7 tips voor het werken met de tool De Spiegel

03 februari 2023

Met de tool De Spiegel krijg je inzicht in hoe medewerkers vinden dat de school het doet op verschillende gebieden binnen strategisch personeelsbeleid. Voor Petra Escher, conrector van NSG Groenewoud, was het een ware verademing. Mariet van de Ven, directeur van vier schoollocaties in Nijmegen, noemt het een eye-opener. Wat heeft het scholen opgeleverd? Welke tips hebben Petra en Mariet voor anderen die met de tool aan de slag gaan?

Najaar 2020 

Zowel Petra als Mariet hebben de tool voor het eerst binnen hun school uitgezet in het najaar van 2020. “Het was een goed moment om terug te kijken na rumoerige jaren”, vertelt Mariet. Binnen de Scholengroep voCampus zijn de twee vmbo-scholen het Canisius College en Kandinsky College Hatertseweg vanaf 2016 samengevoegd tot één nieuwe school. “Bijkomende reorganisaties, een vernieuwd aanbod, een verhuizing, een verbouwing en samenkomende schoolculturen zorgden ervoor dat de school zichzelf de afgelopen jaren opnieuw moest uitvinden.”  

We kwamen door het onderzoek achter de ‘kroonjuwelen’ van onze school. De motivatie, betrokkenheid en het werkplezier van ons team is hoog.

Een letterlijke spiegel 

De resultaten van De Spiegel waren voor Mariet een eye-opener. Ze gaven een goed beeld van wat er nog niet (zo) goed ging en het heeft de school een stap verder gebracht in hun ontwikkelproces. Volgens Petra en Mariet geeft de tool een breder beeld van het werkplezier van de medewerkers en het naleven van de schooldoelen. Het spiegelt de school letterlijk en geeft handvatten voor verbetering in een brede scoop. “Je ziet in één oogopslag de urgentie van de school”, zegt Petra hierover. “Ook geeft het je inzichten in wat er juist al goed gaat op de school.” 

Motivatie, werkplezier en ruimte voor ontwikkeling 

“We kwamen door het onderzoek achter de ‘kroonjuwelen’ van onze school. De motivatie, betrokkenheid en het werkplezier van ons team is hoog. Dat waren niet zonder toeval de onderwerpen die we extra hadden gemonitord in de afgelopen twee jaar.” Ook de ervaren ondersteuning en de ervaren ruimte om te professionaliseren scoorde positief. ‘Wat maakt dat we daar zo goed op scoren? En hoe behouden we deze goede punten?’ zijn belangrijke vervolgvragen waar Petra samen met haar team over na is gaan denken.   

Houvast aan schooldoelen 

Beide scholen konden volgens de resultaten uit De Spiegel werken aan het punt ‘houvast aan schooldoelen’. Voor Het Rijks bleek dat de leraren de schooldoelen en de missie en visie van de school vaak wel begrepen maar wat er concreet van hen verwacht werd, bijvoorbeeld in de klas, niet.  

“Een ander aandachtspunt voor het NSG”, vertelt Petra, “is dat de leidinggevenden zelf te weinig tijd hadden om ondersteuning te bieden aan hun medewerkers. Op basis daarvan zijn we gaan kijken waar dat verbeterpunt precies ligt. Zitten de verbeterpunten in de A; Ability (bekwaamheid), de M; Motivation (motivatie) of de O; Opportunity (mogelijkheden) van het AMO-model? Dit model hebben we op alle verbeterpunten toegepast. Door de verbeterpunten heel inzichtelijk te maken, konden we een concreet plan van aanpak maken.” 

De juiste interventie op het juiste moment 

Sinds de resultaten van De Spiegel is het NSG gaan werken met jaarplannen, waarin schoolbrede doelen per domein zijn opgenomen. De verschillende secties voegden hun eigen doelen daaraan toe, om op die manier een breed gedragen jaarplan te creëren. De afdelingsleiders voeren vervolgens met regelmaat gesprekken over hoe het gaat met de doelen en sturen zo nodig bij.  

Ook Het Rijks is de afgelopen twee jaar aan de slag gegaan met hun verbeterpunten. Voor hen kwam de interventie precies op het juiste moment. Ze waren namelijk al van plan om met het team in gesprek te gaan. Nu konden ze direct bij de leraren uitvragen waar ze stappen konden zetten. Zo hebben zij de afgelopen jaren vooral ingezet op het meenemen van de medewerkers in het ontwikkelproces, autonomie en leren van elkaar.  

En nu verder 

Beide scholen hebben De Spiegel onlangs weer afgenomen om te kijken waar ze nu, twee jaar later, staan. De resultaten zijn net binnen. Zowel Petra als Mariet denkt dat ze stappen in de goede richting hebben gezet de afgelopen twee jaar. De komende weken duiken ze in de resultaten en hopen ze dat de ontwikkelingen ze hebben gebracht wat ze voor ogen hadden. Scoren ze toch niet goed op bepaalde items? Dan gaan de schoolleiders en P&O’ers weer in gesprek met de leraren. “Zo zorgen we ervoor dat ons werkklimaat gezond blijft!” 

Tips 

Ben jij ook van plan om De Spiegel in de toekomst in te gaan zetten op jouw school? Neem dan onderstaande tips van Petra en Mariet mee in de aanpak.  

  1. Voeg vragen aan de vragenlijst toe op basis van jullie schoolspecifieke situatie en ambities. Voorbeeld van NSG: vragen ter vervanging van de veiligheidsmonitor. 
  2. Houd het behapbaar voor jezelf en pik de belangrijkste onderwerpen voor jouw school uit de resultaten om mee aan de slag te gaan. 
  3. Beleg de aandachtspunten bij verschillende werkgroepen (docenten, ondersteunend personeel etc.) om mee aan de slag te gaan.  
  4. Zij bepalen bijvoorbeeld geschikte interventies bij een aandachtspunt.  
  5. Vraag je bij elk verbeterpunt af waar het probleem aan ligt: is dat de A, de M of de O?  
  6. Ga met elkaar binnen verschillende geledingen binnen de school het gesprek aan. Bijvoorbeeld de MR, schoolleiding en onderwijsondersteunend personeel. 
  7. Neem de tijd om je goed te laten informeren over hoe de tool werkt en hoe je de resultaten analyseert.  
Er wordt momenteel hard gewerkt aan een verbeterde versie van de Spiegel Personeel en School, waardoor het nu niet mogelijk is je aan te melden voor de tool. Vanaf de zomer kun je je weer aanmelden. Wil jij je aanmelden voor de interessegroep om als een van de eerste met de nieuwe Spiegel te werken? Meld je hier aan.
Ook aan de slag op jouw school?
Het programma Voortgezet Leren biedt jou en je collega's ondersteuning en inspiratie bij school- en onderwijsontwikkelingen. Bekijk hier de themapagina 'Strategisch personeelsbeleid' en ontdek wat jij kunt doen op jouw school.

 

Heb je verder nog vragen of wil je meer weten? Mail naar voortgezetleren@vo-raad.nl.