Corona Gezondheidsmonitor Jeugd: scholieren minder gelukkig dan voor de coronacrisis

24 mei 2022

Leerlingen in het voortgezet onderwijs voelden zich in 2021 minder gelukkig dan vóór de coronaperiode, in 2019. Dit blijkt uit de Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021, een grootschalig landelijk onderzoek vanuit het Netwerk GOR. Eerder bleek uit soortgelijke onderzoeken al dat corona er op mentaal vlak stevig heeft ingehakt bij veel kinderen en jongeren en dat de gevolgen nog steeds merkbaar zijn, ook in de klas. Op scholen heeft dit geleid tot extra aandacht voor het thema mentale gezondheid, onder meer via het Nationaal Programma Onderwijs. De Corona Gezondheidsmonitor onderstreept opnieuw het belang om hier - blijvend - beleid op te voeren.

De Corona Gezondheidsmonitor Jeugd bevestigt dat leerlingen minder gelukkig waren in coronatijd: in 2019 gaf 84% van de bevraagde leerlingen (tweede- en vierdeklassers) aan - zeer - gelukkig te zijn, in het najaar van 2021 was dit aandeel gedaald naar 77%. Deze afname in geluk is zichtbaar in alle regio’s. Een vijfde van de leerlingen gaf zelfs aan suïcidegedachten te hebben gehad: 17% ‘een enkele keer’ of ‘af en toe’ en bijna 5% ‘(heel) vaak’. 

Hierbij speelden gebeurtenissen mee die leerlingen meemaakten tijdens de coronaperiode, zoals quarantaine, coronabesmetting, ziekenhuisopname en ziekte of overlijden van een naaste. Driekwart van de leerlingen maakte tijdens de coronacrisis minstens één van deze gebeurtenissen mee; zo zat ruim de helft op enig moment in quarantaine. Eén op de vijf leerlingen gaf aan nog last te hebben van een dergelijke gebeurtenis. Gebeurtenissen tijdens de coronaperiode met de grootste impact waren overlijden van een naaste en eigen ziekenhuisopname. Van de leerlingen die in het ziekenhuis hebben gelegen door corona of iets anders (5%) had bijna een derde hier nog last van.

Het onderzoek toont ook de veerkracht van veel leerlingen; ruim de helft van de bevraagde scholieren gaf aan snel te herstellen na een crisissituatie en vertrouwen te hebben in de toekomst. Toch zien veel scholen nog steeds de impact van corona terug in de klas; een aantal leerlingen is somberder en/of ongemotiveerder dan voorheen. Het thema welbevinden heeft dus blijvende aandacht nodig. Met name voor de groep kwetsbare leerlingen die tijdens de crisis ook meer psychische klachten ervaarden. Het gaat hierbij relatief gezien vooral om meisjes en leerlingen met ouders uit de lagere sociaaleconomische klasse of eenoudergezinnen. 

Ondersteuning

Op onze themapagina bieden we als VO-raad een overzicht van ondersteuning die voor scholen beschikbaar is bij het werken aan het welbevinden van leerlingen. 

De VO-raad heeft ook het initiatief genomen voor een leernetwerk waarin scholen kennis en ervaringen op dit vlak delen. Daarnaast is recent de coalitie Welbevinden gestart. Op verzoek van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) heeft deze coalitie kennis rond zes thema’s over welbevinden op en rond school bijeengebracht. Deze kennis is te raadplegen op het Kennisplein 'Welbevinden en sociaal-emotionele ontwikkeling' op Onderwijskennis.nl. Eerder werkte de coalitie Welbevinden mee aan praktijkkaarten voor het werkveld en informatie op de NPO-website

 

Over het onderzoek 
De Corona Gezondheidsmonitor Jeugd 2021 is in het najaar van 2021 uitgevoerd door het Netwerk GOR onder bijna 167.000 tweede- en vierdeklassers vo. Het betreft een extra uitvoering van de Gezondheidsmonitor Jeugd die normaliter elke vier jaar wordt gehouden (laatste meting in 2015/2019). De extra Corona Gezondheidsmonitor Jeugd is gehouden om de impact van corona op de gezondheid en het welzijn van jongeren en trends ten opzichte van de reguliere uitvragen zichtbaar te maken.