Greijdanus College in samenwerking met po: Met de Practiklas een soepele overgang van po naar vo

06 oktober 2020

“Ik leer leerlingen het verschil tussen zaaien en stekken en hoe je planten moet verpotten. Ze hebben gouden handjes.” Aan het woord is vo-groendocent Delien Havinga. Met haar praktijklessen in het doorstroomprogramma worden kwetsbare leerlingen in het primair onderwijs voorbereid op de overgang naar het regulier voortgezet onderwijs.

Kwetsbare leerlingen

“De Practiklas is voor leerlingen uit groep 8 met een doorstroomprofiel naar vmbo Praktijkroute (praktijkonderwijs) en BB (Basisberoepsgericht)”, zegt Delien Havinga. Ze is vo-docente op het Greijdanus College en geeft wekelijks het vak ‘groen’ aan po-leerlingen in de Practiklas. Tweeëntwintig po-scholen van scholenvereniging Florion werken met het Greijdanus College in Zwolle intensief samen om de doorstroom van kwetsbare leerlingen van het po naar het vo te bevorderen.

Hoge prikkelgevoeligheid

Leerlingen die worden gevraagd om deel te nemen aan de Practiklas zijn meestal geselecteerd door de IB’er (intern begeleider). “Vaak zijn het leerlingen die moeite hebben met plannen en organiseren of die behoefte hebben aan een geleidelijke overgang vanwege een hoge prikkelgevoeligheid”, licht po-docente Frederieke Rommelaar toe. Zij is mede-initiatiefnemer van de Practiklas en begeleidt de po-leerlingen naar en tijdens hun Practiklas-middagen.

Praktische opdrachten

De basisschoolleerlingen volgen twintig middagen een speciaal voor hen ingerichte vo-les op het Greijdanus. De lessen die worden aangeboden variëren van techniek, verzorging, en groen tot ict. Gemene deler is dat ze allemaal een kort onderdeel theorie bevatten, gekoppeld aan praktische opdrachten. Er zitten maximaal twaalf leerlingen in een groep en ze krijgen steeds in hetzelfde lokaal les en op een rustige afdeling op de middelbare school. Frederieke: “Ik ben er altijd samen met de kinderen. Daardoor worden de veiligheid en de voorspelbaarheid voor deze leerlingen vergroot en hoeven ze straks in de brugklas minder te wennen.”

Lessen op niveau

Delien legt uit hoe de vo-praktijkles verloopt. “Als kinderen een middag bij ons komen, dan gaan we eerst altijd naar buiten. Dan gaan we bijvoorbeeld naar de werkschuur of de kas. Daar leer ik ze welk materiaal ze nodig hebben, maar ook bijvoorbeeld hoe zaaien werkt, hoe ze moeten stekken en wat goede aarde is.” De leerlingen vinden het in eerste instantie, volgens Delien, altijd ‘een beetje spannend’ op zo’n grote, nieuwe school, maar dat verandert na een paar lessen snel. “Bijna alle kinderen zijn opgelucht nadat ze hier zijn geweest, ook omdat ik praktische lessen aanbied. Alle kinderen kunnen daarmee uit de voeten.”

Positieve effecten

Volgens Delien leren en groeien leerlingen in de Practiklas vooral door het ‘zelf doen’. “Hier gaan ze weer schitteren en krijgen ze zelfvertrouwen”, zegt Delien. Ook ouders zijn positief over de effecten van de Practiklas op hun kinderen. Volgens Delien zeggen ouders vaak tegen haar dat ze een veel gelukkiger kind hebben. De vo-docente legt uit hoe dit komt. “Leerlingen leren niet alleen op hun eigen niveau, maar ook op hun eigen manier. Zo laten ze bijvoorbeeld vol trots aan mij zien hoe mooi hun tomatenplant groeit en hoeven ze in de Practiklas even niet uit boeken te werken.”

Resultaten

“We horen van ouders dat leerlingen die in de Practiklas hebben gezeten minder zenuwachtig zijn voor de overgang van po naar vo”, legt Frederieke uit. “En dat leerlingen veel minder tijd nodig hadden om te wennen op de nieuwe school.” Delien vult aan: “De Practiklas is goed voor hun welbevinden, want ze zijn trots op wat ze doen en ervaren waar ze goed in zijn.”
 

Tips van Frederieke bij het organiseren van een doorstroomprogramma

“Organiseer draagvlak vóórdat je aan de slag gaat met nieuwe plannen en ga daarbij uit van de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Zorg ervoor dat je tijdens het ontwikkelproces iedereen tijdig meeneemt. Zo komen nieuwe ontwikkelingen niet als een verrassing. Ook is het waardevol om in het beginstadium een gezamenlijke onderwijsdag te organiseren.”

“Onderschat het belang niet van een goede communicatie. Werk transparant door iedereen op de hoogte te houden van het veranderproces. Denk hierbij aan het versturen van nieuwsbrieven en het tijdig op elkaar afstemmen van de jaarplanningen van po en vo. Persoonlijk contact, zoals bellen in plaats van een e-mail sturen, helpt soms enorm. En vergeet niet als je nieuwe activiteiten start, alle stappen te herhalen.”