Nederlandse leraar ervaart minder stress dan Noordwest-Europese collega’s

15 juli 2020

Uit het internationale onderzoek ‘Teaching and Learning International Survey’ (TALIS) blijkt dat in Nederland een op de drie leraren werkstress ervaart. Ondanks dat dit een hoog percentage is, is dit lager dan in de meeste andere landen (gemiddeld 49%). In Noordwest-Europa blijkt Nederland het laagste aandeel leraren te hebben dat werkstress ervaart. Dit geldt voor alle bevraagde soorten werkstress, door werkdruk, door leerlingen en door belanghebbenden (zoals ouders en landelijke ontwikkelingen).

Het onderzoek laat ook meer positieve bevindingen zien. Zo blijkt dat leraren het schoolklimaat over het algemeen als positief ervaren. Hiervan is sprake wanneer leraren en leerlingen een veilig, respectvol en ondersteunende omgeving ervaren op school. Daarnaast ervaren Nederlandse leraren relatief veel professionele ruimte als het gaat om het kunnen bepalen van de lesinhoud en hebben zij, in vergelijking met 2013, op meerdere aspecten van het lerarenberoep meer professioneel zelfvertrouwen gekregen. Zowel bij het geven van instructies als bij het overdragen van kennis, het managen van klassen en het motiveren van leerlingen.

Ook laat TALIS 2018 zien dat Nederlandse schoolleiders zich door minder zaken belemmerd voelen om hoogwaardig onderwijs te kunnen bieden dan in 2013, ook in vergelijking met de landen om ons heen (Noordwest-Europa).

Begeleiding startende leraren blijft punt van aandacht

TALIS 2018 laat zien dat leraren zich door hun lerarenopleiding iets minder goed voorbereid voelen op het lesgeven dan in 2013, ook in Nederland. In 2018 nemen leraren in hun eerste baan minder deel aan inductieprogramma’s dan in 2013, zowel internationaal als in Nederland. De deelname aan inductie in de huidige baan is relatief hoog onder Nederlandse leraren, met name onder leraren met minder dan 15 jaar werkervaring. Toch heeft een derde van de Nederlandse leraren niet deelgenomen aan inductie in de huidige baan.

Bijna alle leraren in Nederland nemen deel aan nascholing. Daarnaast is het gemiddeld aantal nascholingsactiviteiten waaraan leraren deelnemen van alle landen in Noordwest-Europa het hoogst in Nederland. In Nederland ervaren leraren dan ook weinig belemmeringen voor deelname aan
nascholing, met uitzondering van de inpassing ervan in het werkrooster.

De VO-raad onderschrijft het belang van een goede begeleiding voor startende leraren en de noodzaak van doorlopende professionalisering. Dit zorgt voor minder uitval en bevordert de ontwikkeling van goede leraren. Een goede begeleidings- en professionaliseringstructuur is ook noodzakelijk om de overgang van opleiding naar beroep te vergemakkelijken.

In de ‘Teaching and Learning International Survey’ (TALIS), een periodiek onderzoek van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO), staan de leer- en werkomstandigheden van leraren en schoolleiders in de onderbouw van het voortgezet onderwijs centraal. In Nederland was de respons in het vo bijna 80%. Aan TALIS 2018 voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs hebben 48 landen deelgenomen. Het eerste deel van het OESO-rapport is op 19 juni 2019 gepubliceerd