Onderwerp
Wet beroep leraar
Iedereen in Nederland die bevoegd is om les te geven kan zich leraar noemen. De toenemende aandacht voor verdere professionalisering van leraren heeft ertoe geleid dat er voor leraren, net als bijvoorbeeld advocaten, huisartsen, psychologen en accountants, een eigen beroepsregistratie werd ontwikkeld en een professioneel statuut. Beide zijn bedoeld als een middel om uitdrukking te geven aan de eigen professionaliteit en als stimulans en hulpmiddel voor leraren om voortdurend te blijven werken aan hun professionele ontwikkeling.
Praktijk & ondersteuningLerarenregister
Nadat de Tweede Kamer eerder 2021 al in meerderheid instemde met het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Bisschop (SGP) en Kwint (SP) om het wettelijk verplichte lerarenregister af te schaffen, heeft op 16 november 2021 ook een meerderheid van de Eerste Kamer zijn steun uitgesproken voor het initiatiefwetsvoorstel. Met het nu aangenomen initiatiefvoorstel van SP en SGP worden de bepalingen over het lerarenregister uit de verschillende onderwijswetten geschrapt.
Het wetsvoorstel ligt in lijn met eerdere kritische analyses van het lerarenregister van de sectorraden. Ook tijdens het debat in de Eerste Kamer op 9 november 2021 werden veel kritische kanttekeningen geplaatst bij de wet Beroep leraar en de uitvoering daarvan. Daarbij is onder meer gewezen op het ontbreken van draagvlak onder leraren zelf en ontbreken van aansluiting op de praktijk.
Leraren worden niet meer verplicht om zich in te schrijven in het lerarenregister. Het register blijft onder de naam van lerarenportfolio beschikbaar voor leraren die daar hun portfolio in hebben opgeslagen.
Het in de ijskast zetten van het lerarenregister betekent niet dat de Wet Beroep leraar en lerarenregister van tafel is. De wettelijke plichten blijven bestaan. Zo moeten schoolbesturen de gegevens aanleveren van hun leraren voor het lerarenportfolio (voorheen lerarenregister). Schoolbesturen hebben de keuze uit twee mogelijkheden:
- óf zij houden de bekwaamheidsdossiers voor hun leraren actief bij;
- óf zij leveren de gegevens aan bij het lerarenportfolio (voorheen lerarenregister) én stimuleren de leraren om het lerarenportfolio in te vullen.
Professioneel statuut
In de Wet Beroep leraar en lerarenregister (2017) staat dat een schoolbestuur in overleg met leraren een professioneel statuut moet opstellen dat ervoor zorgt dat leraren voldoende zeggenschap krijgen over de vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische invulling van hun werk. Het gesprek met de leraren over het professioneel statuut wordt op schoolniveau gevoerd. Het statuut wijzigt dus niet per se op iedere school iets aan de bestaande verantwoordelijkheden en verhoudingen. Tegelijk vormt het gesprek over het professioneel statuut ook een kans om met elkaar te werken aan het verder versterken van een professionele cultuur en de professionele dialoog binnen de school.
Om besturen en scholen te ondersteunen bij de opdracht die de wet aan hen geeft, heeft de VO-raad een handreiking 'Professioneel statuut' opgesteld. Deze handreiking helpt bij het maken van (werk)afspraken en de inrichting van de dialoog binnen scholen en teams over (de totstandkoming van) het professioneel statuut. De handreiking biedt een basis voor het voeren van de dialoog binnen de school en sluit af met een aantal ‘bouwstenen’ voor het professioneel statuut. Download de handreiking professioneel statuut en de toelichting op het professioneel statuut met achtergrondinformatie.
Het ministerie van OCW ontwikkelde een poster die docenten kan helpen in gesprek te gaan over het professioneel statuut.