In de media: Ouders ervaren druk bij vrijwillige ouderbijdrage

25 oktober 2021

Per 1 augustus 2021 ging de nieuwe wet rondom de vrijwillige ouderbijdrage in. Die regelt dat ook leerlingen wiens ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet (kunnen of willen) betalen, mee moeten kunnen doen aan alle activiteiten die georganiseerd worden door de school. Een alternatief bieden is niet meer voldoende. In een enquête van Ouders & Onderwijs in samenwerking met consumentenprogramma Kassa geeft eén op de vijf ouders aan toch druk te voelen om te betalen, omdat ze horen dat hun kind anders niet mee mag op schoolreisje of excursie.

De Onderwijsinspectie laat aan het televisieprogramma weten de signalen te herkennen. Sinds de wetswijziging op 1 augustus heeft de Onderwijsinspectie 28 meldingen ontvangen van ouders, relatief veel meldingen in een korte tijd. De meldingen gaan over onduidelijke communicatie vanuit school over de vrijwilligheid van de ouderbijdrage en over bijdragen die ten onrechte verplicht worden gesteld door de school.

Het is niet acceptabel als leerlingen worden uitgesloten. Dat heeft de VO-raad aangegeven in reactie op de enquête resultaten. Geen enkele school wil leerlingen uitsluiten. Iedereen moet mee kunnen doen, dat hebben we als scholen al met elkaar afgesproken in 2018

Zoals rector Linda Waals van het Zuider Gymnasium in de uitzending ook aangeeft, ziet de VO-raad dat scholen soms nieuwe afwegingen moeten maken. De rijksbekostiging geeft scholen geld om het primaire onderwijsproces te bekostigen: huisvesting, personeel en leermiddelen (al worden scholen (nog) niet bekostigd voor devices die ook steeds meer gebruikt worden in het onderwijs). Als de school geld overhoudt, kan dat worden besteed aan overige zaken, zoals extra activiteiten, schoolreisjes, vieringen. Omdat er geen bekostiging voor is, leunen scholen voor deze extra activiteiten deels ook op de inkomsten uit de vrijwillige ouderbijdrage. Scholen zijn soms bang om een te groot financieel risico te lopen, wanneer de inkomsten via de ouderbijdrage afnemen. 

Sommige scholen nemen een clausule op dat een schoolreis pas door kan gaan als bijvoorbeeld minimaal 80% van de ouderbijdrage voldaan is (wat ook is toegestaan). Andere scholen denken aan het verzamelen van alternatieve inkomsten, bijvoorbeeld op een educatieve manier door de leerlingen. Veel scholen hebben een ‘solidariteitspot’. We horen echter ook dat scholen minder activiteiten (voornamelijk schoolreizen) organiseren.

De VO-raad vindt dat scholen uit de reguliere bekostiging extra activiteiten zouden moeten kunnen organiseren. Juist ook die ervaringen zijn een belangrijk deel van het onderwijs en dragen bij aan de brede vorming die scholen hun leerlingen mee willen geven.