Handreiking ontwikkelingsperspectief (OPP) vernieuwd

21 september 2023

Het Steunpunt Passend Onderwijs heeft een vernieuwde versie van de handreiking over het ontwikkelingsperspectief (OPP) gepubliceerd. Aanleiding voor deze vernieuwing was dat veel scholen aangaven het OPP te ervaren als een administratieve last in plaats van een hulpmiddel om het onderwijs planmatig en doelgericht vorm te geven en de communicatie met ouders te optimaliseren. In de vernieuwde handreiking zijn deze inzichten en ervaringen van scholen met het OPP verwerkt.

Scholen zijn verplicht een ontwikkelingsperspectief op te stellen voor alle leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs, praktijkonderwijs en speciaal basisonderwijs, alsook voor leerlingen die extra ondersteuning krijgen in het regulier basis- en voortgezet onderwijs. In het OPP staat wat het uitstroomprofiel van de leerling is, welke onderwijsdoelen daarbij horen en welke begeleiding en ondersteuning daarvoor nodig is. Ouders hebben instemmingsrecht op het handelingsdeel van het OPP.

De vernieuwde handreiking biedt handvatten voor een OPP zoals bedoeld: een document waarin heldere doelen worden vastgelegd, dat beschrijft welke ondersteuning er gegeven gaat worden aan de leerling, en dat de samenwerking met ouders en leerlingen regelt en stimuleert. De handreiking geeft ook tips om het OPP zodanig op te stellen dat de administratie voor scholen beperkt is. Nieuw in de handreiking is de wettelijke plicht om leerlingen te horen over hun OPP (hoorrecht). Dit wordt binnenkort geregeld met het wetsvoorstel 'Versterking positie ouders en leerlingen in passend onderwijs'. Het hoe en waarom van dit hoorrecht is ook opgenomen in de handreiking. 

De handreiking is tot stand gekomen in afstemming met Sectorraad GO, Ouders & Onderwijs, Balans, ministerie van OCW, Inspectie van het Onderwijs, PO-Raad en VO-raad.

Inhoud handreiking 

Het basisdocument gaat over het werken met een OPP: wat is de bedoeling ervan? Hoe kunnen we het OPP benutten om doelgericht en constructief samen te werken? Hoe maken we het makkelijker in het gebruik en hoe kan het scholen helpen om het OPP juist en efficiënt in te zetten? In aanvulling op het basisdocument zijn verdiepende thema’s in 18 FAQ’s uitgewerkt. 


Stakeholdersanalyse OPP: vul de vragenlijst in

Om de nieuwe handreiking te implementeren wordt een aantal activiteiten uitgevoerd. Deze worden gecoördineerd door een werkgroep bestaande uit OCW, de PO-Raad, VO-raad, sectorraad GO, vertegenwoordigers van ouders, het Netwerk LPO en de sectorraad samenwerkingsverbanden VO. 

Als eerste wordt een stakeholderanalyse rond het OPP en de toelaatbaarheidsverklaring (TLV) uitgevoerd. Schoolbesturen vo wordt in dit kader gevraagd een vragenlijst in te vullen. Deze enquête is op 30 oktober ook naar alle schoolbesturen gemaild. 

Vanaf het tweede kwartaal van 2024 zullen daarnaast ook trainingen worden verzorgd over de handreiking en het opstellen, implementeren en registreren van het OPP. Daarnaast wordt gewerkt aan diverse communicatie-uitingen, zoals video’s met samenvattende informatie uit de handreiking voor scholen en ouders en specifieke informatievoorziening voor ouders die meer willen weten over de functie en inhoud van het OPP voor hun kind. Hier volgt nog nadere informatie over.