Staatssecretaris wil volgende stap in verbeteren passend onderwijs
29 april 2025
De brief gaat onder andere in op schoolverzuim, een landelijke norm voor basisondersteuning, de wachtlijsten voor het gespecialiseerd onderwijs, huisvesting, begaafde leerlingen en de samenwerking tussen onderwijs, jeugdhulp en leerplicht. Daarnaast wordt gewerkt aan betere ondersteuning voor begaafde leerlingen. Sterkere samenwerking tussen onderwijs, jeugdhulp en leerplicht moet ervoor zorgen dat kinderen sneller de juiste hulp krijgen.
De belangrijkste thema’s uit de brief:
- Schoolverzuim
Uit de Leerplichttelling schooljaar 2023-2024 blijkt dat het verzuim nog altijd hoog is, maar dat de stijging van langdurig verzuim afzwakt. We zien bovendien dat gedurende het schooljaar 2023-2024 meer uitgevallen kinderen worden teruggeleid naar school.
Er wordt gewerkt aan landelijke afspraken over onder andere een eenduidige definitie. KBA Nijmegen doet onderzoek dat moet leiden tot beter inzicht in de groep die langdurig verzuimt en tot een gedragen invulling van de definitie van ‘thuiszitter’. Ingrado sluit hierbij aan en komt dit kalenderjaar met een definitie die alle betrokken organisaties onderschrijven. Deze cijfers, en de hierboven genoemde duiding van Ingrado, wijzen erop dat er nog veel werk is te verrichten, maar ook dat het in veel gevallen lukt om kinderen en jongeren weer terug te leiden naar het onderwijs.
De planning is dat het wetsvoorstel ‘terugdringen verzuim’ op 1 januari 2026 ingaat. Dit wetsvoorstel heeft onder andere betrekking op verzuimbeleid bij scholen in het funderend onderwijs. Leerplichtambtenaren gaan nauwer samenwerken met scholen, jeugdhulp en gemeenten om verzuim en uitval beter te voorkomen en aan te pakken.
Afstandsonderwijs
16 coalities van scholen en samenwerkingsverbanden verspreid over het land zijn aan de slag met een gespecialiseerde regionale voorziening voor digitaal afstandsonderwijs.
Initiatieven ter ondersteuning en preventie van thuiszittende jongeren, zoals ‘Wel in Ontwikkeling’ blijven mogelijk de komende jaren.
- Monitoronderzoek wachtlijsten gespecialiseerd onderwijs
Tussen 2024 en 2027 loopt een monitoronderzoek naar wachtlijsten in het gespecialiseerd onderwijs. Uit de tussenrapportage van november 2024 blijkt dat één op de vijf vestigingen een wachtlijst heeft, vooral in het voortgezet speciaal onderwijs (cluster 4). Hoewel het aantal wachtlijsten in het najaar van 2024 is afgenomen, moeten relatief meer leerlingen langer wachten; vervolgonderzoek moet verdere oorzaken verduidelijken.
- Bouwstenen voor inclusievere scholen
Het onderzoek ‘Bouwstenen voor inclusievere scholen’ heeft een ontwerpkader opgeleverd, aan de hand waarvan gemeenten en schoolbesturen afwegingen kunnen maken bij het inclusief bouwen en het inclusief en toegankelijk maken van hun schoolgebouw. Het onderzoek maakt inzichtelijk wat inclusie vraagt van onderwijshuisvesting en bevat diverse aanbevelingen. Zo geeft het rapport advies over welke minimale eisen in wetgeving verankerd zouden moeten worden en biedt het inzicht in de ruimtebehoefte, waarbij de onderzoekers adviseren om voor een inclusief schoolgebouw ruimere ruimtenormen te hanteren. Daarnaast bevelen de onderzoekers aan om de maatregelen en het ontwerpkader direct in de praktijk toe te passen, o.a. in het innovatieprogramma onderwijshuisvesting, en het ontwerpkader verder aan te scherpen en aan te vullen met goede voorbeelden.
- Landelijke norm basisondersteuning
AOb en Ouders & Onderwijs hebben in november 2024 een advies opgeleverd over hoe de landelijke norm basisondersteuning voor de eerste drie ondersteuningsgebieden (lees- en spellingsproblemen/dyslexie, (hoog)begaafdheid en taak/werkgedrag) eruit moet zien. Het streven is om het wetsvoorstel en de bijbehorende algemene maatregel van bestuur in het eerste kwartaal van 2026 in internetconsultatie te brengen. AOb en Ouders & Onderwijs starten met een meerjarig project tot 2027 om te komen tot de volledige norm voor basisondersteuning. Daartoe gaan zij aan de slag, met betrokkenheid van alle organisaties in en om het onderwijs, met het uitwerken van de volgende ondersteuningsgebieden; autisme, rekenproblemen en dyscalculie, moeilijk lerenden en taal- en spraakontwikkeling.
- Voortgang verbetertraject passend onderwijs
Verbeteringen uit eerdere trajecten worden voortgezet, zoals betere samenwerking tussen jeugdhulp en onderwijs en het versterken van de positie van ouders.
Samenwerkingsverbanden hebben ouder- en jeugdsteunpunten ingericht, leerlingen hebben vanaf 1 augustus 2025 hoorrecht over hun eigen ontwikkelingsperspectief, er is voor ruim 2200 leerlingen een plek gevonden binnen het experiment onderwijszorgarrangementen en zijn er meer voorzieningen voor (hoog)begaafde leerlingen. Daarnaast wordt gewerkt aan een wetsvoorstel waarmee de mogelijkheden voor maatwerk in de klas en daarbuiten worden verruimd.
Op 21 mei debatteert de Vaste Kamercommissie OCW over deze brief. De VO-raad dringt aan te focussen op de ontwikkeling van passend naar inclusief onderwijs.