Alle onderwerpen

Onderwerp

Overgang po-vo

Momenteel is er veel aandacht voor de vraag hoe we de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs voor leerlingen verder kunnen versterken; hoe zorgen we ervoor dat leerlingen aan het eind van groep 8 soepel kunnen doorstromen naar een passende plek in het vo? Voor scholen is ondersteuning beschikbaar op dit vlak. In dit kader is per schooljaar 2023/2024 ook de nieuwe wet Doorstroomtoets ingevoerd.

Praktijk & ondersteuning

Nieuwe wet Doorstroomtoets

Vanaf dit schooljaar 2023-2024 geldt de nieuwe wet Doorstroomtoets. Op de pagina ‘Wat speelt er’ (zie linkermenu) hebben we informatie gebundeld over wat er met deze wet concreet verandert voor scholen.   

Specifiek aandachtspunt voor vo-scholen is om het nieuwe tijdspad voor aanmelding bij het vo ook goed onder de aandacht van ouders te brengen (o.a. op de schoolwebsite en in de communicatie rond de voorlichtingsactiviteiten). 

Uitstel van selectie

Als het gaat om het terechtkomen op een passende plek in het vo, kan het voor leerlingen van belang zijn om het selectiemoment uit te stellen. Binnen het huidige stelsel is er een aantal mogelijkheden hiertoe, zoals het aanbieden van brede en verlengde brugklassen en 10-14 onderwijs. 

Heterogene brugklas/onderbouw

Op het vlak van brede brugklassen is het dashboard ‘Aanbod brugklassen vo’ ontwikkeld door OCW, dat inzicht geeft in het regionale en lokale aanbod van (brede) brugklassen in Nederland en landelijke ontwikkelingen laat zien. Aan de hand van het dashboard kunnen scholen en besturen met elkaar in gesprek gaan over het aanbod in hun regio en of gezamenlijke maatregelen nodig zijn om een toereikend aanbod van verschillende type brugklassen - waaronder brede brugklassen - te (blijven) garanderen.

Praktijkvoorbeelden brede brugklassen: 

Praktijkvoorbeelden driejarige onderbouw: 

Lees daarnaast het interview met Kees van Bergeijk, bestuurder van het Martinuscollege in Grootebroek over het kansrijk plaatsen en -inrichten van de onderbouw vo. 

Extra brugjaar & 10-14 onderwijs 

Scholen die 10-14 onderwijs willen gaan aanbieden - waarbij leerlingen tussen de 10 en 14 door een team van po- en vo-docenten in een doorlopende leerlijn worden begeleid naar de overstap naar het vo - kunnen meer informatie en inspiratie vinden op de website 1014onderwijs.nl

Voorbeelden scholen met extra brugjaar of 10-14 onderwijs

Momenteel zijn er tientallen initiatieven door het hele land die 10-14 onderwijs aanbieden. De eerste twaalf initiatieven zijn gevolgd middels onderzoek, om onder andere de effecten te meten en succesfactoren en knelpunten in beeld te brengen. De eindrapportage van de monitoring 'pilot 10-14 onderwijs' is op 1 juni 2021 gepubliceerd.  

Schooladvies

Vo-scholen kunnen er ook aan bijdragen dat een zo goed mogelijk schooladvies wordt gegeven, dat leidt tot een passende plaatsing in het vo. In dit kader is bijvoorbeeld een goede terugkoppeling richting het po over hoe een leerling het doet in het vo en of een gegeven advies passend was, van belang. Het rapport 'Instroom vanuit het basisonderwijs' in het ManagementVenster van vo-scholen biedt hier informatie over. Daarnaast is het van belang om het geven van dubbele adviezen bij het po te stimuleren.

Ook kunnen vo-scholen in overleg gaan met het po over de plaatsing van een leerling in een bepaald type brugklas, bijvoorbeeld als er twijfel is over welke schoolsoort het beste past.

De handreiking 'Schooladvisering' biedt handvatten en tips over hoe tot een goed schooladvies kan worden gekomen en hoe het po hierbij kan samenwerken met het vo.

Soepele overgang po-vo

Naast het terechtkomen in een passende schoolsoort, is het ook belangrijk voor leerlingen dat de overstap naar het vo soepel verloopt en dat zij zich hier snel ‘thuis voelen’; ook dit draagt bij aan talentontwikkeling en een fijne, succesvolle verdere schoolcarrière.  Scholen kunnen deze soepele overgang po-vo onder meer bevorderen door via Vensters goede informatie op Scholen op de kaart (website voor schoolkeuze) te bieden, het organiseren van open dagen en initiatieven om te wennen voor groep 8-leerlingen, het bieden van mentorbegeleiding (en waar nodig extra ondersteuning) aan brugklassers en het realiseren van goede doorlopende leerlijnen tussen de basisschool en middelbare school. Goede samenwerking met het po en een warme overdracht (uitwisseling van gegevens over leerlingen) zijn hierbij van groot belang. 

Praktijkvoorbeelden: hoe geven andere scholen vorm aan een soepele overgang? ​

Overstapservice Onderwijs (OSO)

Wat betreft het uitwisselen van leerlinggegevens maken de meeste scholen gebruik van de dienst Overstapservice Onderwijs (OSO). De overstapservice maakt het mogelijk om zorgvuldig en veilig digitaal leerlinggegevens uit te wisselen wanneer een leerling overstapt naar een andere school. OSO is ontwikkeld door de VO-raad en PO-Raad en wordt uitgevoerd door Kennisnet. Meer informatie is te vinden op de website overstapserviceonderwijs.nl.

Uitgelicht: overstap po-vo in coronatijd

Met de (gedeeltelijke) schoolsluitingen in de coronatijd - waardoor leerlingen bijvoorbeeld minder kans hebben op een passend schooladvies - is aandacht voor de overgang po-vo in deze jaren extra van belang. De VO-raad volgde drie scholen rond de overstap po-vo in coronatijd. Hoe werken zij in deze periode aan een soepele overgang en een passende, kansrijke plek voor hun brugklassers? Wat zijn hierbij tips en aandachtspunten? Wat kunnen andere scholen hiervan leren, ook voor de langere termijn? Lees de praktijkvoorbeelden: