Bestuurlijke fusie: Metameer sluit zich aan bij vereniging OMO

"De cijfers zijn de confrontatie met de werkelijkheid. Het is niet dat je de dingen niet goed doet; de kinderen zijn er eenvoudigweg niet. Wij moeten zorgen voor kwalitatief goed onderwijs, en wat is dan het beste voor de leerling in het Land van Cuijk op de lange termijn?", schetst Cornelissen de maatschappelijke opdracht van de school. Na haar aantreden in januari 2017 boog ze zich met het toenmalige directieteam over het wel of niet eigenstandig blijven van Metameer. En hoe bijvoorbeeld de vmbo-profielen te behouden: "Denk daarbij aan techniek en zorg (PIE en Z&W), en tweetalig onderwijs."

Ontkennen, concurreren en samenwerken

Over de krimp zegt Cornelissen: "We hebben de instroom vanuit veel kleine dorpen. Vooral daar is de leerlingendaling groter dan in Boxmeer en Cuijk. de kernen vergrijzen; de kerk is gesloten en de bank is ook weg. De basisscholen hadden al eerder met krimp te maken. Het is dus niet nieuw, wij volgen eigenlijk." 

Niets menselijks is Cornelissen vreemd als ze terugkijkt op de fases die vele scholen in haar situatie doorlopen: "Ontkennen, concurreren en daarna samenwerken," schetst ze de historie van Metameer. Over de fase van concurreren zegt ze: "Ik realiseerde me toen niet dat ik aan het concurreren was. Ik zag het als vernieuwen en was daar vol van! Het besef dat dat niet de oplossing was voor onze krimp, kwam pas later. Dan kom je uit bij het nu: samenwerken. Er waren in deze omgeving al twee scholen die onder de OMO-vlag functioneerden. Dat maakte dat onze medezeggenschapsraad en de raad van toezicht ook al vlot concludeerden dat intensief samenwerken met een andere partij de beste keuze was om de kwaliteit van ons aanbod te blijven handhaven. 

Samenwerken met buurscholen

"Metameer kende twee mislukte fusies met scholen in de naaste omgeving en met die geschiedenis moet je wel rekening houden. Daarom hebben we in 2017 zorgvuldig allerlei opties bekeken, met ook mogelijkheden richting Nijmegen en Limburg. Maar eigenlijk kwamen we steeds weer tot de conclusie dat, als je de kinderen hier wilt helpen, de samenwerking toch in deze regio moet plaatsvinden. En dus kwamen we uit bij de twee buurscholen die al onder OMO vielen. De voor- en nadelen van het toetreden tot een groter bestuur hebben we toen in beeld gebracht. Parallel daaraan hebben we het onderwijs gepersonaliseerd en die ontwikkeling gaat tot de dag van vandaag door. Leerlingen leren zelf verantwoordelijkheid te nemen. Maar ondanks deze ontwikkeling dwongen leerlingenaantallen af wat in het verleden nog niet mogelijk was: toetreden tot de OMO-groep en samenwerken met de buurscholen."  

Cornelissen zocht contact met de bestuurder van OMO en er volgden meerdere verkenningsgesprekken: "Het komt uiteindelijk neer op het vertrouwen tussen twee mensen: wie ben jij en hoe denk jij over onderwijs? En als dat vertrouwen er is, neem je je achterban mee." Begin 2018 volgde de intentieverklaring en een jaar later de daadwerkelijke bestuursoverdracht (2019). Cornelissen kijkt er tevreden op terug. "Nog zes, zeven jaar volhouden had gekund voor Metameer, maar ik ben blij dat we niet de keuze hebben gemaakt om te wachten. Nu was er geen paniek en geen financieel probleem. Als je het spreekwoordelijke dak nog kunt repareren als de zon schijnt, ben je ook nog een aantrekkelijke partner voor anderen."    

Geen Calimero

Met OMO richt Metameer zich nu op de ontwikkeling van een gezamenlijke visie en dito plan voor de regio: "Door kennis te delen en samen nieuwe kennis te ontwikkelen, doe je het meeste recht aan de leerling van de toekomst. Soms betekent dat elkaar versterken of juist - vanuit de relatie - kiezen voor eigenheid. Zo besteed je het onderwijsgeld het meest efficient, die verantwoording heb je ook."

In de oude situatie moest Metameer een grote flexibele schil aanhouden: “We konden niemand een vast contract aanbieden. Onder OMO kan dit wel, er is nu een veel grotere scope. Ook voor het facilitaire deel en de financiën is het nu stabieler. Voor het personeel is er meer zekerheid en rust gekomen en dat beïnvloedt in positieve zin de kwaliteit van je onderwijs.”

Cornelissen is blij met het behoud van de eigen autonomie van Metameer: “Wij kunnen blijven wie we zijn en ook gewoon voortzetten wat we met het onderwijs voor ogen hebben. Er is veel speelruimte, zo lang het kwalitatief en financieel maar op orde is”, licht ze toe. “Ik voel me heel erg welkom bij OMO. We zijn beslist geen Calimero, maar doen gewoon mee in het grotere geheel. Neem bijvoorbeeld het tweetalig onderwijs; dat hebben we in Stevensbeek, Boxmeer, maar ook op het Merletcollege in Cuijk. Nu kijken we hoe we daarin sámen kunnen optrekken. Dat is winst.”

Ook noemt Cornelissen de Academische Opleidingsschool (AOS) Noordoost-Brabant, een samenwerkingsverband tussen tien OMO-scholen voor voortgezet onderwijs, twee hogescholen en drie universiteiten. De partners hebben als doel om leraren op te leiden en blijvend te stimuleren en te ondersteunen in hun professionele ontwikkeling tijdens hun loopbaan. Zo kunnen zij altijd inspelen op de veranderende leerbehoeftes van leerlingen als gevolg van veranderingen in de wereld om ons heen: “Wij kunnen nu van elkaar gaan leren in de regio, van onze eigen buurscholen, die we eerder voorbij reden”, stelt Cornelissen, die ook benadrukt dat de verschillen tussen scholen kleiner zijn dan velen denken.

Blik op de toekomst

De baan van de rector is aan het veranderen: “Ik ben tegenwoordig wat meer onderweg, zit in nieuwe werkgroepen, en bereid samen met collega-scholen onderwerpen voor. Dat verbreedt mijn blik op meerdere terreinen. Ik heb nu ook collega’s op mijn eigen functie, waarmee ik kan sparren en daarmee ontwikkel ik mijzelf weer verder.”

Dat er voor Metameer nog veranderingen aankomen is voor Cornelissen evident. In augustus 2019, voegden de twee aanwezige Metameer-locaties in Stevensbeek al samen. De bovenbouw van het vmbo verhuisde van een aparte locatie in het kerkdorp naar de hoofdlocatie. “Vooruitkijken en het momentum afwachten”, benadrukt de rector. “Dat allebei. En vertrouwen, dat zijn de kernbegrippen.” Mensen meenemen in een proces en eerlijk en zo transparant als mogelijk communiceren: “Misschien moeten we straks nog een locatie verschuiven. Dat kan. Maar als je met elkaar hetzelfde doel voor ogen hebt, het belang van de leerling van de toekomst, dan kun je ook verder kijken dan je eigen school en samen stappen zetten.”