Artikelen

Nestas scholengroep uit de regio Dordrecht werkt op ICT-gebied samen met andere schoolorganisaties in coöperatie KIEN, om zo hun ICT goed én veilig te kunnen regelen. Hoe werkt dat precies? En wat zijn de voor- en nadelen?

Onderwijsregio’s staan voor een grote uitdaging: hoe zorgen we voor voldoende, bekwame docenten, schoolleiders en ander personeel? ‘Professionalisering van leiderschap’ wordt daarbij als belangrijk aandachtspunt benoemd in de plannen. Die professionalisering betreft met name talenten en starters. Daarom werkt de VO-academie samen met onderwijsregio’s om professionalisering regionaal vorm te geven.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op het is toegestaan om een proeftijd op te nemen in de arbeidsovereenkomst?

Besturen in het onderwijs is meer dan leidinggeven; het vraagt om visie, strategisch inzicht en een diepgaand begrip van de dynamiek binnen en buiten de schoolorganisatie. Het vraagt ook om professionele ontwikkeling en inzicht van de persoon in zijn of haar leiderschapsrol(len). We spreken Jasmijn Kester, vicevoorzitter van SARO met scholen in po en vo in Rotterdam. Zij vertelt over haar groei en dat eindverantwoordelijk schoolleider een wezenlijk andere rol is dan die van bestuurder.

Op woensdag 21 mei jl. kwamen 9 Intervisiebegeleiders van de VO-academie bijeen om samen te reflecteren op hun rol. Onder leiding van Pascale Lucassen (projectleider VO-academie) en Erna Brummel (intervisiebegeleider en VO-managementcoach) gingen we in gesprek over prikkelende stellingen en ingebrachte casussen dit jaar. Lees hieronder een terugblik met relevante links naar trajecten waarin intervisie een belangrijk onderdeel vormt.

In deze aflevering zie en hoor je Esther Klaster, onderzoeker en adviseur op het gebied van regionale samenwerking in het onderwijs. Aan de hand van een metafoor legt ze de paralellen uit tussen het onderhouden van een moestuin en de groeifactoren voor regionale samenwerking.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

In 2014 startte de VO-academie met de eerste collegiale bestuurlijke visitaties (CBV). Wat begon als een kleinschalige pilot, is uitgegroeid tot een volwassen instrument voor collegiale consultatie en professionele ontwikkeling. In oktober start de tiende tranche.

Hoe zet je datgene wat jijzelf in een leertraject geleerd hebt in zodat je met effectief (school)leiderschap het beleid en de schoolorganisatie verder ontwikkelt? Kwantitatief aantonen in welke mate dit gebeurt en kwalitatief hoe en waardoor het écht wordt ingezet, dat onderzocht Els Tanghe drie jaar lang bij po- en vo-scholen in Vlaanderen. Ze promoveerde op dit onderwerp aan de Universiteit van Antwerpen. Welke resultaten leverde dit onderzoek op voor schoolleiders, -besturen, opleidingsorganisaties en beleid? We vroegen het haar.

Ben jij schoolleider in regio Oost en wil jij je samen met ons sterk maken voor het voortgezet onderwijs in onze regio? Word dan lid van het regiobestuur!

De bezuinigingen op het onderwijs in de Voorjaarsnota hebben voor heel veel scholen en heel veel leerlingen enorme gevolgen. Tot wel 455.000 leerlingen zijn het #kindvanderekening. Vrijwel iedereen in het onderwijs is het eens: deze bezuinigingen móeten van tafel. De VO-raad laat de komende dagen en weken zien wat het in de praktijk betekent als deze bezuinigingen doorgaan. In dit bericht komt Joachim Verhoeyen, controller bij Stichting VO Zeeuws-Vlaanderen, aan het woord: “Ook voor onze vooral brede scholen in kleinere gemeenten zijn de gevolgen van deze bezuinigingen gigantisch. Ze komen ook bovenop eerdere bezuinigingen, waardoor we in combinatie met regionale problematiek (o.a. dunbevolkte regio en lange afstanden) in een neerwaartse spiraal terechtkomen. De onderwijskwaliteit overeind houden wordt zo gewoon onmogelijk.”

De bezuinigingen op het onderwijs in de Voorjaarsnota hebben voor heel veel scholen en heel veel leerlingen enorme gevolgen. Tot wel 455.000 leerlingen zijn het #kindvanderekening. Vrijwel iedereen in het onderwijs is het eens: deze bezuinigingen móeten van tafel. De VO-raad laat de komende dagen en weken zien wat het in de praktijk betekent als deze bezuinigingen doorgaan. In dit bericht komt Leo van 't Spijker, directeur onderwijs en bedrijfsvoering bij Portus Scholengroep in Rotterdam aan het woord: 'Ik wil dit helemaal niet. Ik zie wat voor goeds dit geld doet om leerlingen weer op school te krijgen. Maar je zoekt toch naar iets'.

De juridische helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we in deze FAQ antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag of medewerkers in bezwaar kan gaan tegen de beslissing over de beschrijving en waardering van hun functie?

E-sigaretten en dan vooral de zogenoemde ‘wegwerpvapes’ duiken al geruime tijd op in en rond vo-scholen en zijn populair onder leerlingen. Hiermee is de vraag wat je als school kan en moet doen om het gebruik van vapes - en daarmee de schadelijke gevolgen hiervan - onder leerlingen tegen te gaan, zeer actueel. Gezonde School en het Trimbos-instituut bieden scholen handvatten op dit vlak. Het LUMC ontwikkelde daarnaast een lespakket rond vapen en in mei 2025 lanceerde het ministerie van VWS de campagne 'Nee tegen vapen'.

Praten over dilemma’s voor leidinggevenden in het onderwijs. Hoe bijzonder is dat? Voor mensen die zich oriënteren op leidinggevende functies zeker, want je kunt leren van jezelf en anderen, waarmee je jezelf verder ontwikkelt. Een gesprek met één van de trainers en ervaringsdeskundige Thimo Jansen. Hij is al 19 jaar verbonden aan de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke in Bilthoven, waarvan 11 jaar als schoolleider.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag: voor wie geldt het cao-artikel (art. 13.5 CAO VO) met betrekking tot de stagevergoedingen?

Jullie willen aan de slag met een schoolontwikkeling. Misschien willen jullie werken aan de motivatie van leerlingen, stappen zetten op het gebied van differentiatie in de klas of beter gaan samenwerken in teams. Volgens de Aanpak schoolontwikkeling zijn er zes bouwstenen die op een school aanwezig moeten zijn om een succesvolle en duurzame schoolontwikkeling door te voeren. Met behulp van dit spel kom je erachter hoe jullie school ervoor staat met de bouwstenen en waar nog aandacht nodig is.

Elk jaar organiseert de VO-academie meerdere masterclasses over diverse thema’s zoals digitalisering, inclusief onderwijs en (manieren van) leidinggeven. Tijdens masterclasses delen één of meerdere sprekers interessante praktijkvoorbeelden, kennis en inspiratie. Als deelnemer krijg je de ruimte samen met anderen de dialoog aan te gaan over de thema’s die centraal staan. Maar wat vinden deelnemers van onze masterclasses? Lees hieronder meer over de ervaringen van Jacomina van der Weide, Mariëlle van Valkenburg en Han Snijders.

Wat heb je nodig als je start in een nieuwe rol? Voor Alinka Spijkers- de Vos, rector-bestuurder bij het RSG Magister Avinus Sneek, kwam het antwoord op deze vraag in de vorm van het leertraject Beginnend bestuurder. “Het is heel goed om andere startende bestuurders te ontmoeten en met elkaar te sparren: wat betekent deze rol en hoe verhoudt zich dat tot de rol die je hiervoor had?” Wij spraken met haar over haar verwachtingen, ervaringen en nieuwe inzichten uit dit leertraject.

In deze aflevering zie en hoor je prof. dr. Louise Elffers, voorzitter van de Onderwijsraad. Zij gaat in op de kansen(on)gelijkheid in het Nederlandse onderwijs: hoe is het systeem van vroege selectie ontstaan, welke kritiek speelt er, en wat is er nodig om tot verandering te komen?

Op donderdag 17 april jl. vond de diploma-uitreiking van de opleiding tot VO-managementcoach plaats. Tijdens een feestelijke bijeenkomst reikten Eefke Meijer en Martin Hulsen namens de VO-academie de diploma’s uit. Ook Peter Gossen – die samen met Yvonne Veenendaal de trainingen verzorgt tijdens de opleiding – was aanwezig. 

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag wie beslist of een leerling overgaat of blijft zitten.

Een van de belangrijkste onderdelen van het VO-congres zijn de workshops. Hieronder zijn de presentaties terug te vinden die we kunnen delen. De presentaties zijn niet voor commercieel gebruik bedoeld.

In de ALV van december 2024 is de opdracht voor de actualisatie van de Code Goed Onderwijsbestuur VO goedgekeurd. Onderdeel van de opdracht is de uitwerking van een lidmaatschapseis met betrekking tot belangenverstrengeling en integriteit. Aanleiding hiervoor was de Nieuwsuur-uitzending waarin (de schijn van) belangenverstrengeling van bestuurders en toezichthouders in het funderend onderwijs centraal stond.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag wanneer moet een school uiterlijk over toelating van een leerling beslissen?

Op 18 december 2024 hebben de sociale partners een onderhandelaarsakkoord bereikt over een nieuwe CAO VO 2024/2025. Het akkoord is omgezet in een nieuwe CAO VO. Hieronder vind je de meestgestelde vragen.

Waarom is dialoog zo belangrijk als schoolleider? Hoe voer je een productief gesprek, ook over moeilijke onderwerpen? Tjerk de Blok, gepromoveerd op het voeren van gesprekken over complexe en beladen onderwerpen, legt uit wat het belang is van een goede dialoog als schoolleider. Ook geeft hij je een aantal tips mee om je eigen gespreksvoering te analyseren, contraproductieve elementen te herkennen en daarmee de eerste stap te zetten naar verbetering.

In de reeks VO-praat vertellen bevlogen sprekers in maximaal 10 minuten een inspirerend verhaal over leiderschap. We hebben weer nieuwe podcasts beschikbaar van de afgelopen reeks VO-praat (seizoen 4)! Met onder andere Gert Biesta over polarisatie in het gesprek over onderwijs, Mieke Koeslag-Kreunen over werkplezier en Marc van der Meer over een andere benadering van het lerarentekort.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

De Monitor Digitalisering Onderwijs geeft schoolbestuurders, schoolleiders en ICT-coördinatoren inzicht in de stand van zaken van digitalisering op scholen én die van de sector als geheel. De monitor gaat in op de verschillende thema’s van ICT in het funderend onderwijs.

In deze aflevering zie en hoor je Angela de Jong, senior onderzoek bij het lectoraat Werken in Onderwijs van de Hogeschool Utrecht. Zij gaat in op de vraag ‘wat is leiderschap?’ en legt uit hoe je meer bewustwording creëert van de mentale leiderschapsmodellen van jezelf en collega’s.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering. 

In onderwijsland heerst vooral het beeld van zwoegende leerlingen boven een papier, reproducerend wat ze de avond ervoor hebben gestampt, om het vervolgens de dag erna weer te vergeten. Het in 2023 gestarte John Dewey College (JDC) is een voorbeeld van hoe het ook anders kan; weg van de traditionele, summatieve, manier van toetsen. Directeur en initiator van de school Gert-Jan Kloos vertelt hoe dat tot op heden werkt.

“We moeten harde grenzen stellen op het gebied van digitale veiligheid. Mensen zijn zich onvoldoende bewust van de online risico’s.” stelt Frits Hoekstra, bestuurder van SCOPE scholengroep en voorzitter van de themacommissie digitalisering bij de PO-Raad en VO-raad. De digitale vaardigheid van leerlingen en leraren zijn vaak nog niet op het gewenste niveau. Zorgen die ook bevestigd werden met de resultaten van MYRA ’23, de voorloper van de Monitor Digitalisering Onderwijs.

Vanuit hoge verwachtingen werken de examencommissies van de scholen van Lucas Onderwijs samen aan de kwaliteit van schoolexamens. Dat doen ze onder meer via het leernetwerk examencommissies, waar examencommissieleden kennis opdoen en ervaringen uitwisselen. Elselien van Tol, senior beleidsadviseur bij Lucas Onderwijs, ondersteunde de scholen daarbij.

Leerlingen en medewerkers moeten kunnen leren en werken in een digitaal veilige schoolomgeving. Om dat waar te maken, moeten scholen investeren in hun kennis van informatiebeveiliging en privacybescherming. Wat is daarbij de rol van de schoolleider?

Vandaag is een belangrijke dag voor het Nederlandse onderwijs. De Tweede Kamer debatteert over het thema ‘sturing’ in het stelsel. Weinig leerlingen zullen vanmorgen zijn opgestaan met de vraag hoe dit debat afloopt, maar menig onderwijsbestuurder stelt zich die vraag wel. Zij spelen namelijk een cruciale rol in ons onderwijsstelsel. Het debat in de Kamer gaat voor een belangrijk deel over hen en over het vertrouwen dat de politiek in onderwijsbestuurders heeft.

De auditcommissie van de VO-raad heeft een vacature. Vind je het leuk om actief mee te denken en te praten over de koers en het financieel beleid van de vereniging? Heb je kennis van financieel beleid en beheer, maar ook van bedrijfsvoering en besluitvorming in de vereniging? Dan nodigen we je uit om je aan te melden voor de auditcommissie.

De helpdesk van de VO-raad helpt schoolbesturen bij vragen over onderwijs- en werkgeverszaken. Regelmatig geven we op deze site antwoord op een vraag die bij meer scholen speelt. Dit keer antwoord op de vraag of 5 mei (Bevrijdingsdag) een standaard vrije dag voor werknemers is.

Een gebouw is meer dan muren, vloeren en ramen. Voor leerlingen, leraren en schoolleiders is het de plek waar ze een groot deel van de dag doorbrengen. Daarom moeten leerlingen en personeel zich thuis voelen om optimaal te leren en werken. Een goed schoolgebouw dat onderwijsadaptief, inclusief, gezond, duurzaam en betaalbaar in de exploitatie is zorgt daarvoor.

Op deze pagina vind je een overzicht van alle blogs van VO-raad voorzitter Henk Hagoort.

Deze week kwamen de vertegenwoordigers van 18 onderwijsregio’s uit het voortgezet onderwijs bijeen in Utrecht. Centrale vragen waren: waar staan we met de onderwijsregio’s, wat levert het op en wat is de volgende stap? Het was een inspirerende bijeenkomst. Tegelijk vond er vorige week in de Tweede Kamer een fel debat plaats over een motie van de Kamerleden Soepboer (NSC) en Ceder (CU) over onderwijsregio’s. Er vielen woorden als ‘kleuterklas’. De vraag was of de bewindspersoon deze motie over onderwijsregio’s nu wel of niet had uitgevoerd en in hoeverre de Kamer serieus genomen werd.

In deze aflevering gaat Marc van der Meer, zelfstandig onderzoeker en onafhankelijk adviseur, in op het lerarentekort en hoe we dit vraagstuk op een andere manier kunnen benaderen.

In de reeks 'Sector aan het woord’ geven schoolleiders, bestuurders, beleidsmedewerkers e.d. een inkijkje in hun dagelijkse praktijk en professionele ontwikkeling. Iedere maand leggen we iemand uit de sector een aantal vragen voor over het thema professionaliseren. Hoe geef je leiding aan de professionalisering van collega's? En op welke momenten leer je zelf het meest? Laat je inspireren door hoe collega's invulling geven aan hun professionalisering.