Onderwijsraad: spanning tussen individuele en maatschappelijke belangen

04 juli 2017

Maatschappelijke belangen als sociale samenhang en economische groei en welvaart stellen grenzen aan een exclusieve gerichtheid op wat leerlingen en hun ouders van het onderwijs kunnen verlangen. Dat stelt de Onderwijsraad in zijn rapport ‘De leerling centraal?’. De raad spoort ouders, scholen, bestuurders, toezichthouders, beleidsmakers en politici aan om in de besluitvorming over het centraal stellen van de leerling de maatschappelijke gevolgen niet uit het oog te verliezen.

Volgens de Onderwijsraad, die de verkenning verrichtte op verzoek van het ministerie van OCW, kan er een spanning bestaan tussen individuele en maatschappelijke belangen en tussen keuzevrijheid en kansengelijkheid. Uitingen hiervan zijn de (opwaartse) druk op het schooladvies en de toename van categorale scholen.

De VO-raad herkent de constatering van de Onderwijsraad dat er elementen in het onderwijs(stelsel) zitten die de kansenongelijkheid in de maatschappij vergroten. De schotten tussen onderwijssectoren zijn hoog en overgangen kwetsbaar, we delen kinderen al op heel jonge leeftijd in hokjes in waardoor er veel druk staat op het eindadvies, en scholen spelen in op de voorkeur onder ouders voor categoraal onderwijs. Dat gaat vooral ten koste van kinderen van lager opgeleide ouders, die bijvoorbeeld het meest kans lopen op onderadvisering. De VO-raad pleit daarom al langer voor uitstel van selectie en meer flexibiliteit in het onderwijs waardoor je als leerling niet op jonge leeftijd in een fuik terecht komt.

Scholen zetten, binnen de sociale context van de school, in op maatwerk in het onderwijs om hardnekkige knelpunten binnen het Nederlandse onderwijs tegen te gaan. Teveel jongeren vinden het onderwijs niet uitdagend en motiverend, er wordt veel geswitcht in het vervolgonderwijs en niet iedereen krijgt dezelfde kansen. Dat vraagt om meer oog voor verschillen tussen leerlingen. In het kader van kansengelijkheid betekent dat soms ook dat we leerlingen intensiever moeten bedienen. De VO-raad heeft gepleit voor investeringen om extra ondersteuning te bieden aan leerlingen met minder draagkrachtige ouders.

Lees het rapport van de Onderwijsraad 'De leerling centraal?'.