Perspectiefrijk advies Onderwijsraad: pleidooi voor eigentijdse kijk op leraarschap

06 november 2018

Verruim de onderwijsbevoegdheden voor leraren en zorg voor meer mogelijkheden voor verdere professionalisering en loopbaanontwikkeling. Hiervoor pleit de Onderwijsraad in zijn advies ‘Ruim baan voor leraren: een nieuw perspectief op het leraarschap’, dat op 7 november werd gepubliceerd. Deze ingrijpende herziening van de opleidings- en arbeidsstructuur draagt volgens de raad in belangrijke mate bij aan het aantrekkelijker maken van het beroep van leraar.

De VO-raad is erg blij met het advies en onderschrijft de aanbevelingen van harte. Het sluit goed aan op de wensen en behoeften van besturen en scholen in het voortgezet onderwijs, zoals ook door de ALV is vastgesteld. Het huidige bevoegdhedenstelsel wordt ervaren als rigide: het sluit niet goed aan op de ontwikkelingen in het onderwijs en de behoeften van de scholen en beperkt de toegang tot het beroep. Het advies van de Onderwijsraad bevestigt de noodzaak om dit bevoegdhedenstelsel te actualiseren en de wijze van opleiden en professionaliseren van leraren te herijken.

Advies Onderwijsraad

De Onderwijsraad schetst in zijn advies de contouren van een nieuw, lange termijn perspectief op het leraarschap. De raad is van mening dat de kern van het lerarenberoep in alle vakken en onderwijssectoren in essentie gelijk is. Didactische en pedagogische vaardigheden vormen de basis van het beroep; daarnaast is inhoudelijke kennis nodig voor het lesgeven in een vak of specifieke onderwijscontext.

Vanuit die gedachte adviseert de raad om ruimere onderwijsbevoegdheden in te voeren geldig voor meerdere sectoren en voor clusters van verwante vakken in combinatie met specialisatiemogelijkheden. De bestaande schotten tussen onderwijsbevoegdheden moeten worden weggenomen.

Ook adviseert de raad om het beroep aantrekkelijker te maken door meer professionaliseringsmogelijkheden te creëren en de loopbaanmogelijkheden te vergroten. Hierbij zou er volgens de raad ook één loongebouw voor primair onderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs en voorschoolse educatie gecreëerd moeten worden.

Vervolgacties noodzakelijk

De VO-raad vindt het van groot belang dat politiek en overheid samen met het veld aan de slag gaan met het advies. Het rapport biedt een goed vertrekpunt om vervolgstappen te zetten in het anders opleiden van leraren en toe te werken naar een toekomstbestendig bevoegdhedenstelsel, alsook om te kijken hoe de professionaliserings- en loopbaanmogelijkheden voor leraren vergroot kunnen worden. De VO-raad wil het advies van de Onderwijsraad graag samen uitwerken met OCW, de lerarenopleidingen, de beroepsgroep en andere partners in het onderwijsveld. 

Update (januari 2019):
De ministers Slob en Van Engelshoven hebben in hun brief over het lerarenbeleid laten weten de recente adviezen van de Onderwijsraad ‘interessant’ en ‘waardevol’ en te vinden. Zij willen het advies met ambitie verder uitwerken met leraren en scholen uit de verschillende sectoren en met lerarenopleidingen. ‘Dit vraagt het opnieuw doordenken van de opleidingen, de loopbaanpaden van leraren, de gevolgen voor de organisatie van scholen en de samenhang met de rol van andere onderwijsprofessionals. Ook de relatie met de integrale curriculumherziening is van belang.’