Blog Henk Hagoort: Onderwijsdiscriminatie

13 december 2023

Het staat er echt. Vier politieke partijen, samen goed voor 88 zetels, gaan serieus met elkaar in gesprek over het “waarborgen van de Grondwet, de grondrechten en de democratische rechtsstaat”? Maar daar kun je toch niet over onderhandelen? Verkenner Plasterk haastte zich in zijn toelichting dan ook om met sussende woorden te zeggen: “Bijna alle politieke partijen hebben voorstellen gedaan om de Grondwet te veranderen. Dat is op zichzelf niet in strijd met de rechtsstatelijkheid. Dus als iemand het Koningshuis wil afschaffen, dan is dat in strijd met de Grondwet, maar je mag dat natuurlijk in je verkiezingsprogramma hebben staan.” Niets aan het handje dus?

Was het maar zo. Het tegendeel is namelijk waar. Wie het verkiezingsprogramma van de PVV erop naslaat, ziet dat de partij artikel 23 van de Grondwet (over de vrijheid van onderwijs) juist wil behouden en tóch islamitische scholen wil verbieden. Stond er maar dat de PVV artikel 23 wilde afschaffen, dan had Plasterk gelijk. Maar nee, in één en dezelfde alinea lezen we dat volgens de PVV de vrijheid van onderwijs behouden moet blijven en dat desondanks islamitische scholen dicht moeten. De onderwijsvrijheid blijft dus voor alle Nederlanders gelden behalve voor moslims. Dat is geen legitiem voorstel om de Grondwet te wijzigen, dat is discriminatie! Onderwijsdiscriminatie.

Burgerschap en sociale cohesie actief bevorderen

Nog zoiets. Scholen hebben sinds 2021 de wettelijke opdracht om burgerschap en sociale cohesie actief te bevorderen. Daaronder valt het bijbrengen van respect voor en kennis van de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, zoals verankerd in de Grondwet. In het inspectiekader wordt dat onder andere uitgewerkt in het afwijzen van discriminatie. Daarbij is het niet genoeg om als school een verklaring op te stellen dat je de Grondwet eerbiedigt. De overheid verwacht van de school actief beleid dat zich vertaalt in handelen en zichtbaar is in de school. De inspectie rekent scholen hier streng op af. Is er geen “doelgericht, samenhangend en herkenbaar” beleid over burgerschap waar leerlingen iets van merken, dan volgt een onvoldoende.

Ik probeer me dan ook voor te stellen hoe zo’n gesprek over burgerschap de komende weken in Den Haag gaat. Is het genoeg wanneer de PVV haar voornemen tot onderwijsdiscriminatie even in de koelkast zet? Of verwachten collega’s van de PVV, net als van de scholen, een actieve bevordering van burgerschap: doelgericht, samenhangend en herkenbaar? Ik ben benieuwd of en hoe de PVV van haar huidige onvoldoende een voldoende maakt.