Afschaffen ouderbijdrage op tafel in Tweede Kamer

08 juni 2023

De Tweede Kamer vraagt minister Wiersma hoe hij naleving van de wet over de vrijwillige ouderbijdrage op vo-scholen gaat verbeteren. Ook de wenselijkheid van brede brugklassen en het stimuleren ervan zijn onderwerp van gesprek. Dit bleek 7 juni tijdens het debat over kansengelijkheid in het funderend onderwijs in de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Wegens tijdgebrek is alleen de eerste termijn van de Kamer en van de minister aan bod gekomen. Tijdens het wetgevingsoverleg op 26 juni zet de Kamer het debat voort.
Update 26 juni: Tijdens het wetgevingsoverleg 26 juni waar ook de tweede termijn van dit debat plaatsvond, zijn geen relevante moties wat betreft kansengelijkheid ingediend.

 

Vrijwillige ouderbijdrage naleving en nieuwe plannen

Veel partijen hadden tijdens het debat vragen over de ouderbijdrage. Wiersma gaf in het debat aan dat de inspectie al strenger toeziet op naleving van de wet en indien nodig herstelopdrachten geeft als scholen niet goed omgaan met de ouderbijdrage.  

Ook wilden veel partijen weten wat de toekomstplannen zijn voor de ouderbijdrage. In voorbereiding op dit debat hebben 12 organisaties, waaronder de VO-raad, een brief aan de Kamer gestuurd. Hierin werd opgeroepen om devices beschikbaar te stellen voor leerlingen vanuit de Wet gratis schoolboeken. Daarnaast pleiten de organisaties voor het afschaffen van de ouderbijdrage en ophoging van de lumpsum met een bedrag voor lesstofverrijkende activiteiten zoals excursies en schoolreizen in het primair onderwijs en een nader onderzoek hiernaar in het voortgezet onderwijs. De minister gaf hier nog geen duidelijkheid over. Hij wil de schoolkostenmonitor afwachten die deze zomer verschijnt om o.a. meer zicht te krijgen op de mogelijke verschraling die zich momenteel voordoet. Wel zegde hij toe om voor het begrotingsdebat dit najaar met een voorstel te komen dat hij dan wil bespreken met de Kamer.  

Onderzoek naar later selecteren en subsidieregeling heterogene brugklassen

De Tweede Kamer keerde ook vaak terug op vormen van later selecteren. Niet alle partijen hebben hier dezelfde opvattingen over. De minister gaf in zijn termijn aan dat hij momenteel laat onderzoeken wat de consequenties zijn van het invoeren van een brede onderbouw zoals de Onderwijsraad in 2021 voorstelde. Dit onderzoek wil hij dan meegeven aan een nieuw kabinet dat hier een besluit over kan nemen. Daarnaast werd duidelijk dat er een kleine 700 scholen de subsidie heterogene brugklassen hebben aangevraagd. Er komt dit najaar nog één aanvraagronde voor scholen die de subsidieregeling nog niet hebben aangevraagd (meer informatie volgt voor de zomer ). OCW werkt momenteel aan een meerjarige subsidieregeling voor brede brugklassen per 2024.

Schoolmaaltijden populair en eventueel verlengd

Er is voor het kalenderjaar 2023 incidenteel 100 miljoen euro vrijgemaakt voor het aanbieden van schoolmaaltijden. Zo’n 1300 po- en vo-scholen hebben hiervoor budget aangevraagd. Op basis van een aantal vragen uit de Kamer gaf de minister aan dat er, samen met o.a. de ministeries van SZW en VWS, wordt nagedacht of er eventueel een structurelere regeling zou moeten komen en hoe deze er dan uit zou moeten zien. Hier is nog geen duidelijkheid over.  

Aanvullend onderwijs  

SP en GroenLinks reageren positief op de brief die OCW, de VO-raad en PO-Raad samen gaan sturen aan schoolbesturen met een normerende oproep over hoe om te gaan met aanvullend onderwijs. Wel had SP nog een aantal vragen over de uitwerking in de praktijk, o.a. over hoe het effect hiervan gemeten wordt en wat het vervolg is van een oproep als er niet goed gehoor aan gegeven wordt . De minister gaf ook nogmaals aan blij te zijn met de samenwerking op dit dossier.

Maatwerk

VVD stelde de vraag op hoeveel scholen leerlingen vakken op een hoger niveau kunnen volgen en afronden. Ook vroeg de VVD waarom in het voortgezet onderwijs behaalde vakken niet mogen blijven staan, zoals in het vavo wel kan. De minister antwoorde dat het voortgezet onderwijs naast een kwalificerende functie ook een sociale en persoonsvormende functie heeft. Het volgen van deeltijdonderwijs past daar niet bij. Als leerlingen behaalde vakken willen behouden hebben zij daar andere mogelijkheden voor volgens de minister: namelijk de vavo of het staatsexamen. Verder zei de minister dat we wel weten hoeveel leerlingen vakken op een hoger niveau afronden, maar niet op hoeveel scholen dat gebeurt. Deze vraag neemt hij mee in de gesprekken over de afspraak uit het coalitieakkoord: meer ruimte geven voor een maatwerkdiploma. Ook wil de minister (de mogelijkheden voor) maatwerk meer zichtbaar maken en gaat hij in gesprek met het vervolgonderwijs om maatwerk meer waardering te geven.  

Toezeggingen, o.a. LPA en programma School en Omgeving

Ook deed de minister een flink aantal toezeggingen, waaronder dat voor de zomer nog meer duidelijkheid komt over het leerplusarrangement (LPA) dat per 1 januari 2024 een nieuwe indicator en verdeelsystematiek zal kennen. Ook wordt nog voor de zomer de nieuwe regeling voor het programma School en Omgeving bekend. De minister maakte in het debat al duidelijk dat deze regeling beschikbaar zal worden zodat er “gerichter geïnvesteerd gaat worden in de scholen waar we het meeste verschil kunnen maken”.