Onderwerp
Bevoegdheid
Door het lerarentekort en bepaalde onderwijskundige ontwikkelingen kunnen besturen en scholen niet altijd een bevoegde leraar voor de klas zetten. Dit maakt een ander perspectief op bekwame en bevoegde leraren noodzakelijk, en een herziening van het bevoegdhedenstelsel.
Praktijk & ondersteuningBevoegdheid leraren
Onderwijs door bevoegde en bekwame leraren is een werkgeversverantwoordelijkheid van bestuurders. Het is ook al lange tijd een heet hangijzer. De in 2018 ingestelde Bevoegdhedencommissie (die de minister van OCW adviseerde) heeft begin 2021 haar werkzaamheden beëindigd, uit onvrede over het uitblijven van fundamentele oplossingen voor de bevoegdhedenproblematiek.
De VO-raad ondersteunt besturen bij het bepalen van de onderwijsbevoegdheid van een leraar. Voor nieuwe vakken is dat vaak nog niet helder. We geven hier een aantal handige links.
De VO-raad vindt het belangrijk dat het verder stimuleren van bevoegd gegeven lessen onderdeel is van en wordt ingebed in het strategisch personeelsbeleid (HRM) van besturen en scholen. Om die beweging te ondersteunen zijn binnen de VO-raad handreikingen ontwikkeld met tips en handvatten om via het voeren van strategisch personeelsbeleid te komen tot meer bevoegd gegeven lessen. Daarnaast zijn er diverse leernetwerken waarin schoolleiders en HR-medewerkers praktisch aan de slag gaan met thema’s rond strategisch personeelsbeleid.
In het Handboek Onderwijsbevoegdheden vinden besturen en scholen meer uitleg over het bevoegdhedenstelsel en de benoemingsvereisten in het onderwijs, evenals de relevante wet- en regelgeving.
De bevoegdheidsscan geeft in maximaal 5 stappen aan welke onderwijsbevoegdheid een diploma geeft. Dit gaat over mensen die voor 2006 een diploma hebben behaald. Heeft uw leraar zijn diploma behaald ná 1 augustus 2006? Dan staat de onderwijsbevoegdheid op het diploma of op het diplomasupplement. Kunt u het niet vinden, dan kan de leraar contact opnemen met de instelling waar hij zijn opleiding heeft gevolgd.
In het vmbo zijn per 1 augustus 2016 nieuwe beroepsgerichte profielen ingevoerd. Voor een aantal profielen geldt dat er nieuwe bevoegdheidseisen gesteld worden. Er is een overgangsperiode ingesteld, waarbinnen leraren de tijd hebben om een passende bevoegdheid te halen. De maatregel op grond waarvan dit kan, is op eind maart 2017 gepubliceerd. De overgangsperiode is op 1 augustus 2021 geëindigd.
De conversietabel maakt inzichtelijk met welke getuigschriften of bewijzen van bekwaamheid een leraar benoembaar is voor vakken waarvoor geen passende lerarenopleiding bestaat of waarvan de namen in de loop der tijd zijn gewijzigd. De conversietabel voor het voortgezet onderwijs wordt jaarlijks geactualiseerd en gepubliceerd.
Met een bachelordiploma en een certificaat van een educatieve module kun je bevoegd worden voor de onderbouw van vmbo-t, havo en vwo in een bepaald vak (beperkte tweedegraads bevoegdheid). Welk vak, dat is afhankelijk van de inhoud van de betreffende bacheloropleiding. In de Regeling verwantschapstabel educatieve minor is te lezen welke bacheloropleidingen aan welke schoolvakken zijn gekoppeld. Ook is het mogelijk om met een doctoraal de educatieve module te volgen en een bevoegdheid te behalen.
In 2017 startte ‘DNA van de leraar’ in opdracht van de VO-raad en in samenwerking met het ministerie en diverse lerarenopleidingen en vo-scholen het project 'Van bekwaam naar bevoegd'. Het project begeleidde 100 (potentiële) leraren via maatwerktrajecten naar een bevoegdheid, met als nevendoelstelling meer zicht krijgen op de knelpunten die deze onbevoegde leraren ervaren.