Poll: onderwijsresultatenmodel geeft scholen te weinig ruimte voor het verhaal achter de cijfers

14 december 2023

De Inspectie van het Onderwijs is begin 2023 een verkenning gestart naar de herziening van het huidige onderwijsresultatenmodel. De VO-raad levert hiervoor actief inbreng en onderzoekt ook zelf op welke wijze onderwijsresultaten goed in beeld kunnen worden gebracht. In aanloop naar het debat in de Tweede Kamer over het toezicht vroegen wij in de poll-app van 6 december aan schoolleiders en bestuurders welke uitspraak op dit moment het beste de huidige werking van het model weergeeft.

De uitslag (n=55) levert het volgende beeld op:

  1. De inspectie geeft onvoldoende ruimte voor het verhaal achter de cijfers van het model (26)
  2. De werking van het model heeft een negatief effect op risico’s voor schoolloopbanen van leerlingen en gelijke kansen (18)
  3. Het model stimuleert het gesprek op onze school over onderwijskwaliteit (6)
  4. Het model representeert voldoende de onderwijskwaliteit van scholen/afdelingen (4)
  5. Het model geeft de inspectie voldoende houvast bij de uitvoering van haar waarborgfunctie (0)
  6. Een van de kiezers geeft in de categorie ‘anders’ het volgende aan: 'het model heeft tot effect dat er in scholen te weinig ruimte wordt ervaren maatwerkroutes te hanteren voor leerlingen. De scholen zijn bang daarop afgerekend te worden' (1)
     

grafiek met respons-aantallen

De input uit de poll  hoewel bescheiden van omvang zien we als een bevestiging van onze inzet bij de gesprekken met de inspectie over het onderwijsresultatenmodel.

Fundamentele herziening nodig

De VO-raad zet zich in voor een fundamentele herziening van zowel de inhoud als de positie van het model. Het huidige model is in onze optiek niet meer een geëigend instrument om de onderwijskwaliteit te versterken en te bewaken. De sleutelpositie van het model – met als leidend principe het streven naar een zo ‘snel en hoog mogelijk’ in plaats van een zo passend mogelijk onderwijsniveau – leidt tot ongewenste prikkels en draagt niet bij aan het bieden van kansen aan leerlingen.

De Tweede Kamer heeft in het debat over het toezicht ook een motie aangenomen om het onderwijsresultaten te bezien in het licht van de kansengelijkheid in het onderwijs.

In de toekomst moet ons inziens tot een model worden gekomen dat beter tegemoetkomt aan de brede maatschappelijke opdracht van scholen om leerlingen meer kansen te bieden. De VO-raad vindt het belangrijk dat een nieuw model goed aansluit bij het beeld van kwaliteit in de sector en oog heeft voor de context van de school.