Q&A bij het protocol 'Onderwijs op school tijdens corona'

8 december 2020

N.b. De informatie op deze pagina kan wijzigen n.a.v. de actualiteit. Laatste update: 9 december 2020

Algemeen

Het protocol Onderwijs op school tijdens corona geldt met ingang van schooljaar 2020/2021. De hygiënemaatregelen van het RIVM zijn hierbij van kracht. Het gaat daarbij om:

Een goede melding en monitoring van besmettingen;
Het strikt toepassen van de overige hygiënemaatregelen waaronder het in de school (buiten de lessen) dragen van een mondneusmasker. Het dringende advies t.a.v. mondneusmaskers is nadrukkelijk een aanvulling op deze regels en geen vervanging daarvan. Sinds 1 december 2020 geldt een algemene mondkapjesplicht in openbare, publieke ruimtes. Ook in het voorgezet onderwijs is het dragen van een mondkapje verplicht. Het is voor scholen niet meer nodig om een separate verplichtstelling in te voeren omdat het nu gaat om een verplichting op grond van de wet en die is daarvoor in de plaats gekomen. Voor meer informatie over deze wettelijke plicht is er een Toelichting regeling wettelijke mondkapjesplicht opgesteld.

Wanneer mag ik (als docent of leerling) naar school?

Om verspreiding van het coronavirus op school te voorkomen, zijn er richtlijnen opgesteld die duidelijkheid geven wanneer iemand (weer) naar school mag. Deze (quarantaine)maatregelen gelden als ikzelf (als leerling of docent) klachten heb, maar ook als een huisgenoot/gezinslid klachten heeft. In de norm coronavirus staan deze (RIVM-)maatregelen beschreven. In onderstaande tabel zijn ze schematisch weergegeven.

Klachten (maar nog niet getest) Positief getest op covid-19, zonder klachten Positief getest op covid-19, met klachten Kom uit een oranje of rood gebied Wanneer mag ik (weer) naar school als het mijzelf betreft? Bij klachten laat ik mij testen.

- Als de test negatief is, mag ik weer naar school.
- Als de test positief is, blijf ik minimaal 7 dagen na start van de symptomen thuis. Ik mag pas weer naar schoool als ik na deze dagen 24 uur geen klachten meer heb.

- Als ik geen klachten krijg, mag ik na 5 dagen in thuisisolatie (gerekend vanaf testafname) weer naar school.
- Als ik binnen 5 dagen na testafname wél klachten krijg, dan blijft ik minimaal 7 dagen na start van de symptomen thuis. Ik mag pas naar school als ik na deze dagen 24 uur geen klachten meer heb. Ik blijf minimaal 7 dagen na start van de symptomen thuis. Ik mag pas weer naar school als ik na deze dagen 24 uur geen klachten meer heb.

Ik blijf (na thuiskomst) 10 dagen in quarantaine.
- Blijf ik in die dagen klachtenvrij dan dan mag ik weer naar school.
- Krijg ik in die 10 dagen klachten, dan laat ik mij testen.
- ALs de test negatief is, mag ik weer naar school.

Als de test positief is, volg ik het advies op uit de vorige kolom.

Wanneer mag ik (weer) naar school als het een huisgenoot/ gezinslid betreft? Als een huisgenoot/ gezinslid klachten heeft, laat hij/zij zich testen.

- Als de coronatest van de huisgenoot negatief is en ik zelf geen klachten heb, mag ik weer naar school.

- Als de coronatest van de huisgenoot positief is, laat ik mij ook testen en volg ik het advies op uit de van toepassing zijnde kolom

Ik blijf tot 10 dagen na het laatste contact met de huisgenoot met covid-19 thuis. Als ik géén 1,5 meter afstand houd, moet ik dus thuisblijven tot 10 dagen nadat de bevestigde huisgenoot weer uit isolatie mag. Daarna mag ik weer naar school. Ik blijf tot 10 dagen na het laatste contact met de huisgenoot met covid-19 thuis. Als ik géén 1,5 meter afstand houd, moet ik dus thuisblijven tot 10 dagen nadat de bevestigde huisgenoot weer uit isolatie mag. Daarna mag ik weer naar school. Huisgenoten van reizigers uit oranje of rode gebieden die een quarantaine-advies hebben, mogen werken en naar school mits de 'reiziger' geen (milde) klachten met koorts en/of benauwdheid heeft.
- Als de reiziger wel klachten heeft, blijft iedereen thuis en laat zich testen.
- Als de test negatief is, mag ik weer naar school.
- Als de test positief is, volg ik het advies op uit de vorige kolom. Wanneer mag ik (weer) naar school als het een contact buiten het huishouden betreft? Ik ga gewoon naar school en wacht de testuitslag af van de persoon met wie ik contact heb gehad.
- Is de uitslag van het contact negatief, dan ga ik gewoon naar school.
- Is de uitslag van het contact positief, dan volg ik de regels in de kolom hiernaast. Als ik in contact ben geweest met iemand met een bewezen covid-19 (dat kan dus ook n.a.v. een melding op de corona-app), ga ik in quarantaine. Tijdens de quarantaineperiode laat ik mij testen, ook als ik (nog) geen klachten heb. Dit kan vanaf de 5e dag nadat ik in contact ben geweest met de besmette persoon. Als ik in contact ben geweest met iemand met een bewezen covid-19 (dat kan dus ook n.a.v. een melding op de corona-app), ga ik in quarantaine. Tijdens de quarantaineperiode laat ik mij testen, ook als ik (nog) geen klachten heb. Dit kan vanaf de 5e dag nadat ik in contact ben geweest met de besmette persoon.

Klachten zijn: verkoudheidsklachten (zoals neusverkoudheid, loopneus, niezen, keelpijn), hoesten, benauwdheid, verhoging of koorts, plotseling verlies van reuk of smaak (zonder neusverstopping).

Waar vind ik het servicedocument van het ministerie van OCW?

U kunt het servicedocument downloaden.(laatste versie 27 november)

Op diverse scholen zal het voor leerlingen soms lastig zijn om in de gangen 1,5 meter afstand te bewaren tot de docenten. Hoe is dit op te lossen?

Het is inderdaad belangrijk dat de 1,5 metermaatregel strikt wordt opgevolgd. Probeer dit zo goed mogelijk te handhaven door bijvoorbeeld looproutes te maken, pauzetijden te spreiden en het aantal bewegingen door docenten te beperken door leerlingen te laten wisselen van lokaal. Sinds 1 december 2020 zijn leerlingen en onderwijspersoneel op school verplicht een mondkapje te dragen. Gedurende de les mogen de mondkapjes af, waarbij het van belang is dat de 1,5 meter afstand tussen leerling en docent in acht wordt genomen. Gym, toneel, dans en bepaalde vormen van praktijkonderwijs vallen niet onder de mondkapjesplicht.

Het kabinet maakte op 18 september bekend dat kinderen onder de 13 jaar met verkoudheidsklachten naar school mogen komen én niet meer hoeven te testen. Wat betekent dit voor leerlingen onder de 13 jaar in het voortgezet onderwijs?

Het testbeleid volgt de verschillende onderwijssectoren. In het voortgezet onderwijs zijn de regels om die reden niet gewijzigd. Leerlingen met coronagerelateerde klachten (waaronder verkoudheidsklachten) blijven thuis en laten zich testen. Dat geldt dus ook voor leerlingen van 11 en 12 in het voortgezet onderwijs.

Hoe zit het met leerlingen ouder dan 18 jaar in het vo?

De vuistregel is: leerlingen volgen de regels voor de sector waarin zij naar school gaan. Leerlingen ouder dan 18 jaar in het vo volgen de regels van het vo, en leerlingen jonger dan 18 jaar die in het mbo zitten volgen de regels voor het mbo.

Wanneer wordt een leerling tot 18 jaar als nauw of niet-nauw contact beschouwd indien een klasgenoot positief is getest op Covid-19?

Kinderen jonger dan 18 jaar zijn allemaal te beschouwen als overig (niet nauw) contact. Zij hoeven dus niet in quarantaine als een medeleerling/klasgenoot positief is getest op Covid-19.
Uitzondering hierop zijn kinderen die tussen de 13 en 18 jaar oud zijn. Zij worden wél als overig (nauw) contact beschouwd maar alleen als zij in hun vrije tijd (buiten school, sport of ander georganiseerde groepsactiviteiten) zeer frequent en intensief contact hebben gehad met de positief geteste persoon. Voorbeelden hiervan zijn jongeren die bij elkaar thuis komen, met elkaar uitgaan of veel vrije tijd met elkaar doorbrengen. De GGD kan hier in haar adviezen van afwijken. In dat geval is het advies van de GGD altijd leidend.

Achtergrond
Leerlingen tot 18 jaar hebben heel veel verschillende contacten doordat ze les hebben in wisselende lokalen en/of klassen en buiten de les ook andere leerlingen dan hun klasgenoten ontmoeten. Daarnaast sporten zij in wisselende groepjes, en hebben ze buiten school veel onderling contact in wisselende samenstellingen. Een kind dat positief getest is op COVID-19 kan dus veel nauwe contacten hebben wat tot grootschalige quarantaine zou leiden. Dit wordt buitenproportioneel gevonden omdat er bij kinderen tot 18 jaar een lager risico is op verdere besmetting. Om die reden hoeven leerlingen tot 18 jaar onderling geen anderhalve meter afstand tot elkaar te houden op school, sport en bij andere georganiseerde groepsactiviteiten.

Mag de schoolkantine open?

De schoolkantine mag open mits kan worden voldaan aan de 1,5 metermaatregel: het personeel houdt onderling 1,5 meter afstand tot elkaar en tot de leerlingen. Ook moet worden voldaan aan de hygiënemaatregelen waaronder het in de school (buiten de lessen) dragen van een mondneusmasker.

De scholen zijn open voor alle leerlingen terwijl aan de andere kant door de overheid wordt opgeroepen om thuis te werken. Geldt dit dan ook voor de medewerkers in de vo-sector?

De boodschap is inderdaad: werk thuis als het kan en op locatie als het moet. Het werken op een school is echter aangemerkt als een vitaal beroep. Nu de deuren van alle scholen open zijn, wordt van leraren verwacht dat zij fysiek aanwezig zijn op school, tenzij het personeelslid coronagerelateerde klachten heeft of besmet is met covid-19.

Voor onderwijsondersteunend personeel geldt de richtlijn om zo veel mogelijk thuis te werken, met uitzondering van de werkzaamheden die op school (of locatie) moeten worden uitgevoerd. Hierover worden tussen werkgever en werknemer afspraken gemaakt.

Mag ik andere activiteiten dan onderwijs, fysiek organiseren?

Nee, scholen dienen zich te concentreren op het geven van onderwijs aan de leerlingen en alle andere activiteiten, zoals vergaderingen, studiedagen, oudergesprekken, open dagen en vieringen, school-en klassenfeesten en (buitenlandse) excursies worden niet georganiseerd, en als het wel nu moet, digitaal. Of, om de kamerbief over de coronamaatregelen van het kabinet te citeren: ‘Het kabinet wil er geen misverstand over laten bestaan. Op school wordt onderwijs gegeven en niets anders.’

Daarnaast heeft de Rijksoverheid een negatief reisadvies gegeven voor reizen naar het buitenland tot in ieder geval half januari 2021.

Welke eisen gelden er in het kader van de luchtventilatie?

Het is goed om de lokalen en andere ruimtes meerdere keren per dag te luchten door ramen en deuren 10-15 minuten per keer tegenover elkaar open te zetten.

Tijdens het ‘luchten’ kunnen sterke luchtstromen ontstaan (tocht). Vermijd dat deze sterke luchtstromen van persoon naar persoon gaan. Lucht gemeenschappelijke ruimtes zoals een vergaderruimte bijvoorbeeld tijdens de pauze of na de bijeenkomst als iedereen de ruimte heeft verlaten.

Verder is het goed om recirculatie binnen één gemeenschappelijke ruimte waar meerdere personen gedurende langere tijd bij elkaar zijn te vermijden.

Er moet dus in een gemeenschappelijke ruimte via een ventilatievoorziening voldoende verse lucht van buiten naar binnen worden gebracht. Recirculeren (zonder voldoende luchtverversing) is geen vervanging voor ventileren.
Recirculatie tussen verschillende ruimtes (HVAC systemen) is het ook van belang dat er voldoende verse buitenlucht wordt toegevoegd en daarmee voldoet aan de eisen in het Bouwbesluit (Bouwbesluit, artikel 3.34).

Voor een volledig overzicht van de normen rondom ventilatie is er de Coronavirus Arbocatalogus VO van belang.

Daarnaast wordt verwezen naar de handreiking die door de VO-raad samen met de PO-Raad en Ruimte-OK is opgesteld, de website lesopafstand.nl/ventilatie en naar de algemene richtlijnen rondom ventilatie van het RIVM.

Veel ouders stellen vragen aan de school over de status van de ventilatie in onze schoolgebouwen. Hoe kan ik deze mensen goed helpen?

Er is door de scholen in het funderend onderwijs onderzoek gedaan naar de ventilatie op scholen. Hierover is een rapport op 1 oktober jl. aan de minister overhandigd. Scholen hebben ouders hierover geïnformeerd, of aangegeven dat men het onderzoek nog moet uitvoeren. Als bestuur bent u het aanspreekpunt. Uiteraard kunt u dit beleggen bij een medewerker die de coördinatie hiervoor in handen heeft. Verder kunt u de ouders verwijzen naar de website lesopstand.nl/ventilatie voor diverse Q&As en overige informatie rondom ventilatie.

Waar kan ik meer informatie vinden over de stand van zaken rondom ventilatie op mijn school?

De schoolleiding of bestuurder heeft personeel en ouders (met separate brief) geïnformeerd over de situatie rondom ventilatie op hun schoolgebouw(en). Voor meer informatie zijn onder andere Q&A’s geplaatst op de website lesopstand.nl/ventilatie en op de site van de VO-raad.

Wat kan ik doen als is gebleken dat de ventilatie in mijn lokaal/school niet (geheel) voldoet?

Op de website lesopafstand.nl/ventilatie zijn zogenaamde ‘handelingsperspectieven’ gezet die kunnen helpen om de ventilatie op korte termijn te verbeteren. Voor oplossingen van meer structurele aard dient het bestuur een plan van aanpak te maken.

Welke regels moet ik volgen, die uit het protocol of uit de Coronavirus Arbocatalogus VO?

Ten eerste de regels uit de Arbocatalogus. Voor het toepassen van de regels uit de Arbowetgeving is de Arbocatalogus namelijk leidend, dat gaat over de gezondheid van de werknemer. Voor het overige geldt het protocol hetgeen gebaseerd is op de richtlijnen van het RIVM.

Welke regels gelden er voor de gymlessen?

Binnen en buiten gym is mogelijk. De basisregel van 1,5 meter afstand tussen het personeel en de leerling moet wel worden gehandhaafd. Voorkom dan ook bewegingsactiviteiten waar fysiek contact en fysieke leerhulp van de docent voorwaardelijk is (bijvoorbeeld bij vangen en acrobatiek). Zie ook www.kvlo.nl voor het protocol LO voor VO en VSO/PRO.

Algemeen geldt dat kleedkamers en douches van sportaccommodaties gesloten worden. Voor lichamelijke opvoeding (LO) waarvoor een externe sportaccommodatie wordt gebruikt kunnen, naast de accommodatie zelf, douches en kleedkamers geopend blijven. Het gaat dus alleen om de situaties waar een externe accommodatie voor onderwijsdoeleinden wordt gebruikt. Kleedkamers en douches mogen ook gebruikt worden indien de school de sportaccommodatie in eigen beheer heeft.

Mag er zangles worden gegeven?

Op grond van het advies van het OMT en het besluit van de Rijksoverheid, is zangles niet toegestaan.

Kunnen alle leerlingen binnen de school tegelijkertijd met pauze?

Het is raadzaam om de pauzes te spreiden. Dus kleinere groepen leerlingen per keer met pauze, waardoor er beter afstand kan worden gehouden tot het surveillerend personeel.

Mag ik een school/ klassenfeest organiseren?

Aan scholen wordt ten zeerste geadviseerd om in principe geen bijeenkomsten op school (voor bijvoorbeeld open dagen, oudergesprekken, vergaderingen of vieringen) te organiseren en deze alleen plaats te laten vinden indien noodzakelijk. Mocht het gaan om een noodzakelijke bijeenkomst, dan dient zoveel mogelijk rekening te worden houden met rustige tijdstippen en de veiligheidsvoorschriften dienen in acht te worden genomen. Online contact tussen school en ouders wordt geadviseerd.

Kan er ook onderwijs op afstand worden gegeven?

Afstandsonderwijs kan worden georganiseerd als leraren niet fysiek op school kunnen zijn. Het is dan voor die betreffende les wel geheel op afstand en niet in combinatie met fysiek onderwijs (hybride onderwijs). Het is dus nadrukkelijk niet de bedoeling dat een leraar voor één programmaonderdeel zowel een fysieke les als – daarbovenop – een les op afstand moet verzorgen. Het is uiteraard wel mogelijk om een fysieke les te streamen, of een opname te maken die kan worden terug bekeken. Bespreek met het team wat mogelijk is. Daarnaast mag digitaal onderwijs, mits dit voldoet aan de eisen die de Wet Onderwijstijd stelt, deel uitmaken van het onderwijsprogramma voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Op de website lesopafstand.nl staan veel praktische tips over hoe u dit afstandsonderwijs kunt vormgeven.

Kunnen de lessen (live) gestreamd worden?

Ja, leraren mogen hun lessen streamen vanuit het leslokaal waarin ze lesgeven. Thuiszittende leerlingen kunnen op die manier de lessen volgen. Maak over de invulling hiervan afspraken met het docenten(team).

Moet het meubilair tussen de lessen door worden schoongemaakt?

Nu de 1,5 metermaatregel tussen leerlingen onderling wordt losgelaten kan het schoonmaken van tafels en stoelen door leerlingen komen te vervallen. Voor de werkplekken van leraren geldt de schoonmaak wel bij binnenkomst en op het moment dat zij van werkplek wisselen.

Is het noodzakelijk om apparatuur telkens schoon te maken tussen verschillende groepen?

Apparatuur dat ook gebruikt wordt door onderwijs (ondersteunend) personeel dient na ieder gebruik te worden schoongemaakt.

De extra kosten die zijn gemaakt door corona, krijgen de scholen daar een extra vergoeding voor?

Nee, vooralsnog komt er geen extra vergoeding voor de extra kosten die gemaakt zijn in de afgelopen en de aankomende periode. Door het LCVS is dit onderwerp wel op de agenda gezet voor zover het gaat om kosten die nu (of in de toekomst) door scholen gemaakt moeten worden met betrekking tot ventilatiesystemen. Als het gaat om gebouwen die niet voldoen aan reeds bestaand (pre-corona) normen, dan ligt dat minder voor de hand.

Moet ik als school gebruik van mondkapjes etc. verplichten danwel ter beschikking stellen?

Sinds 1 december 2020 is het dragen van een mondkapje door het onderwijspersoneel en de leerlingen in de school verplicht. Gedurende de les mogen de mondkapjes af. De docent die door de klas beweegt, hoeft geen mondkapje te dragen mits de 1,5 meter afstand tussen de leerling en docent in acht wordt genomen. Gym, zang, toneel, dans en bepaalde vormen van praktijkonderwijs vallen niet onder de mondkapjesplicht. Ook het onderwijspersoneel of leerlingen die vanwege een beperking of ziekte geen mondkapje kunnen dragen, opzetten of daarvan ernstig ontregeld raken, zijn daartoe niet verplicht en zijn uitgezonderd van de plicht. Het personeelslid of de leerling die zich beroept op een van de uitzonderingen zal de beperking of ziekte desgevraagd op enigerlei wijze aannemelijk moeten maken.

Voorbeelden van die uitzonderingen zijn:
- personen die een verminderde arm- of handfunctie hebben en daardoor geen mondkapje op kunnen zetten;
- personen van wie de ademhaling te veel belemmerd wordt vanwege een longaandoening;
- personen met zintuigelijke beperkingen die gebarentaal spreken;
- personen met (ernstige) brandwonden op hun gezicht waardoor geen mondkapje gedragen kan worden en
- personen die vanwege een verstandelijke beperking of psychische aandoening ontregeld raken als zijzelf een mondkapje dragen.

Een verkoudheid wordt onder andere niet gezien als ziekte of beperking. Ook in die gevallen dient de leerling danwel het personeelslid een mondkapje te dragen. Bij verkoudheidsklachten blijven medewerkers en leerlingen overigens thuis en laten zich testen.

Wat is de juridische onderbouwing van het verplicht invoeren van de mondkapjes?

Op 9 oktober 2020 hebben alle leden van de VO-raad de juridische onderbouwing ontvangen van het verplicht stellen van een mondneusmaker. In beginsel bepaalt het schoolbestuur in het voortgezet onderwijs wat er in en rond zijn gebouwen gebeurt.

Sinds 1 december 2020 is het dragen van een mondkapje een wettelijke verplichting. Hiermee is de eerder opgestelde juridische onderbouwing verder verstevigd.

Wat moet een school doen bij een (verdenking op een) besmetting?

Het is gebruikelijk dat scholen uitbraken van infectieziekten melden bij de GGD afdeling infectieziektebestrijding. Er geldt een nationaal testbeleid voor covid-19 en daarin is bepaald dat de schoolleider of locatiemanager bij één of meer bevestigde besmettingen met covid-19 dit meldt bij de GGD als zij daarover nog niet door de GGD zijn benaderd.

Waar dien ik te melden dat ik de school tijdelijk wil sluiten?

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het onderwijsveld hebben afgesproken om tijdelijke schoolsluiting in het primair, voortgezet, en (voortgezet) speciaal onderwijs vanwege het coronavirus landelijk te registreren. Hiervoor heeft de Inspectie van het Onderwijs per 15 oktober een meldpunt ingericht. Waar kan ik dit meldpunt vinden?
Dit meldpunt is te vinden op: https://duo.nl/zakelijk/voortgezet-onderwijs/nieuws/start-meldpunt-schoolsluiting-vanwege-corona.jsp

Afspraken openbaar vervoer (OV)

Zijn de regels voor het OV aangepast?

Scholen moeten, net als in de periode voorafgaand aan de zomervakantie, lokale afspraken maken met hun regionale vervoerder over het gebruik van OV door hun leerlingen. Hiervoor is het ‘Afsprakenkader Veilig Vervoer VO’ opgesteld.

Het is noodzakelijk om afspraken te maken omdat de capaciteit van het OV geen 100 procent is (zoals deze was voor de corona-uibraak in Nederland). Spreiding blijft dus noodzakelijk, en daarmee het maken van goede afspraken.

Het uitgangspunt blijft dat leerlingen zoveel mogelijk met eigen vervoer of lopend naar de schoollocatie komen, of worden gehaald en gebracht door ouders/verzorgers. Alleen als het echt niet anders kan is het OV een optie. Iedere leerling die afhankelijk is van het OV moet ook op school kunnen komen. Scholen en vervoerders maken daarover lokale afspraken. De school en vervoerder(s) bekijken welke informatie daarvoor nodig is. Er dient maandelijks contact te zijn tussen vervoerder en school om te checken of het aantal ov-leerlingen verandert (bv. omdat de roosters zijn veranderd).

Scholen die per dag minder dan 100 leerlingen hebben die met het OV reizen, zijn uitgezonderd van het maken van deze afspraken. Wel moeten scholen voor wie dit geldt zich eenmalig ‘afmelden’ bij de regionale vervoerder.

Vakantie

Kan een werkgever verbieden dat een werknemer in zijn vakantie naar het buitenland afreist?

Verbieden is in beginsel niet mogelijk. Wel is het raadzaam de werknemer sterk af te raden om naar een risicogebied te reizen, de reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken serieus te nemen en de werknemer erop te wijzen dat de gevolgen voor zijn/haar rekening en risico kunnen komen. Zo’n consequentie kan bijvoorbeeld zijn geen recht op loon als de werknemer toch afreist naar het risicogebied en vanwege het coronavirus door de lokale autoriteiten in quarantaine wordt geplaatst, waardoor hij/zij niet op tijd terug kan komen om werkzaamheden te hervatten.

Reist de werknemer naar een veilig gebied en verandert de situatie daar vervolgens waardoor de werknemer in quarantaine wordt geplaatst, dan is het uitgangspunt dat de werknemer recht heeft op loon. Dit kan anders worden als de situatie daar geleidelijk verandert en de werknemer bewust bepaalde risico’s neemt of de waarschuwing/instructie van de werkgever om terug te keren weigert op te volgen, dan kan het gevolg zijn dat dit voor rekening van de werkgever komt.

Let op: de Rijksoverheid heeft een negatief reisadvies gegeven voor het buitenland tot half januari 2021.

Wat zijn de regels voor leerlingen die op vakantie zijn geweest in landen met een oranje of rood reisadvies?

Wie terugkomt uit een oranje of rood (geworden) land wordt dringend geadviseerd 10 dagen in quarantaine te gaan. De quarantaine geldt ook voor kinderen van boven de 12 jaar.

Voor leerlingen die vanwege het dringende thuisquarantaine advies direct na een vakantie niet naar school kunnen, is het doen van een verzuimmelding door de school bij de leerplichtambtenaar niet nodig. Voorop staat dat voorkomen moet worden dat leerlingen naar school gaan terwijl ze in thuisquarantaine horen te zitten. Scholen worden opgeroepen om zoveel als mogelijk in overleg te treden met ouders en leerlingen over mogelijkheden om vanuit de thuisquarantainesituatie afstandsonderwijs te volgen.

Let op: de Rijksoverheid heeft een negatief reisadvies gegeven voor het buitenland tot half januari 2021.

Wat zijn de regels voor ouders die op vakantie zijn geweest in landen met een oranje reisadvies?

Het wordt afgeraden om op vakantie te gaan naar ‘oranje landen’, voor ‘rode landen’ geldt een negatief reisadvies. Ouders die toch terugkomen uit een oranje of rood land worden dringend geadviseerd om 10 dagen in quarantaine te blijven. Zij moeten dus thuis blijven en mogen ook niet op school of op het schoolplein komen.

Let op: de Rijksoverheid heeft een negatief reisadvies gegeven voor het buitenland tot half januari 2021.

Personeel

Kan personeel dat behoort tot de risicogroep worden verplicht naar school te komen?

Werknemers die tot een risicogroep behoren komen werken mits het een controleerbare omgeving betreft, eventueel met aanvullende maatregelen. Werknemers uit de risicogroepen hebben de keuze van dit uitgangspunt af te wijken na overleg met de werkgever (al dan niet met betrokkenheid van de bedrijfs-/arbo-arts). Lees op de website van het RIVM over wie tot de risicogroepen behoort.

Wanneer mag onderwijspersoneel met voorrang getest worden?

Het kabinet heeft bepaald dat onderwijspersoneel van wie de afwezigheid leidt tot het in gevaar komen van de continuïteit van het onderwijs (bv. doordat lessen uitvallen of klassen naar huis moeten worden gestuurd) met voorrang getest kan worden. De werkgever bepaalt wie hiervoor in aanmerking komt en gaat hier terughoudend mee om. Hier is een verklaring van de werkgever voor nodig. De medewerker in kwestie kan dan – in principe – dezelfde dag worden getest en hoort ook op die dag de uitslag. Hiervoor belt de medewerker met het nummer 0800-8101. Hiervoor is een verklaring van de werkgever nodig.

Voor medewerkers uit grensstreken (die wonen in Duitsland/België maar werken in Nederland) is een 088-nummer opgezet zodat ook zij een voorrangsafspraak kunnen maken. Dit nummer is +31 88 220 2700. Het is een 088 nummer, wat betekent dat eventuele kosten voor het maken van de afspraak liggen bij de beller.

Indien een werknemer zorgen heeft of vermoedt dat er sprake is van besmetting door covid-19, wat word ik als werkgever geacht te doen?

Wijs het personeelslid op het huidige regime waarin duidelijk staat vermeld dat iedereen die klachten heeft niet mag werken en wordt geadviseerd zich direct te laten testen.

Als een werknemer in contact is gekomen met een besmet persoon, wat moet diegene doen?

In het geval een persoon in contact is gekomen met iemand met covid-19, gaat diegene in quarantaine. Sinds 1 december jl. kan diegene die geen klachten heeft zich laten testen tijdens de quarantaineperiode. Dit is mogelijk vanaf de vijfde dag nadat die persoon in contact is gekomen met een besmet persoon. Dit kan als u door de GGD of via de Corona Melder App bericht krijgt.

De werknemer geeft aan dat hij/zij positief getest is op covid-19 maar geen klachten heeft. Kan deze werknemer op school komen werken?

De werknemer die positief getest is op covid-19 maar geen klachten heeft moet vijf dagen vanaf de testafname thuisblijven in isolatie, omdat dit besmettelijk kan zijn voor anderen.

Ook huisgenoten moeten thuisblijven, omdat zij misschien besmet zijn geraakt en op deze wijze voorkomen dat zij anderen besmetten. De isolatie eindigt als er tot vijf dagen na de testafname geen klachten zijn die passen bij covid-19. De GGD bespreekt met de geteste wanneer dit het geval is.

Als zich binnen de vijf dagen na testafname klachten ontwikkelen bij het personeelslid/leerling, dan blijft de thuisisolatie in stand. Ook huisgenoten moeten dan thuis in quarantaine blijven tot 10 dagen na het laatste risicocontact met de werknemer.

In de pauzes wordt er gesurveilleerd door het personeel, kan dit?

Ook hier geldt de basisregel van 1,5 meter afstand tussen het personeel onderling en tussen volwassenen en leerlingen. Deze maatregel moet strikt wordt opgevolgd, dus ook tijdens surveillances. Op alle plekken, behalve in het leslokaal, worden leerlingen en personeel dringend geadviseerd om een mondneusmasker te dragen.

Kan een personeelslid met een familielid in een risicogroep verplicht worden om fysiek op school les te geven?

Werknemers met gezinsleden/huisgenoten uit een risicogroep komen werken. Werknemers met gezinsleden/huisgenoten uit een risicogroep hebben de keuze van dit uitgangspunt af te wijken na overleg met de werkgever (al dan niet met betrokkenheid van de bedrijfs-/arbo-arts).

Wat zijn de regels voor docenten en ander onderwijspersoneel die op vakantie gaan naar landen met een oranje reisadvies?

Het wordt afgeraden om op vakantie te gaan naar ‘oranje landen’, voor ‘rode landen’ geldt een negatief reisadvies. Wie toch terugkomt uit een oranje of rood land wordt dringend geadviseerd 10 dagen in quarantaine te gaan. Als docenten of ander onderwijspersoneel naar landen met een oranje of rood reisadvies op vakantie gaan, is het hun eigen verantwoordelijkheid dat ze op tijd terug zijn om de volledige quarantaine af te maken voordat de school begint en ze weer aan het werk gaan. Het kan zijn dat de werknemer zijn werk niet (volledig) kan verrichten omdat hij of zij fysiek op school aanwezig moet zijn. In dat geval kan gesteld worden dat het niet-werken voor risico van werknemer komt, met als gevolg dat geen recht op loon bestaat. Scholen doen er verstandig aan hun personeel hier op te wijzen, zodat ze na de vakantie niet voor verrassingen komen te staan.

Wat zijn de regels voor docenten en ander onderwijspersoneel die op vakantie gaan naar landen met een geel reisadvies en gedurende de vakantie oranje/geel worden?

Als iemand op vakantie gaat naar een land met code geel dat tijdens het verblijf een land met code oranje/rood wordt, kan dit voor risico van de werknemer komen; afhankelijk van het feit of de werknemer bepaalde risico’s neemt om in het land te blijven.

Kan je als werknemer, wonend in België of Duitsland en werkend in Nederland, waarbij Nederland het woongebied heeft aangemerkt als oranje toch komen werken?

Er is geen beletsel om dan te komen werken op school in Nederland. Wij verwijzen hiervoor naar svb.nl/nl/bbz-bdz/covid19/reizen. Uiteraard blijven alle andere maatregelen van kracht (blijf thuis bij klachten en laat je testen).

Mag een leraar de leerling verplichten de camera aan te zetten indien de leerling les op afstand volgt?

Allereerst moet er vastgesteld worden wat het doel van de digitale les is en of het daarvoor nodig is dat de leerlingen in beeld komen/zijn. Verder kan het voor het uitvoeren van goed onderwijs belangrijk zijn dat de leerlingen in beeld zijn, bijvoorbeeld bij een interactieve les, om de leerlingen goed te kunnen begeleiden of als leerlingen met elkaar moeten samenwerken. Het is dus mogelijk om leerlingen te verplichten om hun camera aan te zetten en de professional (docent) bepaalt of en wanneer dit noodzakelijk is (bijvoorbeeld bij het afnemen van toetsen).

De grondslag voor het verzorgen van goed onderwijs is de wettelijke taak (in geval van po- en vo-scholen).

Aandachtspunten:

Instrueer leerlingen goed over wat ze zelf kunnen doen om de impact op hun privacy te beperken, bijvoorbeeld door het instellen of vervagen van de achtergrond.
Als leerlingen bezwaren hebben, dan ga je met ze in gesprek en zoek je naar een oplossing.
Bedenk dat de camera ook niet de gehele les aan hoeft te staan, maar alleen als de docent dat noodzakelijk vindt en er om vraagt.

Praktijkonderwijs en beroepsgerichte vakken

Hoe moet worden omgegaan met de praktijkvakken?

Voor praktijklessen in het beroepsgerichte onderwijs, de praktische vakken, en het praktijkonderwijs zegt het protocol dat het betrokken onderwijspersoneel en de schoolleiding met elkaar in overleg treden wanneer afstand houden tussen leerling en docent niet altijd mogelijk is. In specifieke lessituaties waar geen 1,5 meter afstand is te houden tussen leerling en docent, en waarbij een mondneusmasker de veiligheid van de lessen niet in gevaar brengt (zoals bij lassen) geldt dat een mondneusmasker dringend wordt geadviseerd bij de beroepsgerichte vakken in het vmbo en de praktijkvakken in het praktijkonderwijs. Vanaf 1 december a.s. wordt het dragen van een mondneusmasker verplicht. Gym, zang, toneel, dans en bepaalde vormen van praktijkonderwijs vallen niet onder de mondkapjesplicht.

Wat moet worden verstaan onder ‘in overleg’?

In overleg betekent dat met wederzijdse instemming tussen schoolleiding en de betrokken medewerker kan worden afgeweken van de regel dat leerlingen en medewerkers 1,5 meter afstand houden. Bij praktijklessen in het beroepsgerichte onderwijs, de praktische vakken, en het praktijkonderwijs is dit niet altijd mogelijk. Daarom moeten hierover afspraken worden gemaakt. Daarbij kan ook gekeken worden naar alternatieven, bijvoorbeeld of aanpassingen mogelijk zijn in bijvoorbeeld het geven van instructie?

Sinds 1 december jl. zijn leerlingen en onderwijspersoneel op school verplicht een mondkapje te dragen. Gedurende de les mogen de mondkapjes af, waarbij het van belang is dat de 1,5 meter afstand tussen leerling en docent in acht wordt genomen. Gym, toneel, dans en bepaalde vormen van praktijkonderwijs vallen niet onder de mondkapjesplicht.