Q&A ‘Aanpassingen Centraal Examen schooljaar 2021-2022’

Kabinetsbesluit aanpassingen CE 2021-2022
Vrijdag 17 december 2021 stuurde toenmalig minister Slob een brief naar de Tweede Kamer met het besluit dat de (papieren) centrale examens voor de algemeen vormende vakken dit schooljaar gespreid kunnen worden afgenomen. De al aangekondigde verlenging van de afnameperiode voor de digitale examens blijft van kracht. Ook krijgen leerlingen de mogelijkheid om een tweede vak te herkansen. Om de spreiding en twee herkansingen mogelijk te maken is wederom – naast een volwaardig tweede tijdvak – een derde tijdvak nodig. Op 24 januari maakte minister Wiersma in een brief aan de Tweede Kamer bekend dat ook in dit examenjaar leerlingen gebruik kunnen maken van een duimregeling. Daarnaast zegde hij in een debat op 26 januari toe dat het beroepsgerichte profielvak in het vmbo ook dit schooljaar volledig af te sluiten met een schoolexamen. Op 16 februari stuurde de minister nog een brief naar de Tweede Kamer over deze toezegging en kwam de nieuwe versie van het servicedocument examens 2022 beschikbaar.

N.b. De informatie op deze pagina kan wijzigen naar aanleiding van de actualiteit. We streven naar een snelle opname van eventueel aanvullende vragen in dit document en proberen zo snel mogelijk nieuwe, feitelijke informatie over het centraal examen dit schooljaar te delen op deze website. Concrete uitvoeringsvragen over het centraal examen kunnen zoals altijd ook gesteld worden aan het Examenloket. Laatste update: 17 februari 2022.

Mag je als school een leerling verplichten deel te nemen aan het tweede tijdvak?

Nee, als de leerling alle vakken in het eerste tijdvak wil afleggen kan de school deelname in het tweede tijdvak niet verplichten. Let op: de leerling geeft de keuze door op uiterlijk 22 april 2022. Als een leerling zich later dan 22 april meldt bij de school, besluit de school in welk tijdvak de leerling het centraal examen aflegt en laat de school uiterlijk 29 april aan de leerling weten welke vakken de leerling in het eerste en/of het tweede tijdvak aflegt.

Komen er nadere criteria voor het toelaten van leerlingen in het tweede en derde tijdvak? Mag je als school voorwaarden stellen voor deelname aan het tweede tijdvak?

Nee, de leerling bepaalt of en hoeveel examens hij aflegt in het tweede tijdvak en geeft de keuze uiterlijk op 22 april aan school door. De school mag hier dus geen voorwaarden aan stellen. Als een leerling zich later dan 22 april meldt bij de school, besluit de school in welk tijdvak de leerling het centraal examen aflegt en laat de school uiterlijk 29 april aan de leerling weten welke vakken de leerling in het eerste en/of het tweede tijdvak aflegt.

Wat is de uiterlijke aanleverdatum voor de SE-resultaten bij deelname aan het tweede tijdvak?

De resultaten van het schoolexamen worden net als in een regulier schooljaar tien dagen voor de start van het eerste tijdvak aangeleverd. Ook als de eerste kans van het centraal examen van een vak wordt doorgeschoven naar het tweede tijdvak. Alleen in uitzonderlijke gevallen (als een leerling door onvoorziene omstandigheden niet in staat is geweest het schoolexamen tijdig af te ronden), kan het zijn dat het schoolexamenresultaat voor een vak op een latere datum wordt aangeleverd – maar altijd voorafgaand aan de afname van het centraal examen in dat vak.

Wat is de uiterlijke aanleverdatum voor het SE-resultaat van het beroepsgerichte profielvak?

In het servicedocument van 16 februari staat vermeld dat de afnametermijn van het beroepsgerichte profielvak verlengd is tot en met 22 juli.

Welke onderwijsverplichting heeft de school m.b.t. leerlingen die deelname in het tweede tijdvak aanvragen?

Er is geen aanvullende onderwijsverplichting opgenomen in het bericht van de minister. Desalniettemin is het niet onredelijk (en wenselijk) dat als er sprake is van achterstanden de leerlingen ondersteund worden in de voorbereiding op hun CE. De wijze waarop dat gebeurt, wordt bepaald door de school.

Ontvangt de school de centrale examens voor het eerste en tweede tijdvak voorafgaand aan het eerste tijdvak?

Nee, de examenopgaven voor het eerste tijdvak worden op 9, 10 of 11 mei geleverd (aanvang CE eerste tijdvak is op 12 mei). De examenopgaven voor het tweede tijdvak worden op 7, 8 of 9 juni geleverd (aanvang CE tweede tijdvak is op 13 juni). Zie ook de activiteitenplanning op examenblad.

Een leerling heeft voor 22 april aangegeven tijdens het eerste tijdvak centrale examens te willen maken. Echter, de leerling blijkt in mei ziek te zijn of in quarantaine te zitten. Hoe gaan we hier mee om?

In dat geval legt de leerling de examens af tijdens het tweede tijdvak. Herkansen kan dan in het derde tijdvak. Daarbij is het belangrijk dat volgens de gangbare procedure vastgesteld wordt dat de leerling tijdens de examens van het eerste tijdvak geoorloofd afwezig is geweest.

Welke ruimte is er voor de leerling om, na voltooiing van het eindexamen in het eerste tijdvak, zelf de periode te kiezen voor herkansingen (tweede of derde tijdvak)?

Het uitgangspunt is dat leerlingen die het volledig centraal examen afleggen in het eerste tijdvak, eventueel herkansen in het tweede tijdvak. Wanneer een leerling ervoor kiest om in het derde tijdvak te herkansen, neemt deze leerling een risico (i.v.m. mogelijke ziekte of quarantaine in het derde tijdvak).

Kan een leerling ervoor kiezen de herkansingen te spreiden over het tweede en derde tijdvak?

Dat is een mogelijkheid, maar de herkansing is voor het centraal examen van twee verschillende vakken. Twee keer hetzelfde vak herkansen (één keer in het tweede tijdvak en één keer in het derde) kan niet.

Wordt de N-term voor het tweede tijdvak opnieuw vastgesteld of is deze gelijk aan het eerste tijdvak?

De N-term wordt opnieuw vastgesteld, zie ook onderstaande tabel:

Tijdvak Afnamedagen Bekendmaking N-termen (uitslag) Afnameperiode profielvak-cspe’s 16 februari t/m 22 juli Afnameperiode digitale flexibele examens vmbo 4 april t/m 22 juli 15 juni Tijdvak 1: Eerste afnames papieren examens 12 t/m 30 mei 9 juni* Tijdvak 2: Eerste afnames papieren examens en herkansingen 13 t/m 24 juni 1 juli Tijdvak 3: Herkansingen papieren examens 5 t/m 8 juli 14 juli

*De N-termen voor de digitale flexibele examens in het vmbo worden op 15 juni bekendgemaakt. Voor de afname van de aangewezen vakken, zie de Activiteitenplanning van het CvTE.

Er zijn twee herkansingen, mag je nu ook een vak twee keer herkansen?

Nee, de herkansing is voor het centraal examen van twee verschillende vakken. Twee keer hetzelfde vak herkansen (één keer in het tweede tijdvak en één keer in het derde) kan niet.

Mag een leerling pas herkansen in het tweede tijdvak wanneer het volledig eindexamen is afgerond in het eerste tijdvak, of mag een leerling in het tweede tijdvak tegelijkertijd examens maken en herkansen?

Voor het afnemen van een herkansing is het niet noodzakelijk dat eerst voor alle vakken voor een eerste keer het examen is afgelegd. Zodra een leerling besluit om de examens te spreiden over het eerste en tweede tijdvak is het mogelijk om voor een vak waarin in het eerste tijdvak examen is afgelegd, een herkansing te doen in het tweede tijdvak. De leerling kent dan nog niet de volledige uitgangspositie, wat betekent dat het risico bestaat op – achteraf gezien – verkeerde keuzes. Voor alle duidelijkheid: een leerling kan een vak niet tweemaal herkansen.

Mag een leerling de extra herkansing ook gebruiken voor het verbeteren van het cijfer?

Ja, de leerling mag de herkansingen ook inzetten voor het verbeteren van het cijfer.

Wat voor implicaties hebben de maatregelen rondom de centraal examens van 17 december en 24 januari voor de digitale examens?

De aangekondigde maatregelen hebben daar geen implicaties voor. De afnametermijn voor de digitale flexibele centrale examens in het vmbo-bb en – kb was al verlengd tot en met 22 juli 2022.

Zijn er voor het vmbo-b en vmbo-k bij de avo-vakken ook twee herkansingen?

Ja.

Bij vmbo- b/-k worden de examens digitaal afgenomen, dus deze kunnen op verschillende momenten afgenomen worden. Wat wordt de inleverdatum van de SE-resultaten?

Net zoals in reguliere jaren wordt het schoolexamen in het vak waarop de toets betrekking heeft, tien werkdagen voor de afname van die toets afgesloten en worden de cijfers in BRON/ROD ingeleverd.

Is er meer bekend over de toepassing van de 5,5 regel voor leerlingen in vmbo-bb, -kb en -gl, nu het CSPE deels vervalt?

Bij de bepaling van de uitslag voor leerlingen in vmbo-bb, -kb en -gl wordt het resultaat dat is behaald voor het beroepsgerichte profielvak (het schoolexamencijfer afgerond op één decimaal) meegenomen bij het rekenkundig gemiddelde van de bij het centraal examen behaalde cijfers (de 5,5-regel). Alleen wanneer dit rekenkundig gemiddelde minimaal een 5,5, is kan de leerling slagen.

Hoe kunnen we het beste omgaan met een herkansing voor het beroepsgerichte profielvak, nu het binnen het SE valt?

Opdracht is dat er een significant deel van het schoolexamen herkanst kan worden. Deze voorwaarde is opgenomen, omdat normaal gesproken het se-cijfer nog gecompenseerd kan worden door het ce-cijfer en dat kan nu niet. Significant is niet nader gedefinieerd.

Moet een leerling alle herkansingen hebben benut voordat de wegstreepregeling toegepast kan worden?

Bij de vaststelling van de uitslag kan, indien dat nodig is om de leerling te laten slagen, het eindcijfer van één vak buiten de bepaling van de definitieve uitslag worden gelaten, onafhankelijk van het behaalde resultaat. Dit vak mag géén kernvak zijn. Er is geen voorwaarde dat de leerling eerst een of meer herkansingen gedaan moet hebben.

Wat zijn de kernvakken?

Kernvakken verschillen per schoolsoort. Voor het vmbo is Nederlands een kernvak, voor het havo en vwo zijn Nederlandse taal en literatuur, Engelse taal en literatuur en voor zover van toepassing wiskunde (A, B of C.) kernvakken.

Wat betekent de wegstreepregeling voor diploma en cijferlijst?

Het vak dat door de wegstreepregeling eventueel niet betrokken wordt bij de uitslag, wordt wel vermeld op de cijferlijst.

Welk effect heeft de wegstreepregeling op de doorstroomregelingen vmbo-havo?

Als een leerling het eindexamen vmbo-tl in zeven vakken heeft afgelegd met een extra algemeen vak, dan heeft de leerling doorstroomrecht naar de havo. Ook als in het geval met een extra algemeen vak de ‘wegstreepregeling’ wordt toegepast, heeft de leerling nog steeds dit doorstroomrecht. De leerling heeft immers een diploma behaald op basis van die zeven vakken.

Als de leerling eindexamen vmbo-tl heeft afgelegd zonder extra algemeen vak, kan de school nadere eisen stellen aan de doorstroom naar de havo. Als in een dergelijk geval de leerling het diploma heeft behaald met de ‘wegstreepregeling’, kan de school nog steeds de nadere eisen toepassen, maar dan wel zonder deze te betrekken op vak dat buiten beschouwing wordt gelaten. Dat is in lijn met de wijze waarop het vervolgonderwijs geen aanvullende toelatingsconsequenties kan verbinden aan deze cijferlijst.

Wat is het tijdspad met betrekking tot de digitale examens, het beroepsgerichte profielvak en de beroepsgerichte keuzevakken?

De afnameperiode voor de flexibele en digitale centrale examens, het beroepsgerichte profielvak en de beroepsgerichte keuzevakken is verlengd tot en met 22 juli. Er is geen voorgeschreven volgorde, deze is vrij aan de school.

Waarom is de uitslag 1e tijdvak avo-vakken op 9 juni en de uitslag 1e tijdvak digitale examens basis/kader op 15 juni?

Minsiter Wiersma geeft hierover uitleg in de Kamerbrief van 16 februari.

Hoe moet een school de uitslag bekend maken op 14 juli wanneer deze school dan al begint aan de zomervakantie?

Dat is aan de school. Er kan gebeld worden, er kan worden afgesproken dat de leerlingen nog op school komen om het diploma en de cijferlijst op te halen, ook kan er een feestelijke bijeenkomst na de zomervakantie gepland worden. Het is uiteraard wel noodzakelijk om de leerlingen op de hoogte te stellen.

Mag je gezien de tijdsdruk het werk voor tweede correctie ook scannen en via de mail aan de andere school sturen? En zo ja, hoe gaan we dan om met de vertrouwelijkheid?

Digitale verzending van het leerlingwerk kan op verschillende momenten. Bijvoorbeeld nog voordat de eerste correctie start. Dan is de digitale versie van het werk alvast bij de tweede corrector. Het kan ook zodra de eerste correctie is afgerond. Dan staan ook eventuele aantekeningen van de eerste corrector op het werk. In alle gevallen is het van belang dat de tweede corrector de authenticiteit van het werk kan vaststellen. Dus dient er een fysieke verzending te volgen.

Als je een eindcijfer buiten beschouwing laat, kun je dat ook doen bij een vak waardoor het profiel niet meer klopt?

Ook de eindcijfers van vakken die kenmerkend zijn voor een profiel of schoolsoort kunnen buiten beschouwing worden gelaten zonder dat dat het profiel of schoolsoort aantast. Het eindcijfer wordt buiten beschouwing gelaten bij de slaag-zakregeling, maar het vak blijft gewoon onderdeel van het pakket en het eindcijfer blijft vermeld worden op de cijferlijst.

Mag je ook een vak wegstrepen dat alleen met een schoolexamen wordt afgesloten?

Ja, het mag ook een vak zijn dat alleen met een schoolexamen wordt afgesloten, zoals bijvoorbeeld maatschappijleer.

Mag elk cijfer buiten beschouwing worden gelaten?

Ja, ieder cijfer kan buiten beschouwing worden gelaten, er is geen minimumcijfer.

Mag de wegstreepregeling een vak uit het combinatiecijfer betreffen of gaat het om het combinatiecijfer zelf?

Op een vak of onderdeel van het combinatiecijfer. Wanneer een vak buiten beschouwing wordt gelaten dat valt binnen een combinatiecijfer wordt het combinatiecijfer berekend zonder het eindcijfer van dit vak. Dit combinatiecijfer wordt vermeld op de cijferlijst, ook als dit bestaat uit maar één onderdeel, dat achterwege wordt gelaten. Ook het eindcijfer van het vak of onderdeel dat buiten beschouwing wordt gelaten, wordt op de cijferlijst vermeld.

Mag ik het profielwerkstuk ook buiten beschouwing laten?

Ja, dat het profielwerkstuk mag buiten beschouwing gelaten worden bij de slaag-zakregeling. Het profielwerkstuk blijft onderdeel van het pakket en het cijfer blijft vermeld worden op de cijferlijst, net als het combinatiecijfer.

Welke andere mogelijkheden zijn er nog om dit schooljaar af te ronden voor de examenkandidaat?

Er worden soms vragen gesteld of het mogelijk is een leerling gespreid examen te laten doen, via de vavo examen af te leggen of af te zien van deelname aan het centraal examen. Deze routes zijn alleen in incidentele en bijzondere situaties te gebruiken. Gespreid examen kan alleen als een leerling langdurig (een deel van) het onderwijs niet heeft kunnen volgen. Overleg met de inspectie is altijd nodig. Hierin voorziet het Eindexamenbesluit ten behoeve van bijvoorbeeld langdurig zieke leerlingen. Uitbesteding naar de vavo is in deze fase van het schooljaar weinig realistisch. De vavo-opleiding heeft immers ook een eigen schoolexamenprogramma. Terugtrekken van het examen kan een leerling alleen op eigen initiatief van de leerling. De school mag daar niet op aansturen. Over het algemeen kan deelname aan het examen een goede ervaring voor een leerling zijn, ook als deze niet zal slagen, hoewel vanzelfsprekend de individuele situatie van de leerling daar juist niet bij gebaat is.

Mogen LOOT-leerlingen, die al vrijstelling hebben, daarnaast nog de duim op een vak leggen?

Deze maatregel geldt voor iedereen voor wie dit jaar een uitslag wordt vastgesteld, ook voor leerlingen die digitale centrale examens bb of kb afleggen, ook voor LOOT-leerlingen.

Wat zijn de regels m.b.t. de duimregeling voor leerwerktraject leerlingen?

Deze maatregel geldt voor iedereen voor wie dit jaar een uitslag wordt vastgesteld, ook voor leerlingen die digitale centrale examens bb of kb afleggen, ook voor leerlingen in het leerwerktraject.

Hoe worden de nieuwe regels op de leerlingen die gespreid examen doen toegepast?

Deze maatregel geldt voor iedereen voor wie dit jaar een uitslag wordt vastgesteld. Hij geldt dus niet voor leerlingen die dit jaar in het eerste jaar van het gespreid examen zitten, maar wel voor de leerlingen voor wie dit jaar een uitslag wordt vastgesteld.

Geldt de duimregeling ook voor leerlingen die vervroegd examen doen?

Deze maatregel geldt voor iedereen voor wie dit jaar een uitslag wordt vastgesteld. Hij geldt dus niet voor leerlingen die vervroegd examen doen in een of meer vakken; daar wordt immers geen uitslag vastgesteld. Hij geldt ook niet voor leerlingen die dit jaar in het eerste jaar van het gespreid examen zitten.

Dit schooljaar opnieuw aangepast eindexamen

Nieuws

Demissionair minister Slob heeft besloten tot het aanpassen van de examenregels in schooljaar 2021/2022. Zo kunnen ook dit schooljaar de (papieren) centrale examens voor de algemeen vormende vakken gespreid worden…

• 16 december 2021

Zie ook de FAQ Examens 2022 van Stichting Platforms VMBO

Link