijstellen van een plan voor de schooladviesprocedure. De handreiking biedt de meest recente wet- en regelgeving rondom schooladvisering en de eindtoets, maar ook onderzoek, concrete tips en inspirerende praktijkvoorbeelden.

Deze handreiking van het programma Stap 2 van de VO-raad biedt u handvatten om te komen tot goed strategisch personeelsbeleid, dat is verbonden met de onderwijsdoelen die uw school wil bereiken. In de handreiking vindt u kennis, tips en praktijkvoorbeelden. In totaal heeft Stap 2 vijf handreikingen ontwikkeld. Deze handreiking gaat specifiek over het thema 'Differentiatie'.

Deze handreiking van het programma Stap 2 van de VO-raad biedt u handvatten om te komen tot goed strategisch personeelsbeleid, dat wordt verbonden met de onderwijsdoelen die uw school wil bereiken. In de handreiking vindt u kennis, tips en praktijkvoorbeelden. In totaal heeft Stap 2 vijf handreikingen ontwikkeld. Deze handreiking gaat specifiek over het thema ‘Begeleiding van startende leraren’.

Deze handreiking van het programma Stap 2 van de VO-raad biedt u handvatten om te komen tot goed strategisch personeelsbeleid, dat wordt verbonden met de onderwijsdoelen die uw school wil bereiken. In de handreiking vindt u kennis, tips en praktijkvoorbeelden. In totaal heeft Stap 2 vijf handreikingen ontwikkeld. Deze handreiking gaat specifiek over het thema ‘Bevoegd lesgeven’.

Deze handreiking van het programma Stap 2 van de VO-raad biedt u handvatten om te komen tot goed strategisch personeelsbeleid, dat wordt verbonden met de onderwijsdoelen die uw school wil bereiken. In de handreiking vindt u kennis, tips en praktijkvoorbeelden. In totaal heeft Stap 2 vijf handreikingen ontwikkeld. Deze handreiking gaat specifiek over het thema ‘Masteropgeleide leraren’.

De VO-raad en het LAKS hebben hun expertise rond leerlingendaling gebundeld in een handreiking, waarbij zowel schoolleiders/bestuurders als leerlingen informatie en tips krijgen aangereikt. Wat zijn mogelijke maatregelen om de gevolgen van leerlingendaling tegen te gaan; welke vormen van samenwerking zijn er bijvoorbeeld? Én: hoe kunnen schoolleiders/bestuurders en leerlingen elkaar vinden en op een goede manier het gesprek en samenwerking aangaan op dit vlak?

In deze brochure wordt in grote lijnen uitgelegd hoe het vmbo en het mbo zijn georganiseerd.

In dit magazine een interview met Lisanne Vriens, een 16-jarige sensatie die voor volle zalen bij TEDxYouth in Breda en TEDx Amsterdam hartstochtelijk pleitte voor hervorming van het onderwijssysteem. Verder aandacht voor onderwijs & ICT, verbeteren van zwakke afdelingen door een audit, en de kwestie ANW.

Deze brochure beschrijft vijf concrete succesfactoren voor een verbeterplan op basis van literatuuronderzoek, een analyse van verbeterplannen van scholen en gesprekken met procesbegeleiders. Hoe komt een school tot een gedegen en gedragen verbeterplan? En aan welke criteria moet een plan voldoen om ook door de inspectie als effectief bestempeld te worden? Op basis van literatuuronderzoek, een analyse van recente (goede en minder goede) verbeterplannen van scholen en gesprekken met procesbegeleiders komt het project in deze brochure tot vijf concrete succesfactoren voor een verbeterplan.

In dit VO-magazine een interview met Jacques van den Broek, de CEO van Randstad, over leiderschap. Zelfvertrouwen en durf zijn volgens hem belangrijk voor een leider. ‘Achteraf valt het bijna altijd mee.’ Verder in het magazine: Schoolleiders leren van Albert Heijn, Bèta Challenge voor mavoleerlingen, uit de hand = in de krant: drie schoolleiders over incidenten, en veiligheid op het Maarten van Rossem.

Veel leraren en schoolleiders onderschrijven het belang van goed burgerschapsonderwijs. Maar hoe geef je dat vorm? Daarover gaat dit handboek. Met werkvormen en voorbeelden maken de auteurs het vaak zo abstracte begrip burgerschap concreet en hanteerbaar. Aan de hand van praktische tips, good practices en inzichten uit wetenschappelijk onderzoek kan je met dit handboek zelf invulling geven aan burgerschap op school. Het handboek is ontwikkeld door de VO-raad, ProDemos en Bureau Common Ground.

Dit katern van de VO-academie schetst een beeld van burgerschapsonderwijs in de school en van de rol die schoolleiders en bestuurders daarbij kunnen spelen. Experts delen hun inzichten en schoolleiders vertellen hoe zij burgerschap precies vormgeven binnen hun organisatie.

Uitgave waarin de auteurs uitgaan van een positief, ontwikkelingsgericht perspectief op de inductie van starters.

Ook als bij een nieuwe coronagolf forse maatregelen noodzakelijk zijn blijven leerlingen fysiek naar school gaan, al is dat niet meer allemaal tegelijkertijd. Scholen mogen de leerlingen voor de helft van de tijd op school ontvangen. Dit is het belangrijkste uitgangspunt van het sectorplan COVID-19 voor het funderend onderwijs. Het sectorplan is opgesteld in nauwe samenwerking met het ministerie van OCW en een brede vertegenwoordiging uit het onderwijsveld.

Deze brochure daagt schoolleiders uit om opbrengstgericht te gaan werken en biedt daarvoor handreikingen. Hoe maak je een resultaatafspraak met medewerkers? Hoe verhoog je het CE-cijfer? De brochure neemt de rendement- en resultaatindicatoren uit de Wet voor Voortgezet Onderwijs als uitgangspunt. De vragen die vaak gesteld worden over de wijze waarop de Inspectie deze opbrengsten berekent en beoordeelt, worden in 'Werken aan opbrengsten' beantwoord. De kracht van deze uitgave, die in samenwerking met Vensters voor Verantwoording tot stand kwam, is dat de lezer wordt uitgedaagd zelf initiatief te nemen om opbrengstgericht te gaan werken.

Deze brochure biedt schoolleiders, (midden)managers en bestuurders praktische handreikingen en adviezen over de inzet van communicatie in het verbeterproces. Niet alleen op het moment dat de school te maken krijgt met een negatieve beoordeling, maar ook daarna. Elke school wil haar leerlingen goed onderwijs bieden. Onderwijs dat het beste uit iedere leerling haalt en hem of haar helpt zich te ontwikkelen tot volwaardige burgers in onze maatschappij. Toch kan het voorkomen dat de Onderwijsinspectie risico’s constateert die de onderwijskwaliteit ondermijnen. Dit kan leiden tot een attendering, waarschuwing of zelfs onvoldoende beoordeling van de leeropbrengsten en onderwijsprocessen van één of meerdere afdelingen. Gerichte communicatie betrekt ouders, leerlingen en medewerkers bij het verbeterproces en deze betrokkenheid draagt bij aan verbetering van de onderwijskwaliteit. Welke plek geeft u communicatie voor, tijdens en na het verbeterproces op uw school? Wat is en kan uw eigen rol als schoolleider hierbij zijn? Hoe kunt u verschillende doelgroepen bij het verbeterproces betrekken?

In dit VO-magazine een interview met socioloog en onderzoeker Iliass El Hadioui. "Dat docenten en leerlingen elkaar niet verstaan, leidt tot segregatie. In het onderwijs is het vijf voor twaalf." En verder in het magazine: het vernieuwd vmbo, passend onderwijs in Zeeland en Noorwegen, humanistisch vo in Amsterdam en 'Leren Verbeteren stopt, Stap 2 gaat verder'.

Dit VO-magazine staat in het teken van het VO-congres 2019 ‘Creatief met curriculum’. Met o.a. onderwijspedagoog Gert Biesta: ‘Onderwijs moet niet alleen gaan over wat de leerling wil leren.’ NSG Groenewoud vertelt daarnaast hoe zij leerlingen betrekken bij onderwijsvragen, en de broers Luuk en Erik Ex gaan in op hun ‘Edyssee’: hoe kunnen scholen in andere landen ons curriculum inspireren? En verder: Datamining in de school – Literatuur als vak op het Keizer Karel College – Eindelijk erkenning: ook leerlingen praktijkonderwijs krijgen voortaan een diploma.

In dit VO-magazine – uitgebracht in coronatijd – onder meer het dagboek van Robert van der Sijde, rector op het Comenius College Hilversum. Hij is hier nog maar driekwart jaar rector als het coronavirus naderbij komt. ‘De coronacrisis legt bloot hoe we in de wedstrijd staan.’ Daarnaast: de coronacrisis op de vmbo-locatie van het Udens College, een school in een van de brandhaarden van de corona-epidemie. Hoe wordt drie maanden onderwijs op afstand hier door mensen op verschillende functies ervaren? En verder: Wat leren we van het afstandsonderwijs? / Corona & gelijke kansen: Zo trek je kwetsbare leerlingen er weer bij / Achter de schermen bij ‘100 dagen voor de klas’.

Er wordt hard gewerkt aan het op orde brengen van de luchtkwaliteit in scholen. In dit VO-magazine een gesprek met drie schoolbesturen die elk voor eigen uitdagingen staan. ‘Als straks de ramen dicht gaan, zullen we het effect merken.’ Daarnaast een interview met Joke Middelbeek, die na 40 jaar in het onderwijs afscheid neemt als bestuurder: ‘Laat leraren weer het onderwijs maken’. En verder: ‘Als het misgaat; omgaan met calamiteiten’ / NPO: wat is de rol van de bestuurder? / Gemengd-theoretisch: ervaringen van een pilotschool met de nieuwe vmbo-leerweg / Innoveren door kenniscirculatie / Olympic moves, de grootste schoolsportcompetitie van het land / Terugblik op het VO-congres.

In dit VO-magazine een interview met Louise Elffers, lector Kansrijke Schoolloopbanen. “Het selectieve systeem zit onze pedagogische opdracht in de weg.” Daarnaast is er aandacht voor het nieuwe schoolleidersplatform. Drie kartrekkers vertellen wat zij van het platform verwachten en aan welk thema zij werken. En: hoe behoud je leraren voor de school en de sector? Tommer Franken en Anne Segeren van de Johan de Witt Scholengroep in Den Haag vertellen hoe zij de begeleiding van starters aanpakken.

In het jaarverslag kijken we terug op het jaar dat achter de rug is. Het bestuur legt verantwoording af voor het gevoerde beleid.

Op weg naar ongekend excellent basisonderwijs, Lectorale rede van Kelly Meusen-Beekman, behorende bij de masterclass over formatief evalueren.

In dit VO-magazine vertellen drie bevlogen nieuwe docenten over hun ervaringen en toekomstplannen. Daarnaast wordt onderwijsdenker Jef Staes geinterviewd. Staes wil af van voorgeschreven lesprogramma's en diploma's. 'Als kinderen ergens goed in zijn, gaan ze zich er vanzelf meer in verdiepen'. En verder in het magazine: privacy, Karen Straus (VVD) over krimp, loting en 'de negenjarige leerroute mavo - mbo 4 - hbo'.

In dit VO-magazine: een gesprek met Margalith Kleijwegt, die in opdracht van OCW met directeuren, docenten en leerlingen sprak over de toenemende maatschappelijke spanningen in de klas. Hoe overbruggen we de kloof? En verder: Drie docenten over hun verhouding tot ict / Dossier: digitale leermiddelen / Doorlopend leren op het Tiener College / Bestuurders over de V02020-scan / Na de zomerschool komt de lenteschool / Waarom Leerlabs inspireren.

Gespreid leiderschap in een lerende organisatie | Professionaliseringsthema's voor bestuurders | Ben Tiggelaar over de kloof tussen bedoelingen en de praktijk

In dit VO-magazine leest u onder meer portretserie van vier leidinggevenden die uit andere sectoren werden aangetrokken. De interviewreeks De glazen bol neemt u mee 25 jaar vooruit in de tijd met Sven Smit van McKinsey: 'Verbeter van binnenuit. Er is ruimte genoeg.' En verder een interview met geluksprofessor Ruut Veenhoven, Buitenschools leren, Forum: schriftelijke enquêtes drijven een wig tussen ouders en school en Eco-schools: Wereldwijd zijn 20 miljoen leerlingen met duurzaamheid bezig

Kennis uit onderzoek helpt bij innovatie en het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Maar hoe zorgen we voor een optimale verbinding tussen onderwijs en onderzoek? En hoe lossen we knelpunten op die het ontwikkelen en delen van kennis in de weg staan? In dit kader hebben de vijf sectorraden het advies ‘Slimme Verbindingen’ gepubliceerd.