Downloads

In het schooljaar 2020/2021 volgde de VO-raad drie scholen gevolgd die bezig zijn met en ontwikkeling richting meer kennisgedreven werken: het Citadel College (Nijmegen), het Dr. Mollercollege (Waalwijk) en Stichting Openbaar Onderwijs Groningen. We keken mee met schoolleiders, onderzoekscoördinatoren en docenten, op drie momenten: aan het begin van het schooljaar, halverwege en bijna aan het einde.

In Schiedam, Vlaardingen en Maassluis groeit 16 procent van de kinderen op in armoede. Dat zijn pakweg vier leerlingen per klas. Het Fonds Schiedam Vlaardingen en de vo-scholen in de regio vonden dat zij niet langer om dit probleem heen konden. Veel scholen bieden nu fruit aan, regelen goedkope laptops en gymkleding en bieden korting op schoolkosten en bijlessen.

Duurzaam werken in het onderwijs: een aantrekkelijk perspectief. De kwaliteit van het onderwijs staat of valt met de kwaliteit van het onderwijspersoneel. Kwalitatief goed onderwijs, verzorgd door adequaat opgeleide leraren, is van groot belang voor de maatschappij als geheel. Goed onderwijs staat ook aan de basis van gelijke kansen voor iedereen. Kwalitatief goed onderwijs kan bovendien de negatieve trend van de afgelopen jaren in de prestaties van onze leerlingen en studenten keren. Om binnen het onderwijs verzekerd te zijn van voldoende en goed opgeleid personeel, is een goed functionerende onderwijsarbeidsmarkt nodig. Daarvoor moeten de beroepen in het primair en voortgezet onderwijs en het mbo (leraren en docenten in de eerste plaats, maar ook ondersteuners en schoolleiders) voldoende uitdagend zijn. Werken in het onderwijs moet aantrekkelijk zijn, terwijl het nu vaak als zwaar wordt ervaren. We pleiten voor een structurele aanpak, waarbij een aantal urgente vraagstukken op korte termijn aandacht vraagt.

Voor wie goed kijkt, heeft Academie Tien nog een opvallend kenmerk: er lopen grote aantallen studenten van de lerarenopleidingen van de Hogeschool Utrecht en de Universiteit Utrecht rond. Het zijn er ruim veertig op een totaal van zo’n honderdtien docenten en docenten-in-opleiding: ruim een derde dus. Die studenten zijn meer dan stagiairs, legt Van den Berg uit: “Het zijn gewoon onze collega’s.” De studenten zijn voor meer dan de helft van hun studietijd in het schoolgebouw van Academie Tien. “We geven samen les: startende docenten, ervaren docenten, alles door elkaar. Het is een vorm van co-teaching waarbij veel afhangt van ieders vragen en behoeften.”

Het St. Bonifatiuscollege in Utrecht en het Erasmiaans Gymnasium in Rotterdam vertellen in dit VO-magazine hoe zij leerlingen mentale ondersteuning bieden in coronatijd. Ook is er een interview met Lobke Vlaming van Ouders & Onderwijs: ‘Ouders leverden afgelopen jaar een uitzonderlijk grote bijdrage aan het onderwijs. Als scholen slim zijn, doen ze daar hun voordeel mee.’ En verder in het magazine: Wetenschappers Kristin Vanlommel en Jan van Tartwijk over de keuzes die scholen moeten maken in het kader van het Nationaal Programma Onderwijs - Wat kan een bestuurder doen met de nieuwe benchmark PO&VO? - Twee scholen over hoe zij omgaan met zittenblijven en het bevorderingsbeleid.

De pilot kwalitatieve formatie op CS Walcheren: De afgelopen jaren zien we verschillende uitdagingen als het gaat om leraren. Het lerarentekort neemt toe, voor scholen is het steeds lastiger om – zeker voor bepaalde vakken – geschikte mensen te vinden. De werkdruk is hoog, wat kan leiden tot uitval. En tot het invliegen van vervangers die zich heel snel de school en de manier van lesgeven eigen moeten maken. Daarnaast wil men een steeds hogere onderwijskwaliteit, onder andere door docenten zelf het onderwijs te laten onderzoeken en te evalueren. Op het CS Walcheren (CSW) hebben ze al deze uitdagingen omgedraaid: wat als we meer docenten aannemen dan noodzakelijk aan het begin van het schooljaar?

In dit VO-magazine leest u onder meer een interview met ontwikkelingspsycholoog Steven Pont die zich zorgen maakt over de Nederlandse jongeren in coronatijd; hoe belangrijk de verkiezingsuitslag is voor jongeren; over het programma ‘Kracht In Controle’ (KIC) dat mentoren en coaches helpt om goed met leerlingen in contact te blijven, ook als ze thuiszitten. En verder: Het Greijdanus in Zwolle bouwt een eigen onderzoekswerkplaats | Hoe krijg je als starter in het vo ondanks corona nieuwe dingen van de grond? | Leerlingen werven in coronatijd | In de praktijk: thuisonderwijs op het Van Kinsbergen college in Elburg | Geluk of verdienste? Wat de wetenschap zegt over de boodschap van Klassen | De schooltijd van Ans Markus | Beroepsstandaard: schoolleiders van nu over de kern van het vak | Columns van Hartger Wassink en docent Nederlands Martijn Simon

Nu veel scholen noodgedwongen overgeschakeld zijn op vormen van hybride en digitaal ondersteund leren, is de behoefte aan flexibele en digitale leermiddelen nog groter dan voorheen. Ben jij op zoek naar ondersteuning bij het vormgeven van hybride, online of afstandsonderwijs? In deze publicatie bieden we je allerlei tips en handvatten om online onderwijs vorm te geven, met behulp van het leermateriaal van VO-content.

Alle scholen toegankelijk: een open deur? Toelatingsbeleid en toegankelijkheid in het funderend onderwijs. Het Ministerie van OCW heeft verzocht om een onderzoek naar de wijze waarop scholen in het funderend onderwijs (primair en voorgezet onderwijs) de toelating van hun leerlingen regelen en naar de vraag of er formele dan wel informele drempels zijn die de toegankelijkheid van scholen beïnvloeden. De achtergrond hiervan is dat in het funderend onderwijs segregatie tussen scholen naar sociaaleconomische status (SES) van ouders toeneemt. Onderwijssegregatie wordt als een bedreiging gezien voor de sociale cohesie in de samenleving en als een mogelijk risico voor kansengelijkheid, omdat het zou kunnen leiden tot kwaliteits- of aanbodverschillen tussen scholen.

In dit VO-magazine leest u onder meer een interview met Bashir Azizi over burgerschapsonderwijs; de veelbesproken serie Klassen over kansenongeljkheid in het onderwijs; een overzicht van de onderwijspunten uit de conceptprogramma's van politieke partijen en de aftrap van de nieuwe rubriek 'Dit is mijn plek': waarin starters in het vo vertellen over het eerste jaar in hun nieuwe baan in het onderwijs. En verder: Innoveren in de klas met Lesson Study / Wat staat investeringen in onderwijs in de weg? / De schooltijd van Arie Slob / Veluws College Mheenpark: alle niveaus in één groep / Ellen Helsper over digitale kansengelijkheid / In de praktijk: videogastles techniek / Columns van Hartger Wassink en docent Nederlands Martijn Simons

Doetina van Kelle (voormalig ledenadviseur krimp en regionale samenwerking) heeft op persoonlijke titel onderzoek gedaan naar het proces van het al dan niet komen tot samenwerking bij bestuurders in het vo. Wat werkt belemmerend en wat juist bevorderend? Het onderzoek belicht het perspectief van kleine schoolbesturen op bestuurlijke samenwerking in de eigen regio en doet aanbevelingen om deze samenwerking te ondersteunen en te bevorderen.

Per 1 januari treedt de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen in werking. Deze nieuwe wet is bedoeld om het bestuur van onder meer verenigingen en stichtingen te verbeteren. De wet stelt een aantal wettelijke eisen aan het bestuur en intern toezicht van verschillende rechtspersonen. 

Onderwijsinstellingen zoals scholen en universiteiten moeten sinds 1 augustus 2020 een rookverbod op hun terreinen instellen, aanduiden en handhaven. Dit betekent dat schoolterreinen volledig rookvrij moeten zijn. Vanaf 1 januari gaat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) toezicht houden op dit rookverbod. In dit informatieblad gaan we in op de geldende regels en het toezicht van de NVWA.

Deze regeling biedt de mogelijkheid om in 2021 (een deel van) de eindejaarsuitkering te ruilen voor een (aanvullende) reiskostenvergoeding woon-werkverkeer.

Dit document gaat in op wat leerlingen en ouders moeten doorlopen om mee te kunnen doen aan online toetsen.

De coronacrisis brengt de kloof in levensgeluk tussen Nederlandse kinderen scherp in beeld. De meeste Nederlandse kinderen blijken zeer gelukkig, ook in tijden van Corona met alle maatregelen. In een groot onderzoek van de Kinderombudsman geven kinderen die zonder grote problemen opgroeien hun leven gemiddeld een 8,3. Helaas zijn niet alle kinderen zo tevreden. Kinderen die opgroeien in een moeilijke situatie geven hun leven veel lagere cijfers. In gesloten instellingen geven kinderen hun leven 'slechts' een 5,6. Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer noemt het verschil van bijna drie punten schokkend. "De achterstand wordt zo wel heel groot."

In Nederland worden naar schatting 119.000 kinderen geconfronteerd met kindermishandeling of huiselijk geweld. Gemiddeld wordt één kind per schoolklas mishandeld. Scholen spelen een belangrijke signaleringsrol bij kindermishandeling. De onderwijspartijen van de Beweging tegen Kindermishandeling (BtK) ontwikkelden daarom een infographic behorend bij het Handelingskader kindermishandeling en huiselijk geweld voor het onderwijs.

In Nederland worden naar schatting 119.000 kinderen geconfronteerd met kindermishandeling of huiselijk geweld. Gemiddeld wordt één kind per schoolklas mishandeld. Scholen spelen een belangrijke signaleringsrol bij kindermishandeling. De onderwijspartijen van de Beweging tegen Kindermishandeling (BtK) ontwikkelden daarom een Handelingskader kindermishandeling en huiselijk geweld voor het onderwijs.

Uitgave waarin de auteurs uitgaan van een positief, ontwikkelingsgericht perspectief op de inductie van starters.

Goede samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs is van groot belang om leerlingen met speciale onderwijsbehoeften in het regulier onderwijs of een geïntegreerde voorziening te kunnen ondersteunen. Ook jeugdhulp, welzijn en zorg spelen hierbij een cruciale rol. Met de invoering van passend onderwijs is er in diverse scholen en samenwerkingsverbanden een intensieve en krachtige vorm van samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs op gang gekomen. En waar deze samenwerking al bestond is deze verder in een stroomverstelling geraakt. De publicatie start met een inleiding van Dolf van Veen, projectleider van twee onderzoeksrapporten over intensieve samenwerking en integratie van regulier en speciaal onderwijs in het primair en voortgezet onderwijs. De schoolbesturen, schoolteams en samenwerkingsverbanden betrokken bij deze praktijkvoorbeelden hebben ondanks de vele knelpunten, bijvoorbeeld in wet- en regelgeving, doorgezet en mooie samenwerkingsvormen tot stand gebracht.

Met het oog op signalen, vragen en ontwikkelingen over het recht op onderwijs van mensen met een beperking, met inbegrip van kinderen met een beperking, brengt het College voor de Rechten van de Mens een verdiepend advies uit. Bij de voorbereiding van het advies heeft het College gesproken met onder meer mensen met verschillende beperkingen via hun organisaties, vertegenwoordigers van onderwijsinstellingen en gemeenten en met rijksambtenaren, wetenschappers en experts. Het advies gaat in op de juridische betekenis (bandbreedte) van het recht op onderwijs in het VN-verdrag handicap en plaatst dit recht in perspectief ten opzichte van de Grondwet en andere mensenrechtenverdragen. Het advies sluit af met een bespreking van een aantal actuele knelpunten binnen het huidige onderwijssysteem in het licht van dit juridische kader. Daarbij formuleert het College handvatten om de verwezenlijking van het recht op onderwijs voor mensen met een beperking volgens het VN-verdrag handicap te bevorderen.

In dit nieuwe VO-magazine: Eugenie Stolk, voorzitter van de Algemene Onderwijsbond geeft haar mening over vijf dilemma’s van de moderne vakbeweging; drie jongeren uit de examenklas 2020 over hun ervaringen in het vervolgonderwijs; lerarentekort: wat doet corona met de arbeidsmarkt?; Sem van der Ree is assisent-schoolleider én pas 19 jaar. En verder: Innovatie bij het Leiden Education Fieldlab / Betrokken ouders: bondgenoten aan de keukentafel / De schooltijd van Abdelkader Benali / Supersnel naar bevoegd met een nieuwe pilot / Columns van Hartger Wassink en docent Nederlands Martijn Simons.

Deze handreiking is bedoeld om leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders te ondersteunen bij de totstandkoming van het schooladvies van leerlingen in groep 8. Ook kan het onderwijsprofessionals helpen bij het maken of bijstellen van een plan voor de schooladviesprocedure. De handreiking biedt de meest recente wet- en regelgeving rondom schooladvisering en de eindtoets, maar ook onderzoek, concrete tips en inspirerende praktijkvoorbeelden.

Bron: Van Twaalf tot Achttien

Hoe organiseer je je onderwijs wanneer je te maken krijgt met ziekte of quarantaine en leerlingen, leraren of beiden thuis moeten blijven? De VO-raad maakte op basis van een rondgang langs scholen een overzicht met ervaringen en tips.

Ook in dit nieuwe VO-magazine aandacht voor corona-gerelateerde artikelen: onderwijs in coronatijd, hoe kom je sterker uit de lockdown; interview met hoogleraar Janka Stoker over leiderschap in crisistijd. Maar ook: hoe leeft Black Lives Matter op een Amsterdamse school; innovatieve Zeeuwse scholen; De Monnikskap: schoolvoorbeeld van inclusief onderwijs; Geen ‘drank & drugs’ - Brabantse scholen in proef met IJslands model; Thuisonderwijs verandert toetsbeleid én columns van Hartger Wassink en docent Nederlands Martijn Simons.

Kern van deze publicatie is een procesmodel als routekaart voor regionale samenwerking bij leerlingendaling.

In dit kennisdocument vindt u meer informatie over de stichtingsnormen en de opheffingsnormen voor scholen of scholengemeenschappen in het voortgezet onderwijs. Het is nuttig om deze normen in beeld te hebben in verband met leerlingendaling en de bekostiging van scholen.

Het document brengt scholen op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van de bekostiging en de bijbehorende regelgeving in het voortgezet onderwijs. We kijken hierbij onder meer naar de voorjaarsnota van het kabinet en beschrijven de ontwikkelingen in personele en materiële lasten. Daarnaast lichten we de stand van zaken toe van een aantal regelingen die raken aan de bedrijfsvoering van schoolbesturen.

Er zijn mooie voorbeelden van scholen die op eigen wijze, doelgericht en met resultaat werken aan hun burgerschapsopdracht. De VO-raad heeft een aantal van deze voorbeelden verzameld. Met deze brochure hopen we u te inspireren en op weg te helpen.

Informatie voor scholen/schoolbesturen en gemeenten over het organiseren van onderwijs aan kinderen van asielzoekers (augustus 2020).

Hoe om te gaan met technische installaties in het schoolgebouw, zoals de ventilatie, koeling en verwarming. Ook zijn er enkele adviezen van belang voor de gebruikers van de ruimten zoals docenten en leerlingen.