Onderwijsraad: Maak weloverwogen gebruik van private partijen
06 december 2021
De Onderwijsraad signaleert in het rapport ‘Publiek karakter voorop’ dat het private onderwijs de afgelopen decennia – dus ook al voor de coronapandemie – is gegroeid. Het gaat dan onder meer over particuliere scholen, het commerciële aanbod van aanvullend onderwijs of extra aanbod dat niet kosteloos is zoals TTO, maar ook over organisaties die bijvoorbeeld activiteiten gratis aanbieden. Hoewel hier ook goede kanten aan kunnen zitten – denk aan gratis aanbod voor kansarme jongeren, of een bijdrage aan de vernieuwing van het onderwijs – signaleert de Onderwijsraad ook minder grip en zicht op de onderwijskwaliteit. Het advies is daarom om het publieke karakter van het onderwijs beter te beschermen. Een sterker bewustzijn van het belang van het publieke karakter van onderwijs zorgt ervoor dat scholen hun kerntaak, het verzorgen van algemeen toegankelijk en kwalitatief goed onderwijs, volwaardig blijven uitoefenen en niet uit handen geven, aldus de Onderwijsraad.
Belangrijke rol voor schoolbestuurders
Het publieke karakter moet voorop staan bij keuzes die scholen maken bij het inzetten van vormen van privaat onderwijs, aldus de Onderwijsraad: toets keuzes aan de toegankelijkheid, kwaliteit en zeggenschap. Schoolbesturen hebben hierbij een belangrijke rol. Kort door de bocht adviseert de Onderwijsraad besturen en scholen om heel weloverwogen gebruik te maken van de inbreng van private partijen.
Het advies komt op een interessant moment: scholen zijn hard aan de slag om met behulp van de extra middelen van het Nationaal Programma Onderwijs de leervertragingen opgelopen door corona aan te pakken. Hierbij kunnen scholen nauwelijks zonder de inzet van externe partijen. Wel is dit aanbod toegankelijk voor alle leerlingen, en niet afhankelijk van de portemonnee van de ouders.
Toereikende bekostiging
De Onderwijsraad beveelt daarnaast aan dat de overheid scholen in staat stelt om het publieke karakter waar te maken. Dit vraagt om een politiek debat over wat de school echt zelf hoort te doen, in combinatie met toereikende bekostiging om algemeen toegankelijk en kwalitatief goed onderwijs te kunnen realiseren voor elke leerling, dus zonder afhankelijk te zijn van bijvoorbeeld private bijlessen, huiswerkbegeleiding of examentrainingen. De VO-raad onderstreept dit: we zien scholen worstelen met de discrepantie tussen wat scholen kunnen bieden met de huidige bekostiging enerzijds, en de hoge verwachtingen vanuit de overheid, maatschappij en ouders anderzijds. Eerder stipte McKinsey hetzelfde aan.