“Financiële educatie moet een normaal iets zijn”

27 oktober 2022

Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB) startte ruim twee jaar geleden in samenwerking met stichting Humanitas met een financieel loket, waar leerlingen en hun ouders terechtkunnen voor financiële informatie en advies. Een initiatief dat met de toenemende armoedeproblematiek, maar ook daarvoor al, van grote meerwaarde blijkt. “Het biedt op een laagdrempelige manier steun aan ouders en leerlingen in (dreigende) armoede,” aldus Maryse Knook, directeur-bestuurder van de school. “Maar ook voor andere leerlingen is het belangrijk; in de nabije toekomst komt er financieel heel veel op hen af. Elke school heeft er absoluut een rol in om hen hier goed op voor te bereiden.”

Maryse Knook“Als school merkten we echt dat onze leerlingen op deze leeftijd nog weinig kaas hebben gegeten van financiële zaken, en veel leerlingen gaven aan behoefte te hebben aan meer informatie over dit thema en kwamen met vragen,” aldus Maryse. Dat was de reden voor OSB om contact te zoeken met Humanitas en subsidie aan te vragen bij het samenwerkingsverband voor het opzetten van een financieel loket. Dit loket werd vervolgens als pilot opgestart, onder de naam Money Talks, en beviel zo goed dat het een structurele plek binnen de school kreeg.

Alle leerlingen van OSB kunnen bij het loket terecht met vragen over geld en krijgen voordat ze de school verlaten sowieso een één-op-ééngesprek met een deskundige van Humanitas over alle financien waar ze mee te maken gaan krijgen. “Dit gaat bijvoorbeeld over het aanvragen van studiefinanciering of zorgtoeslag”, vertelt Maryse. “Het gesprek is niet verplicht, maar elke leerling gaat.”

Steun bij armoede voor leerlingen én ouders

Ook op OSB ziet men de armoede toenemen. Maryse: “We merken dat het veel speelt en er is sprake van een aantal schrijnende gevallen, zoals leerlingen die altijd in dezelfde broek naar school komen of vragen hoe ze aan geld kunnen komen.” Naast andere activiteiten op dit vlak, zoals een uitgebreid naschools aanbod en plannen voor een gratis schoolontbijt, biedt de school leerlingen in dit geval ook via het financieel loket steun.

“Leerlingen kunnen hier over hun zorgen praten en krijgen advies”, aldus Maryse. Maar, zo benadrukt ze: de school probeert in dit soort gevallen toch vooral ook de ouders naar het loket te krijgen. “Dit hoort toch niet het probleem van leerlingen te zijn, zij moeten zich kunnen focussen op de lessen, op vriendschappen en leuke dingen. We willen dit houden waar het hoort.”

Ouders kunnen via de school een afspraak maken tijdens een van de spreekuren van het loket. Iets wat zeker in deze tijd voordeel biedt, aldus Maryse. “De drempel om een afspraak te maken is veel lager dan bijvoorbeeld bij de maatschappelijke dienstverlening. Niemand zal ouders raar aankijken als ze de school binnenlopen.” Ouders kunnen bij het loket antwoord op hun vragen krijgen, alsook financieel advies en hulp bij het aanvragen van subsidies en toeslagen. “Ze worden door de wirwar van mogelijkheden geleid en zien hierdoor vaak weer lichtpuntjes, een uitweg. Dat is ontzettend belangrijk. En alleen al het feit dat er aandacht voor hen is, dat ze hun verhaal kwijt kunnen en ook weten dat ze niet de enige zijn en dat het zeker niet hun schuld is, biedt steun.”

Weinig werk voor de school

Ouders maken ook steeds veelvuldiger gebruik van het loket, vertelt Maryse. “Het spreekuur was eerst twee keer per week. We hebben dit nu geïntensiveerd; ouders kunnen ook op andere dagen een afspraak maken.“

Uitbreiding was mogelijk, ook omdat het loket voor de school relatief weinig werk oplevert, stelt Maryse. “Wij doen alleen de coördinatie en regelen een ruimte. Ook zorgen we ervoor dat alle ouders een brief over het loket krijgen en dat er een flyer gemaakt wordt. Verder wordt het helemaal georganiseerd en uitgevoerd door Humanitas. Het is denk ik ook belangrijk dat dit door professionals wordt verzorgd, die de deskundigheid op dit vlak bezitten. Maar je moet het als school wel echt steunen, anders werkt het niet.”

Aandachtspunt voor scholen hierbij is verder ook discretie, aldus Maryse. “In al je communicatie en activiteiten op dit vlak moet je je er altijd rekenschap van geven dat er een taboe op het onderwerp zit en dat vaak schaamte meespeelt. Let bijvoorbeeld op je taalgebruik, en benadruk steeds dat het in geval van armoede meestal om stomme pech en zeker niet om schuld gaat. Wijs in je mail of brief over het loket op de energiecrisis en dat dit heel veel mensen raakt. En ga bij signalen van armoede bij leerlingen ook altijd discreet te werk, spreek hier bijvoorbeeld alleen in vertrouwen over, via een mentor of zorgcoördinator.

Toekomst

De school wil het loket in de toekomst zeker behouden, ook in geval van afnemende armoede. Maryse: “Het maakt niet uit hoeveel armoede er is, hoeveel geld er thuis is, het is en blijft voor elke school belangrijk om aandacht te besteden aan het thema financiën. Of dit nu via een loket of bijvoorbeeld mentorlessen of lessen economie is. Jongeren zijn nog niet in staat om de consequenties te bedenken van wat ze doen; als ze bijvoorbeeld anderen met dure spullen zien lopen hebben ze vaak de neiging dit ook gewoon te kopen. We moeten jongeren leren omgaan met geld, hier hebben we als scholen absoluut een rol in. En hen goed voorbereiden op wat er op financieel vlak op hen af gaat komen, de meeste leerlingen hebben echt geen idee. Financiële educatie is voor elke leerling van belang. Laten we dit een normaal iets maken binnen de scholen.”

Contactgegevens school: info@osbijlmer.nl

 

Dit praktijkvoorbeeld is onderdeel van een reeks rond het thema ‘Geldzorgen en armoede: wat kan de school betekenen?’ Meer voorbeelden volgen binnenkort.