Openbare Scholengemeenschap Piter Jelles: “Leerlingen zoeken de oorzaak van doubleren vooral bij zichzelf”

Leerlingentevredenheidsonderzoek, oudertevredenheidsonderzoek en medewerkerstevredenheidsonderzoek. Op Piter Jelles wordt geregeld  onderzoek gedaan. Op deze manier probeert de scholengemeenschap te voorkomen dat er beleid wordt gevoerd op basis van aannames en onderbuikgevoelens. Dat deze instelling verrassende resultaten oplevert, blijkt uit de uitkomsten van een onderzoek op het Leeuwarder Lyceum en Montessori High School naar de oorzaken die tot vertraging leiden op de havo-opleiding.

Cijfermatig onderzoek

Net als op andere scholen in het land, zijn er op het Leeuwarder Lyceum in havo 4 veel zittenblijvers. “Havo 4 is een lastig niveau,” meldt Theo Nijboer. Hij is docent wiskunde. “De klassen en de leeftijdscategorieën zijn enorm divers. Zo zitten er leerlingen in van vijftien tot en met achttien jaar en er stromen leerlingen in van het vmbo en het vwo.” Daarnaast wijst Nijboer op de grote veranderingen voor havisten, die van de onderbouw naar bovenbouw overgaan.

“Vaak wordt gedacht dat vooral vmbo-leerlingen het slecht doen op de havo, maar uit onderzoek van het Leeuwarder Lyceum, blijkt dat niet het geval te zijn.” Nijboer, ook lid van de werkgroep die het onderzoek heeft gedaan vervolgt: “Tot onze verbazing blijken de havoleerlingen minder te presteren en vaker te doubleren dan de andere twee groepen.”

Intrinsieke factoren

De school initieerde een vervolgonderzoek onder leerlingen van havo 5 naar factoren die een rol spelen bij een eventuele vertraging van de schoolcarrière. Nijboer: “We hebben de leerlingen in twee groepen verdeeld: een groep leerlingen die gedurende vijf jaar havo één of meerdere keren is blijven zitten én een groep die geen vertraging heeft opgelopen.” Beide groepen werd gevraagd om factoren te noemen die de vertraging hadden veroorzaakt en factoren die ervoor hadden gezorgd dat ze niet bleven zitten.

“We hadden verwacht dat leerlingen onderwijs of de docenten zouden noemen,” vervolgt Nijboer. “Maar leerlingen zochten de oorzaak vooral bij zichzelf en noemden vooral persoonlijke factoren, zoals motivatieproblemen, slecht kunnen concentreren en slecht organiseren. Dat maakt het voor ons lastiger, want het is voor ons moeilijker om daar iets aan te doen.”

Verbeterslagen

Door bijvoorbeeld in gesprek te gaan met de leerlingen, hoopt de werkgroep tot nieuwe oplossingen te komen en daarmee de huidige situatie te kunnen verbeteren. Alleen weet Nijboer nog niet welke vorm dit gaat aannemen. Wel is de school al in gesprek met een extern bureau dat de training ‘Slim jezelf zijn’ op de school gaat geven. “Deze training gaat onder meer over hoe je beter kunt leren, goed leren plannen en hoe hersenen werken en hoe het zit met motivatie,” licht Nijboer toe.

“Bijzonder is dat de trainers niet zeggen hoe leerlingen dat moeten doen, maar ze dat ze leerlingen uitdagen om er zelf mee aan de slag te gaan en ermee te experimenteren.” In het voorjaar start de school met een nieuwe pilot. “Het is namelijk de bedoeling dat onze docenten de training zelf aan de leerlingen gaan geven zodat zij ook meer betrokken worden bij de problematiek," meldt Nijboer.