Interne personeelscoach ondersteunt ontwikkeling van medewerkers op het Farel College
Matthijs Boer werkt al vijf jaar als personeelscoach op het Farel College. In 2022 vertelde hij in dit praktijkvoorbeeld* hoe hij medewerkers ondersteunt bij hun ontwikkeling, hun welzijn en werkgeluk. Hij denkt inmiddels ook mee over de professionalisering van medewerkers, coacht teams en is sparringpartner van de schoolleider. Al die werkzaamheden zijn goed voor medewerkers én voor de school, vertelt hij samen met rector Gijs van Andel.
* Lees hier het praktijkvoorbeeld uit 2022.
Op de meeste scholen krijgen medewerkers bij hun professionele ontwikkeling begeleiding van leidinggevenden, eventueel aangevuld met hulp van externen. Op het Farel College is Matthijs Boer de vaste personeelscoach. De coachingsgesprekken die hij met medewerkers voert, gaan bijvoorbeeld over leiderschap, stressklachten of ontevredenheid met werk. Het aantal gesprekken per medewerker is de afgelopen jaren soms gegroeid: “Bijvoorbeeld als iemand terugkomt van een burn-out. Omdat dat gewoon nodig is.”
Professionalisering
Matthijs denkt ook mee over de professionalisering van medewerkers, zowel van het lesgevend personeel als van OOP’ers. “Vaak richt een school zich op de ontwikkeling van leraren, maar scholing is voor OOP’ers net zo goed van belang.” Hij doet daarnaast ook onderzoek, bijvoorbeeld naar gespreid leiderschap op een van de scholen waar hij werkt. Matthijs werkt twee dagen op het Farel College en iets meer dan een halve dag per week op het Oostwende College in Bunschoten. “Het Oostwende College vroeg me om de transitie naar gespreid leiderschap een nieuwe impuls te geven. Uit mijn onderzoek kwamen enkele ontwikkelpunten naar voren. Die heb ik besproken in coachgesprekken met leidinggevenden en andere collega’s met een leidende rol.”
Luisterend oor
Rector Gijs van Andel merkt duidelijk de meerwaarde van een personeelscoach op zijn school: “Toen ik op het Farel College kwam, kende ik de interne personeelscoach niet. Ik vind het heel mooi hoe Matthijs vanuit een neutrale rol vraagstukken met collega’s kan oppakken. Zij krijgen een luisterend oor, zonder oordeel of directe consequenties voor hun aanstelling. Ik zie dat het ziekteverzuim de afgelopen jaren is afgenomen, hoewel ik natuurlijk niet weet of dat alleen aan Matthijs is toe te schrijven.”
Gijs vervolgt: “We zitten regelmatig samen om de tafel en Matthijs deelt dan ook rode draden met me. Welke signalen pikt hij op in de school waar ik als schoolleider iets mee moet doen? Allemaal anoniem, natuurlijk. Zo krijg ik een aanvullend perspectief op wat er speelt in de school.”
"Aan het eind van het gesprek is er een heldere leervraag, weten we wat het effect moet zijn en hoe dat wordt gemeten."
Heldere ontwikkelvraag
Naast coaching begeleidt Matthijs ook gesprekken van leidinggevenden en medewerkers samen, als een leidinggevende vindt dat een medewerker zich op een bepaald gebied moet ontwikkelen en wil dat Matthijs die medewerker gaat coachen. “Dat gebeurt bijvoorbeeld bij iemand die als zij-instromer bij ons op school is gekomen. Of bij iemand die juist al lang in dienst is en nieuwe dingen moet leren.”
Zo’n traject start met een driegesprek, waarin Matthijs ervoor zorgt dat de ontwikkelvraag helder wordt. Tegelijkertijd onderzoekt hij samen met de medewerker wat hij of zij daarvan vindt. “Zo kijken we met zijn drieën of we wensen en verwachtingen op een lijn kunnen krijgen. We sluiten af met de vraag wanneer het goed genoeg is.” Op dat punt moet voor iedereen duidelijk zijn wat daarna gaat gebeuren: “We proberen zo concreet mogelijk te zijn. Aan het eind van het gesprek is er een heldere leervraag, weten we wat het effect moet zijn en hoe dat wordt gemeten. De medewerker en de leidinggevende kunnen vervolgens samen het proces gaan uitvoeren. Daarnaast ga ik de medewerker een-op-een coachen. Uiteindelijk sluiten we af met een evaluatiemoment met z’n drieën.”
Onafhankelijk
Matthijs is bij deze gesprekken onafhankelijk, vertelt hij. “Ik heb inhoudelijk geen mening over wat een medewerker moet leren. Of wanneer het goed genoeg is. Dat maakt mij niet uit. Ik help alleen bij het bedenken en formuleren van een goede ontwikkelvraag.” Onafhankelijk zijn ook Matthijs’ adviezen aan rector Gijs van Andel. “Ik adviseer over allerlei verschillende onderwerpen. Dat kan omdat ik me op school gedraag als een bezoeker. Alleen zo kan ik objectief kijken naar wat er gebeurt in de school. Bij de komst van Gijs in 2023 was al afgesproken dat ik advies zou geven over professionalisering, en dat is op een natuurlijke wijze verder gegroeid.”
“Ik spar graag met Matthijs over personeels- en organisatievraagstukken”, vertelt Gijs. “We hebben openhartige gesprekken, ieder vanuit zijn eigen rol. Ik laat Matthijs zijn professionele ruimte en leer van hem. Hij is scherp en proactief. En hij kan mij vertellen wat ontwikkelingen en veranderingen doen met medewerkers. Onze school is bijvoorbeeld aan het krimpen. Dat betekent dat we regelmatig afscheid moeten nemen van mensen. Matthijs geeft mij extra inzicht in hoe ik zo’n proces het beste kan begeleiden.”
"Autonomie geven is geen excuus om mensen te laten zwemmen."
Brede blik
De laatste jaren heeft Matthijs zichzelf geschoold in teamcoaching. Hij coacht nu steeds vaker vakgroepen en werkgroepen in de school. “Zo help ik teams om effectiever te worden, bijvoorbeeld bij het starten van een projectgroep. Dat vind ik echt leuk om te doen. Het maakt mijn werk heel veelzijdig.” Al zijn verschillende werkzaamheden geven Matthijs een brede blik op professionalisering, ontwikkeling en leidinggeven in het onderwijs. En dat komt de school ten goede: “Ik zie bijvoorbeeld dat het voor leidinggevenden én voor medewerkers goed is als leidinggevenden niet aarzelen om te sturen. Autonomie geven is geen excuus om mensen te laten zwemmen. Je moet duidelijk zijn wat je van medewerkers verwacht, dat helpt hen ook bij hun ontwikkeling.”
Gijs vindt de personeelscoach een aanwinst voor de school, en niet alleen inhoudelijk: “Ik zou het echt elke school aanraden om daar in de formatie ruimte voor te maken. In elke school zijn medewerkers die gebruikmaken van een coach, en voor hetzelfde budget haal je een coach binnen je organisatie. Dat levert altijd meer betrokkenheid op.”
Matthijs zou het leuk vinden om in contact te komen met personeelscoaches op andere scholen in Nederland om ideeën uit te wisselen. Je kunt hem daarvoor bereiken via boerm2@farel.nl.
Op het Farel College is aandacht voor het welzijn van medewerkers met een interne personeelscoach
In het onderwijs is het gebruikelijk dat leidinggevenden zelf begeleiding bieden bij het welzijn en de professionele ontwikkeling van medewerkers. Wanneer er meer nodig is zoeken medewerkers externe hulp. Op…
Verbetering onderwijskwaliteit gaat over structuur én cultuur
Bij CVO Groep in Zeist zijn kwaliteitszorg en strategisch personeelsbeleid onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bestuurder Joost Kentson en directeur ontwikkeling, onderwijs & kwaliteit Marjolein van der Horst vertellen hoe hun…
“Het goede gesprek: daar draait het om als teamcoach”
Op het Stedelijk College miste verbinding. Zowel tussen de docenten en de schoolleiding als tussen de docenten onderling. De schoolleiding pakte daarom enkele jaren geleden de organisatiestructuur aan. Hierin spelen…
