De Commissie Code Goed Onderwijsbestuur denkt mee: moet een vrijwilligersbestuur zich aan de Code houden?
Heb je een vraag over de nieuwe Governancecode Funderend onderwijs? Of een bestuurlijke vraagstuk? De Commissie Code Goed Onderwijsbestuur denkt met jou mee en kan reflectie bieden. Elke maand bespreken we een casus. Deze maand: het vrijwilligersbestuur en de code.
De vraag
Moet een vrijwilligersbestuur zich aan de Code Goed Onderwijsbestuur Funderend Onderwijs houden?
Het antwoord
Harry van Alphen (voorzitter commissie Code Goed Onderwijsbestuur): “Het korte antwoord is ja. Vrijwilligersbesturen hebben dezelfde wettelijke en maatschappelijke verantwoordelijkheid als andere besturen.”
“Een vrijwilligersbestuur kan zeker een meerwaarde bieden. Doordat bestuursleden vaak ouders, oud-leerlingen of andere direct betrokkenen zijn, kennen zij de schoolgemeenschap goed en voelen zij sterk eigenaarschap. Hun betrokkenheid zorgt voor een laagdrempelige bestuursvorm waarin lijnen kort zijn.”
“Aan de andere kant zijn de bestuurlijke verantwoordelijkheden van onderwijsorganisaties de afgelopen jaren aanzienlijk verzwaard. Dat geldt zowel voor de wettelijke vereisten als voor de maatschappelijke verwachtingen. Dat vraagt om professionele bestuurscompetenties. De Code Goed Onderwijsbestuur bevat concrete normen die gelden voor alle besturen in het funderend onderwijs, dus óók vrijwillige besturen.”
“Om een voorbeeld te noemen, de accreditatieplicht: iedere bestuurder moet voor 2031 worden geaccrediteerd, ook als ze in een vrijwilligersbestuur zitten. De vraag is of zij in staat zijn zo’n uitgebreid proces te doorlopen: het vraagt een behoorlijke tijdsinvestering.”
“In de afgelopen jaren zien we dat de vorm ‘vrijwilligersbestuur met gemandateerd rector/directeur’in het voortgezet onderwijs steeds minder voorkomt. Veel onderwijsorganisaties zijn overgestapt naar een governancemodel met een bestuur en een Raad van Toezicht.”
Over de code
In juni 2025 stemden PO-Raad, VO-raad en VTOI-NVTK in met de geactualiseerde Governancecode Funderend Onderwijs. Belangrijke principes zijn verantwoordelijkheid, verbinding, lerend vermogen, integriteit en openheid.